Niže kamate u Evropskoj uniji mogle bi dovesti do rasta privrede u Bosni i Hercegovini, smatraju sagovornici “Nezavisnih novina”.
Naime, ako znamo da BiH ima oko 70 odsto spoljnotrgovinske razmjene sa EU, i da je najveći razlog pada privrede u ovoj godini slabija potražnja iz EU, onda su povoljnije kamate za privrednike u Evropskoj uniji možda rješenje za rast privrede i kod nas.
Upravni savjet Evropske centralne banke (ECB) odlučio je da snizi tri ključne kamatne stope za 25 baznih poena, tako da kamatna stopa na depozite sada iznosi 3,25 odsto, kamatna stopa na glavne operacije refinansiranja 3,40 odsto, a kamata na graničnu kreditnu liniju 3,65 odsto.
Prvo uzastopno smanjenje kamatne stope u 13 godina označava promjenu fokusa centralne banke evrozone s obaranja inflacije na zaštitu ekonomskog rasta, koji je dvije godine zaredom daleko zaostajao za rastom Sjedinjenih Država.
“Dolazne informacije o inflaciji pokazuju da je proces deflacije na dobrom putu. Na izglede inflacije također utiču nedavna negativna iznenađenja u pokazateljima ekonomske aktivnosti”, saopštio je ECB.
Najnoviji ekonomski podaci vjerojatno su pomjerili ravnotežu unutar ECB u korist smanjenja kamatnih stopa, pri čemu su ankete o poslovnoj aktivnosti i raspoloženju, kao i očitanje inflacije za septembar bili nešto niži od očekivanog.
Smanjenje za četvrtinu boda smanjuje stopu koju ECB plaća na depozite banaka na 3,25 odsto. Tržišta novca skoro su u potpunosti odredila cijene u tri dalja sniženja do marta iduće godine.
Kristin Lagard, predsjednica ECB-a, rekla je da evrozoni ne prijeti recesija, a da se situacija s inflacijom razvija u dobrom pravcu.
“Država članica evrozone, konkretno Njemačka, suočava se sa teškim okolnostima, ali to ne znači da je cijela evrozona pogođena na isti način”, navela je Lagardova.
Pero Ćorić, predsjednik Privredne komore Republike Srpske, rekao je za “Nezavisne novine” da se mi radujemo tome da privreda u EU zaustavi svoj pad, da krene nekom uzlaznom putanjom i da potrebe za robom koja se izvozi iz Republike Srpske za EU postanu značajnije.
“Na ovaj način će se oporavljati i privreda u Srpskoj, jer najveći udio u izvozu čine zemlje EU. Ako vidimo da drastično pada izvoz ove godine, da spoljnotrgovinski deficit raste, imperativ je da se taj izvoz poboljša. Ako budu povoljniji izvori finansiranja biznisa ili privrede u zemljama zapadne Evrope, to može zaustaviti njihov pad i povećati potražnju za našom robom. Sigurno je da jeftiniji krediti, te lakši dolazak do sredstava svakako može ohrabriti i naše privrednike da ulaze u nove investicije, ali one moraju biti u funkciji otvaranja ili novih poslova ili u onim sektorima gdje ima rasta. Niko neće ulagati tamo gdje nema potrebe za tim”, naglasio je Ćorić.
Mirsad Jašarspahić, predsjednik Privredne komore FBiH, kazao je da niže kamatne stope u EU klijentima naših izvozno orijentisanih kompanija može da direktno utiče i na te domaće kompanije.
“Ukoliko se generiše intenzivnija privredna aktivnost na području EU, samo mogu profitirati domaće kompanije. Sve je to povezano i ključno. Upravo je svako smanjenje kupovne, privredne i trgovinske aktivnosti izazvane bilo kojom krizom ili strahom od nečega, rata, pandemije ili nečega drugog, to se odnosi na kompanije koje proizvode svoju robu i plasiraju na to tržište. Dovoljno je da jedan kupac pomjeri svoju ideju za investiranje u, na primjer, neki hotel, tu je građevinska operativa, namještaj, prozori i vrata, ako se to sve pomjeri, svi u lancu snabdijevanja to osjete. Najznačajniji izvoz iz BiH u EU je industrija namještaja, finalni proizvodi, metalna i elektroindustrija, komponente za automobilsku industriju i zbog toga je značajno da sve privredne aktivnosti koje se dešavaju u EU budu što je moguće više pokretljive, a biće ako su im kamatne stope niže, odnosno da imaju bolji pristup kreditnim sredstvima. Ako se investitor opredijeli za investiranje, to onda vodi ka potražnji za robom s druge strane globalnog lanca snabdijevanja, a mi smo upravo tu”, istakao je Jašarspahić.