Republika Srpska trenutno nema ni predsjednika ni funkcionalnu Vladu, a politička neizvjesnost direktno ugrožava ekonomiju i odbija investitore, upozorava ekonomista Zoran Pavlović.
„Nestabilna situacija uvek dovodi do toga da se investitori drže podalje. Politička situacija u Republici Srpskoj definitivno odbija bilo kog investitora jer nema stabilnosti ni sigurnosti. A gde nema sigurnosti, nema ni investicija“, ističe Pavlović za BUKU.
On podsjeća da aktuelni politički događaji, uključujući presudu u vezi sa predsjednikom Miloradom Dodikom i spekulacije o mogućem referendumu, dodatno otežavaju situaciju i čine je neizvjesnom za investitore. „Ovo su nestabilna vremena i ne možemo računati na perspektivu kada je riječ o ulaganju novca“, dodaje ekonomista.
Pavlović posebno upozorava na probleme u javnim preduzećima i budžetu. Radnici u pojedinim šumskim gazdinstvima još nisu dobili platu za februar, a nezadovoljstvo raste i u Željeznicama RS, gdje se otvaraju nova radna mjesta u rukovodećim strukturama. Upravo Željeznice RS su među najvećim gubitašima Republike Srpske, sa 1.800 zaposlenih i gubitkom od 34 miliona KM. Slijede Elektroprivreda RS sa 8.700 zaposlenih i gubitkom od 30 miliona KM, te Šume Srpske sa 4.765 zaposlenih i 13 miliona KM gubitka.
U dugovima su i termoelektrane RiTE Gacko i RiTE Ugljevik, koje su tokom 2024. više od deset puta prekidale rad zbog lošeg kvaliteta uglja.
„Osnovna odgovornost je na Ministarstvu finansija koje treba da vodi računa o javnim preduzećima i njihovom poslovanju. Međutim, čini se da se ovim pitanjem nije bavilo, već je jednostavno prepušteno partijskim koalicijama i partnerima da odlučuju. Cijela situacija je potpuno nejasna i neizvjesna u smislu rješenja za nagomilane probleme u javnim preduzećima. Ovako funkcionisati je krajnje rizično i loše“, zaključuje Pavlović.
Naredna godina donosi nove finansijske izazove. Republika Srpska mora vratiti skoro 1,6 milijardi KM, uključujući 600 miliona KM glavnice zaduženja iz Londona sa kamatom od 30 miliona KM godišnje. Pored toga, entitet duguje još milijardu maraka po drugim obvezama, a detalji Londonskih obveznica ostaju misterija i postavljaju pitanje koja imovina stoji kao garancija.
„Situacija nam je u svakom slučaju loša i ne izgleda dobro ni na jednom polju, što se tiče ekonomije. Javni prihodi padaju, a podrška iz Evrope se takođe smanjuje zbog trenutne situacije i sankcija iz SAD i Evrope. Ni javna situacija ni situacija u okruženju nisu povoljne, a mi smo sa okruženjem povezani. Na kraju, neko prima platu, a ne pravi strategiju za ovakvu kriznu situaciju, što je ozbiljan problem. Ne možete funkcionisati na taj način, morate imati plan i strategiju“, zaključuje Pavlović.