Naučnici su zavirili u rane dane svemira, kada je bio star oko milijardu godina, i otkrili da su se stvari kretale usporeno u poređenju sa današnjim vremenom, piše CNN.
Ovo otkriće podržava opštu teoriju relativiteta Alberta Einsteina, koja sugeriše da se daleki svemir kretao puno sporije u prošlosti.
S obzirom na golemost svemira, proučavanje njegovih najranijih dana je poput gledanja u prošlost. Blijeda svjetlost iz najstarijih galaksija još uvijek putuje svemirom kako bi stigla do Zemlje, tako da je najudaljeniji dio svemira vidljiv naučnicima svjetlost iz prošlosti.
Ali pogled unazad na drevni svemir, nastao velikim praskom prije otprilike 13,8 milijardi godina, nevjerovatno je težak zadatak. Domet sofisticiranih teleskopa, koji posmatraju na različitim talasnim dužinama svjetlosti, može se proširiti samo do određene udaljenosti.
Dakle, naučnici su se okrenuli fenomenu koji može poslužiti kao neka vrsta nebeskog rasporeda: kvazaru.
Kvazar, ili hiperaktivna supermasivna crna rupa u središtu rane galaksije, toliko je sjajan da nadmašuje našu galaksiju Mliječni put 100 puta. Ova svjetlost djeluje kao kosmički sat koji istraživači mogu koristiti za praćenje vremena u svemiru.
Posmatranje kvazara tokom vremena omogućilo je timu astronoma da vide kako se svemir ubrzava kako stari. Rezultati studije objavljeni su u ponedjeljak u časopisu Nature Astronomy .
“Gledajući unatrag na vrijeme kada je svemir bio star nešto više od milijardu godina, vidimo da vrijeme teče pet puta sporije”, rekao je glavni autor studije Geraint Lewis, profesor astrofizike na Univerzitetu u Sidneju.
Širenje svemira
Istraživanja pokazuju da se svemir širi, i to ubrzanom brzinom, što naučnici još uvijek pokušavaju shvatiti.
Otkrivanje onoga što se dogodilo tokom ranih dana svemira može pomoći naučnicima da se pozabave najvećim misterijama o njegovom porijeklu, kako je evoluirao i šta nosi budućnost.
“Zahvaljujući Ajnštajnu, znamo da su vrijeme i prostor isprepleteni i, od zore vremena, Velikog praska, svemir se širi”, rekao je Lewis.
Supernove protiv kvazara
Koautor studije dr Brendon Brewer, viši predavač statistike i astrostatističar na Univerzitetu u Aucklandu, proveo je analizu 190 kvazara koji su posmatrani tokom dvije decenije. Posmatranja, snimljena na različitim talasnim dužinama svjetlosti, kao da su “kucala” poput satova.
Astronomi su takođe posmatrali supernove, ili eksplozije masivnih zvijezda, kao drugu vrstu kosmičkog sata koji im je omogućio praćenje usporenog kretanja svemira do otprilike polovice njegove trenutne starosti.
Iako su vrlo svijetle, supernove postaje mnogo teže posmatrati na većim udaljenostima od Zemlje, što znači da je astronomima trebao još jedan izvor koji bi bio vidljiv dublje u ranom svemiru.
“Dok se supernove ponašaju kao jedan bljesak svjetlosti, što ih čini lakšim za proučavanje, kvazari su složeniji, poput vatrometa koji traje”, rekao je Lewis. “Ono što smo učinili jest razotkriti ovaj vatromet, pokazujući da se i kvazari mogu koristiti kao standardne oznake vremena za rani svemir.”