Ministar odbrane BiH Zukan Helez odbio je dati suglasnost za prelet vojnog aviona ili helikoptera iz Srbije preko BiH.
Odbio sam da dam saglasnost za prelet vojnog aviona ili helikoptera Republike Srbije preko teritorije BiH, a prema planu leta dostavljenom od ambasade Republike Srbije u BiH na dane 8. i 9. januar 2025. godine. O svome odgovoru na ovaj zahtjev obavijestio sam OHR, NATO Štab u Sarajevu, EUFOR i Delegaciju EU u BiH. Ovaj prelet helikoptera Srbije i posjeta delegacije Ministarstva odbrane Srbije nedvojbeno upućuje na zaključak da je namjera prisustva događajima vezanim za obilježavanje 9. januara, kojeg je 2015. i 2019. godine Ustavni sud Bosne i Hercegovine svojim odlukama proglasio neustavnim danom Republike Srpske – kaže Helez, pišu federalni mediji.
On je rekao da je nedopustivo nepoštivanje odluka Ustavnog suda u bilo kojoj demokratskoj državi.
– Nepoštivanje odluka Ustavnog suda u svim demokratskim državama predstavlja podrivanje vladavine prava, a osim toga u BiH i potencijalno činjenje krivičnog djela. Sve strane potpisnice Dejtonskog mirovnog sporazuma i svjedoci su svojim potpisom garantovali poštivanje Dejtonskog sporazuma u svim njegovim dijelovima, uključujući i Aneks 4. u kome se osim nadležnosti uređuju i organizaciono ustrojstvo i procedure te konačnost i obaveznost odluka Ustavnog suda. Nepoštovanje konačnih i obavezujućih odluka Ustavnog suda u konačnici implicira kršenje Opšteg okvirnog sporazuma za mir u Bosni i Hercegovini, što može imati nesagledive posljedice za mir i stabilnosti – naveo je Helez.
On je dalje naveo da Srbija osporava odluke Ustavnog suda BiH odlukama koje je ratifikovala u dekleraciji svesrpskog sabora.
– Podsjećam da je Republika Srbija ratifikujući “Deklaraciju svesrpskog sabora” u dijelu: “Svesrpski sabor očekuje da Republika Srpska nastavi da obilježava 9. januar kao Dan nastanka Republike Srpske i krsnu slavu” osporava Odluke Ustavnog suda BiH te smatram da najavljena posjeta može izazvati političke i bezbjednosne implikacije. Takođe, u “Deklaraciji svesrpskog sabora” u dijelu: “Svesrpski sabor podržava politiku vojne neutralnosti Republike Srbije u odnosu na sve postojeće vojne saveze, a sa takvim političkim opredjeljenjem potpuno je saglasna Republika Srpska, koja će se boriti za očuvanje vojne neutralnosti u BiH”, direktno krši Zakona o odbrani BiH, člana 84 te su izvršili direktno miješanje u unutrašnji i vanjski suverenitet BiH. Nadalje, davanjem saglasnosti Ministarstva odbrane BiH, ja kao ministar odbrane i službeno lice u instituciji BiH ne bih poštovao konačnu i obavezujuću odluku Ustavnog suda BiH, a u konačnici bi bio i saučesnik u ometanju poštivanja i provođenja odluke Ustavnog suda, čime bih prekršio član 239. krivičnog zakona BiH, u kojemu je propisana kazna za sprečavanje odnosno na drugi način ometanje primjene, provođenja ili izvršenja odluke Ustavnog suda BiH. Tražim od vlasti Republike Srbije da poštuju parlamentarne, sudske i druge odluke institucija i organa države BiH i da shodno Dejtonskom mirovnom sporazumu poštuju ustavni poredak BiH – zaključio je Helez