“Šume RS” su godinama gomilale i gubitke i višak radnika, pa je ovo javno preduzeće, koje gazduje najvećim prirodnim resursom Republike Srpske, umjesto “zlatne koke” postalo – socijalni slučaj.
Višak zaposlenih i loše poslovanje je dovelo ovo javno preduzeće na ivicu ambisa, a moglo bi se desiti da “Šume RS” u ambis povuku i male opštine, koje decenijama žive od šumarstva. Na to već odavno upozoravaju sindikati.
– Ako se hitno ne reaguje, neće propasti samo ovo javno preduzeće, raspašće se čitav lanac ekonomskog, socijalnog i društvenog života u mnogim opštinama Republike Srpske – upozorili su ljetos iz Sindikata zaposlenih u Šumama RS.
Predsjednik ovog sindikata, Aleksandar Koprivica, rekao je ranije za Srpskainfo da postoji ozbiljna opasnost da oko milion hektara šuma u javnom vlasništvu, kojima sada upravlja Javno preduzeće “Šume RS”, bude izdato pod koncesiju.
– Ako šume dođu u ruke koncesionara, on će drvo voziti svojim drvoprerađivačima, a za lokalna preduzeća i preduzetnike neće biti mjesta. I šta će onda biti sa školom ili Domom zdravlja u Čajniču, na primjer. Hoće li se zatvoriti škola? I ko će uopšte ostati da živi u toj opštini i od čega će živjeti – zapitao se Koprivica.
“Šume RS” sada pokušavaju da se izvuku iz čabra drastičnim smanjenjem broja zaposlenih. Podsjećamo, na platnom spisku ovog preduzeća je 4.341 radnik, a prema EU standardima, za uspješno poslovanje bi ih, s obzirom na godišnji etat, trebalo biti duplo manje.
U “Šumama RS” pokušavaju da smanje broj zaposlenih za 1.000 radnika, ali i to će biti teška misija. Ideja je da stimulativnim otpremninama, koje bi, u prosjeku, iznosile oko 23.000 KM po radniku, privole zaposlene da dobrovoljno daju otkaz, ili da odu u penziju prije nego što bi to po sili zakona morali učiniti.
Čak i ako se javi dovoljan broj zainteresovanih, za stimulativne otpremnine za 1.000 radnika valja obezbijediti oko 23 miliona KM.
S druge strane opet se javlja, uslovno rečeno, demografski problem: najviše prekobrojnih radnika ima u malim i skrajnutim opštinama, koje se oslanjaju gotovo isključivo na šumarstvo i preradu drveta.
Tako je, prema prvim procjenama, u već pomenutom Čajniču, višak čak 130 zaposlenih, u Šumskom gazdinstvu u Han Pijesku je prekobrojan svaki treći radnik, jer bi po novoj sistematizaciji brojno stanje trebalo da se smanji za 111 zaposlenih.
U Šumskom gazdinstvu “Oštrelj” Drinić višak je 60 radnika. Ne izgleda mnogo, ali ako se uzme u obzir da je u ovoj maloj rubnoj opštini ukupan broj zaposlenih oko 400, jasno je da je to veliki udarac.
Čak i ako dobiju stimulativne otpremnine, pitanje je da li bi šumari koji su ostali bez posla ostali u Driniću ili Čajniču. I kakav bi posao mogli započeti sa ipak skromnih 20.000 ili 30.000 KM?
Stanje u “Šumama RS”, koje ima organizacione jedinice širom Republike Srpske, tako se ponovo svodi ne samo na ekonomski, nego i na demografski problem.
I nameće se pitanje: da li velika javna preduzeća poput “Šuma”, “Željeznice” ili “Pošta”, koja imaju svoje filijale i u malim zabačenim mjestima, imaju socijalnu odgovornost prema tim zajednicama?
Ili je upravo nakaradno shvaćena socijalna odgovornost i običaj da partije na vlasti javna preduzeća doživljavaju kao svoj plijen i kao sigurnu kuću za stranačke uhljebe, dovela do propasti tih preduzeća, piše Srpskainfo.