U svojoj najnovijoj knjizi “Američki opsesivci: kompulsivna energija koja je izgradila zemlju” novinar i književnik Džošuna Kendal objašnjava ovu pojavu.
Stiv Džobs je bio čovjek koji ne podnosi prljavštinu. Kada je osnovao svoju prvu fabriku u Kaliforiji, 1984, četvoronoške je po podu tražio trunčice prašine kojih tu nije smjelo da bude, baš kao ni na opremi.
– Da nismo imali disciplinu da održavamo tako besprijekornu čistoću, ne bismo imali ni disciplinu da obezbijedimo rad svih tih mašina, prisjeća se jedan od suosnivača “Epla”.
Džobs je bio težak i vječito nezadovoljan šef i teško je uspostavljao odnose sa ljudima. Ali bio je u stanju da se intenzivno usredsredi tačno na ono što hoće – konstruisanje ”ludački sjajnih proizvoda” – i zagriženo je slijedio svoju opsesiju sve do smrti.
U bolnici je jednom prilikom strgao sa lica masku s kisonikom jer nije bio zadovoljan njenim dizajnom, i zahtijevao je od svog ljekara da mu izradi drugu.
Marljiv rad i inteligencija vode samo donekle. Da biste bili superuspješni, poput Džobsa, potreban vam je, međutim, i tzv. X faktor, manijačka istrajnost, za koju ponekad treba biti imalo lud.
Naučnici decenijama tvrde da mentalna bolest može da bude podsticaj književnicima i umjetnicima – pri čemu se obično radi o o manično-depresivnim ličnostima.
Većina Amerikanca ovo lako priznaje za svoje književnike, ali i do danas su malobrojni oni koji uviđaju da je isti slučaj bio i sa moćnim preduzetničkim genijima koji su izgradili zemlju.
Među ličnostima o kojima Kendal piše u “Američkim opsesivcima” nama su najpoznatiji Džobs, predsjednik Tomas Džeferson, avijatičar Čarls Lindberg i i ikona kozmetičke industrije Este Lauder.
Sve osim rada – gubljenje vremena
Avijatičar Čarls Lindberg terorisao je beskrajnim spiskovima obaveza i troškova suprugu i petoro djece, sa kojima je provodio samo nekoiko mjeseci godišnje.
Tu su i mnogi drugi uticajni Amerikanci – kao recimo marketinški genije Henri Hajnc, bilbliotekar Melvil Djui, i bejsbol igrač Ted Vilijams. Izborom ličnosti iz najrazličitijih branši, Kendal je htio da pokaže da zrnce ludila možda predstavlja tajnu uspona do samog vrha u svakoj profesiji.
Opsjednutost radom i savršenstvom kod ovih osoba je, pritom, toliko jaka da se svaka druga aktivnost čini kao suvišno gubljenje vremena, a partner i djeca moraju da se zadovolje mrvicama.
Este Lauder je, recimo, dvojicu malih sinova ostavljala kod kuće dok je krstarila zemljom u potrazi za najboljim sirovinama za svoje proizvode, i nije mogla da se uzdrži da na ulici ili bilo gdje ne dodiruje lica potpuno nepoznatih žena i “napada” ih puderom i karminom.
Da nije bilo njene profesije, zbog toga bi je vjerovatno uhapsili.
Amerika voli svoje heroje, i voli da ih prikazuje uljepšano i savršeno. Pišući o njihovoj neurotičnosti i manama, ni Krajton nije želio da umanji njihova dostignuća, već samo da pokaže kako su do njih dolazili, pri čemu je za izuzetan uspjeh najčešće bilo neophodno i zrnce ludila.