Oko 46 odsto mladih u BiH bilo je ponuđeno nekom vrstom droge, pokazalo je istraživanje koje je sprovela Specijalna bolnica za bolesti zavisnosti “Vita” iz Novog Sada. U komparativnom istraživanju pod nazivom “Dostupnost droge u regionu i informisanost i stavovi mladih o narkomaniji”, učestvovalo je 1.893 mladih od 15 do 30 godina iz Srbije, BiH i Crne Gore.
Milan Vlaisavljević, autor projekta i direktor bolnice “Vita” rekao je da je iskustvo sa drogom imalo 23,5 odsto ispitanih mladih u Srbiji, 21,3 odsto u BiH i 25,7 odsto u Crnoj Gori.
“Dostupnost droge je jedan od vodećih faktora rizika širenja narkomanije, što potvrđuju i podaci da je 61,9 odsto mladih u Crnoj Gori direktno ponuđeno nekom od droga, 55,7 odsto njih u Srbiji i 46 odsto u BiH. Većina mladih u regionu u riziku je da pod uticajem svog neposrednog okruženja proba drogu. Pri tome čak 75,7 odsto mladih u Crnoj Gori poznaje nekoga u svom neposrednom okruženju ko konzumira drogu, 59,9 odsto mladih u Srbiji i njih 57,6 odsto u Bosni i Hercegovini”, rekao je Vlaisavljević.
Što se tiče rezultata u BiH, Vlaisavljević je rekao da je istraživanje pokazalo da su mladi u Sarajevu u najvećoj mjeri izloženi narkoticima jer je 78,7 odsto ispitanih u svom neposrednom okruženju ima nekog ko konzumira drogu, što je za čak 20,9 odsto više u odnosu na prosječni rezultat u BiH. Dodao je da su mladi u Zenici u najvećoj meri, njih 54,6 odsto, direktno ponuđeni narkoticima, a 30,6 odsto njih je i probalo, što je za skoro 10 odsto više od prosjeka za BiH.
Istraživanje bolnice “Vita” pokazuje da među mladima i dalje dominiraju tipične zablude, kao na primjer podjela droga na “lake i teške” koju odobrava 59,8 odsto mladih u Srbiji, čak 77,6 odsto u BiH i 51 odsto u Crnoj Gori.
“Zabludu da se droga može uzimati kontrolisano i u specijalnim prilikama ima 32,3 odsto ispitanih mladih u Srbiji, 42,4 u BiH i čak 43,3 odsto u Crnoj Gori. Ovakvi stavovi ukazuju na nedovoljnu kritičnost i distancu prema tzv. lakim drogama što povećava rizik od njihove zloupotrebe. Donekle ohrabruju rezultati onih koji narkomaniju prihvataju kao izlječivu bolest, kojih je u Srbiji 66,6 odsto, BiH 71,2 odsto i Crnoj Gori 62,6 odsto, što govori o spemnosti mladih da daju ‘drugu šansu’ zavisnicima vjerujući u mogućnost njihove resocijalizacije”, rekao je Vlaisavljević.
EKSPERIMENTISANJE SA 14 GODINA
Tamara Todorović,diplomirana psihologija koja radi u Udruženju građana “Viktorija” ,Savjetovališta za prevenciju i tretman zavisnosti, rekla je da podaci o radu Savjetovališta Udruženja građana “Viktorija“ govore da je je prosječan uzrast u kojem mladi započinju eksperimentisanje sa drogama, 14 godina.
“Naime, kraj osnovne i početak srednje škole je period za koje većina naših korisnika je istakla kao period početka konzumiranja marihuane. U većini slučajeva se dešava da se krene iz zabave ili radoznalosti, uz uticaj vršnjačkih grupa. Međutim, razvoj bolesti zavisnosti ima kompleksniju pozadinu, u smislu da se krug zavisnosti stvara postepeno, kada osoba u fazi eksperimentisanja prelazi u svijet svakodnevnog drogiranja. Taj prelaz može biti postepen, onda kada mlada osoba gubi uvid u sopstveno ponašanje i počinje se ponašati po obrazcu koji zahtijeva sve češće uzimanje psihoaktivnih supstanci”, rekla je Todorovićeva za BUKU.
Ona je objasnila da taj „prelaz“ nerijetko podrazumijeva da se eksperimentisanje sa marihuanom proširi i na druge dostupne psihoaktivne supstance, tako da imaju slučaj da njihovi trenutni štićenici Terapijske zajednice i korisnici usluga Savjetovališta u svojoj anamnezi imaju početak razvoja bolesti zavisnosti sa upotrebom marihuane, da bi kasnije, primarno sredstvo zavisnosti postao heroin, ali da to nije slučaj za sve osobe, te jasna pravila ne postoje, jer se razvoj bolesti zavisnosti treba posmatrati iz više uglova – psihološki, sociološki, biološki.
“Prvi susreti sa drogom se najčešće odvijaju u prisustvu vršnjaka. U tom smislu je jako važno da se radi na primarnoj prevenciji. Prema našem mišljenju i zahvaljujući kontinuiranom radu sa zavisničkom populacijom, u samoj prevenciji trebaju se što više uključivati djeca i srednjoškolci, na primjer kao peer edukatori. Težište samih programa i projekata prevencije bolesti zavisnosti treba biti usmjereno na promociju zdravih načina života, bavljenje sportom i rekreacijom, bavljenje umjetnošću i naukom, ali isto tako treba se usmjeriti i na posljedice koje narkomanija izaziva”, kazala je psihologinja.
Todorovićeva je istakla da djeci i mladima treba manje govoriti o efektima koje pojedini narkotik izaziva ili objašnjavati kako isti izgleda, već se treba usredsrediti na to da se što jednostavnije, a efikasnije predstave disfunkcionalni odnosi u porodici koji nastaju kao posljedica bolesti zavisnosti, a zaključak je da djeci i mladima treba dati priliku da sami učestvuju u kreiranju preventivnih programa i da iste prezentuju svojim vršnjacima.
Temeljne tačke prevencije i tretmana u radu Udruženja građana “Viktorija” su otkrivanje zavisnost što ranije, kao i pokretanje liječenja kod što većeg broja zavisnika, konzumenata i eksperimentatora, zadržati ih što duže pod stručnim nadzorom, uskladiti aktivnosti UG „Viktorija” sa aktivnostima državnih institucija i organizacija i javnih ustanova, angažovati predstavnika u koordinativnim tijelima na republičkom i lokalnom nivou.
Psihologija ovog udruženja je rekla da u preventivnim programima podstiču ulogu roditelja u ranom otkrivanju zloupоtrebe оpоjnih drоga i da primjenjuju princip savjetovanja, kao i upućivanja u relevantne institucije, ukoliko ima potrebe za drugim vidom pomoći.
Kada je riječ o posljedicama zavisnosti Todorovićeva je rekla da su one brojne i da uključuju remećenje funkcionisanja kako same osobe, tako i porodičnog sistema, dok su mnoge posljedice tiču i narušavanja psihičkog i fizičkog zdravlja, kao i zakonskih propisa, različite kriminalna djela koja idu u svrhu nabavke droge.
Zorica Blagojević, socijalna radnica i saradnica u Udruženju Nova generacija iz Banjaluke rekla je da je konzumacija narkotila kod mladih sve učestalija, ali postoje načini kako zaštiti mlade od ove negativne prakse.
“Osnovni vid prevencije polazi od okruženja u kojem dijete boravi. Vaspitanje djeteta u skladu sa pozitivnim vrijednostima je veoma važno od ranog djetinjstva. Takođe, društvo ima veliku ulogu u prevenciji. Obezbjeđivanje brojnih sadržaja za djecu, kreativnog, rekreativnog i sportskog karaktera, obezbjeđivanje prostora za druženja i djeljenje iskustava, radionički sadržaji… sve su to vidovi prevencije, jednako su važni kao i sami direktni preventivni programi, odnosno predavanja za mlade o negativnom uticaju narkotika na njihov organizam, ličnost i društvo”, rekla je Blagojevićeva za naš portal.
Ona je dodala da uključivanjem u ovakve sadržaje mlade osobe popunjavaju svoje slobodno vrijeme na pozitivan, za njih, ali i okolinu, koristan način, što ih odvlači od konzumacije narkotika i svega što ono sa sobom nosi.
“Mlada osoba koja uđe u svijet narkotika veoma teško se iz njega izvuče. To je sredina koja u potpunosti okupira ličnost dok sve ne postane podređeno konzumaciji droge. Svi znamo kako droga djeluje na organizam, oboljenja koja izazivaju narkotici ili koja nastaju kao posljedice uzimanja narkotika (djeljenje igle i sl.) su teška, često i smrtonosna, i fizičke posljedice su vidljive na osobi koja konzumira drogu. Ipak, treba spomenuti i onaj, recimo skriveni, dio posljedica, a to su posljedice koje konzumacija narkotika ima na društveni život mlade osobe”, kaže ona.
Objašnjava da se mlade osobe koje eksperimentišu sa narkoticima često suočavaju sa lošim uspjehom u školi, gubitkom društva, upadanjem isključivo u grupe koje su isto konzumenti narkotika, a zatim nerijetko i u kriminalni milje, a sve to ima trajni odjek u budućem životu osobe.
Vezani tekstovi:
Nema nijemih posmatrača: Svi moramo reagovati na maloljetničko nasilje
Sramna praksa: Odrasli stimulišu djecu na uzimanje alkohola