– Trio nagrađen za otkriće makroskopskog kvantno-mehaničkog tuneliranja i kvantizacije energije u električnom kolu
ISTANBUL (AA) – Nobelova nagrada za fiziku za 2025. godinu dodijeljena je u utorak Johnu Clarkeu, Michelu H. Devoretu i Johnu M. Martinisu za otkriće makroskopskog kvantno mehaničkog tuneliranja i kvantizacije energije u električnom kolu.
Radeći 1980-ih na Univerzitetu Kalifornija Berkley, trojac, Britanac, Francuz i Amerikanac, proveli su eksperimente koristeći električno kolo koje je demonstriralo i kvantno tuneliranje i kvantizirane energetske nivoe na višem nivou, navodi se u saopštenju Kraljevske švedske akademije nauka u Stockholmu.
Kvantna mehanika omogućava čestici da prođe direktno kroz barijeru, fenomen poznat kao tuneliranje.
Eksperimenti laureata pokazali su da se bizarna svojstva kvantnog svijeta mogu konkretizirati u sistemu dovoljno velikom da se može držati u ruci.
Prošle godine je Nobelova nagrada za fiziku dodijeljena Johnu J. Hopfieldu i Geoffreyju Hintonu za fundamentalna otkrića i izume koji omogućavaju mašinsko učenje s umjetnim neuronskim mrežama.
Od 1901. godine, Nobelova nagrada za fiziku dodijeljena je 119 puta, a prestižnu nagradu dobilo je 230 naučnika.
Pokojni John Bardeen, fizičar kondenzirane materije, jedini je laureat koji je nagradu osvojio dva puta, prvo 1956. godine, a zatim 1972. godine.