Karol Navrocki, konzervativni istoričar koji je pobijedio na predsjedničkim izborima u Poljskoj, gajio je tokom kampanje imidž “čvrstog momka”, objavljujući snimke sa strelišta i boksačkih ringova.
Dok je njegov liberalni protivnik Rafal Tzaskovski naglašavao svoje evropske reference, Navrocki je posjetio Donalda Trampa u Bijeloj kući i dobio podršku američkog predsjednika za svoju kandidaturu.
Prema zvaničnim rezultatima izborne komisije, Navrocki je pobijedio sa 50,89% glasova.
Za razliku od drugih evroskeptika u centralnoj Evropi, poput slovačkog premijera Roberta Fica ili mađarskog Viktora Orbana, Navrocki podržava slanje vojne pomoći Ukrajini u borbi protiv trogodišnje ruske invazije.
Međutim, rekao je da će, ako bude izabran, biti protiv članstva Ukrajine u zapadnim savezima, što odražava pad podrške za Ukrajince među Poljacima, koji su primili više od milion izbjeglica iz susjedne države.
Njegovi saveznici u PiS-u su do kraja 2023. podržavali ubrzanje članstva Ukrajine u EU i NATO, prenosi Reuters.
Navrockijevi kritičari kažu da on potpiruje strahove u vezi sa ukrajinskim izbjeglicama u trenutku kada krajnja desnica ističe migracije, troškove života i bezbjednost kao ključna pitanja. On se pozivao na svoj predizborni slogan „Poljska na prvom mjestu”.
„Pomozimo drugima, ali prvo se pobrinimo za naše građane”, rekao je na društvenim mrežama u aprilu.
Očekuje se da će slijediti sličnu liniju kao odlazeći predsjednik Andžej Duda, saveznik PiS-a, koji je koristio svoje pravo veta da blokira pokušaje proevropske vlade da ukine prethodne PiS reforme pravosuđa, za koje EU tvrdi da su narušile nezavisnost sudova.
BORBA NA DESNICI
U posljednje dvije nedjelje, kandidati su se uglavnom borili za podršku birača koji su u prvom krugu glasali za druge kandidate, posebno za Slawomira Mentzena s krajnje desnice, koji je osvojio 15% glasova.
Tzaskovski je pokušao da ih pridobije obećanjima o deregulaciji, dok se Navrocki predstavljao kao bivši direktor Instituta za nacionalno sjećanje (IPN), zalagao se za pravo na oružje, tradicionalne porodice i hrišćanske vrijednosti, ali i zauzimao kritički stav prema Ukrajini, što se poklapalo s Mentzenovim stavovima.
Njegova supruga Marta, državna službenica, i njihovo troje djece igrali su važnu ulogu u njegovoj kampanji.
Navrockijeva prošlost bila je tema intenzivnih javnih rasprava nakon niza negativnih medijskih izvještaja.
Postavljala su se pitanja o njegovom dobijanju stana od jednog penzionera, kao i priznanje da je učestvovao u organizovanim tučama, prenosi Beta.
„Sve moje sportske aktivnosti zasnivale su se na snazi mog srca, snazi mojih mišića, mojih pesnica”, rekao je Navrocki, amaterski bokser, tokom debate kada su ga suočili s izvještajima da je učestvovao u masovnim organizovanim tučama između navijača. „To je bilo fer takmičenje, bez obzira na formu.”
Njegovi saveznici iz PiS-a optužili su vladu da je zajedno sa specijalnim službama i liberalnim medijima orkestrirala ove kontroverze. Vlada odbacuje te optužbe.
Navrocki je izbore predstavio kao referendum o vladi, koju je opisao kao metropolitansku elitu koja nema dodira s običnim ljudima.
„Ja sam jednostavno jedan od vas”, rekao je biračima u istočnom gradu Biala Podlaska tokom kampanje.
Problematična prošlost
Analitičari navode da je izabran istoričar sumnjive prošlosti, u mladosti bokser i učesnik huliganskih izgreda i tuča u rodnom Gdanjsku. Iza njega je breme drugih skandala, on je zloupotrebio starijeg Poljaka da na prevaru otkupi povoljno opštinsku garsonjeru u Gdanjsku, a kao obezbjeđenje Grand hotela u mladosti podvodio je gostima prostitutke. Po njima, to znači i kraj plana proevropske, demokratske vlade premijera Donalda Tuska da obnovi vladavinu prava poslije osam godina demontaže u režiji Jaroslava Kačinjskog i populista iz Prava i Pravde.
Porazu Tšaskovskog doprinijela je i frustracija birača vladajuće koalicije koja za godinu i po zbog dosljednog blokiranja vetom ili slanja predstavki u Ustavni sud pod kontrolom opozicije od strane predsjednika Dude nije uspela da realizuje veliki deo svojih predizbornih obećanja.
Prepravljanje istorije
Navrocki je kao direktor Insituta pamćenja naroda poslušno ispunjavao postulate patriotske i takozvane istorijske politike populista Kačinjskog. Pre toga, 2018. godine, kao novoimenovani direktor Muzeja Drugog svetskog rata u Gdanjsku nije prezao od cenzure da iz glavne postavke izbriše brojeve učesnika partizanskog ali i četničkog pokreta u Jugoslaviji, kako se ne bi vidjelo da je pokret otpora u Jugoslaviji tokom Drugog svjetskog rata bio veći, jači i značajniji od poljskog.