Ukupno 605 osnovaca i 60 srednjoškolaca iz Republike Srpske ispisalo se iz škole u godini dana zbog odlaska u inostranstvo. Ovo je podatak je za BUKU dostavljen iz Ministarstva za prosvjetu i kulturu RS i odnosi se na školsku 2022/2023. godinu.
Godinu dana ranije- u školskoj 2021/2022 prema podacima Zavoda za stistiku Republike Srpske ukupno 577 osnovaca i srednjoškolaca prekinulo je školovanje zbog odlaska u inostranstvo. Od toga su 446 osnovaca i 131 srednjoškolac.
U periodu od septembra 2018. do septembra 2019. odluka roditelja da odu sa ovih prostora ostavila je RS siromašniju za 658 učenika- 558 njih je napustilo osnovne škole, a 100 srednje škole.
Što znači da smo za tri godina zbog odlaska kompletnih porodica ostali bez 1900 učenika!
A Republika Srpska se nezaustavljivo prazni. Brojevi to jasno dokazuju – u posljednjih 20 godina, samo na osnovu prirodnog priraštaja, izgubili smo 90.000 stanovika!
To je 8 % populacije ili, još slikovitije, grad nešto veći od Prijedora.
U nešto kraćem periodu, za 18 godina (2003/2004-2021/2022), zatvoreno je više od 80 škola i ugašeno više od 900 odjeljenja.
Sve to, uz iseljavanje o kome ne postoje validni podaci, jer ih institucije ne prate ili ih prate, a ne objavljuju, dovelo je do sljedećih brojki – trenutno udio mladog stanovništva, starosti do 14 godina je tek 13,4 posto, dok broj starijih od 65 čini 22 % populacije. U procentima, to je svaki četvrti stanovnik Republike Srpske.
Ove podatke je prezentovao prof. dr Draško Marinković, redovni profesor Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Banjauci, na predavanju “Demografska slika Republike Srpske – stanje i perspektive”.
U ovom trenutku RS nedostaje oko 7.200 ili 44 % djece za zamjenu generacija, s obzirom na to da istraživanja ukazuju da troje djece nije dovoljno za povećanje prirodnog priraštaja, već samo za njegovo održavanje.
Marinković kaže da je teško reći koliko Republika Srpska sada ima stanovništva.
„Iz popisa 2013. god., i pored svih kritika koje su mu upućene, mi ipak imamo određen broj stanovnika. Prema Zavodu za statistiku RS, tada je popisano 1. 170 342 stanovnika. Inače Agencija za statistiku na nivou države je imala sasvim druge podatke. Ako taj popis uporedimo sa onim iz 1991. vidjećemo da je na istom prostoru 400 000 stanovnika manje ili 25 posto. Za 2022. je procjena da imamo 1. 120 000 stanovnika. To je procjena Zavoda za statistiku RS koji se bazira na zatvorenom tipu populacije. Migracije nisu uključene. Ovdje slobodno možemo reći da imamo 200.000 ljudi manje, a vrlo moguće i više od ovog broja. Bliži smo, rekao bih 900. 000 nego 1. 120 000 stanovnika“, objasnio je Marinković.
Govoreći o pronatalitetnim mjerama u Srpskoj, naveo je da su neke dale rezultate, a kao prioritetno je istakao potrebu da se u sistemu razdvoje pronatalitetne i socijalne mjere.
Dodao je i da RS nema cjelovitu populacionu politiku, da mnoge mjere nisu sistematizovane, te da većinu treba nadograditi i inovirati: „Briga o obnavljanju stanovništva treba da bude briga društva, odnosno države. Ovo što nam se dešava nije samo naš problem. To je problem i susjednih regiona i prostora oko nas. Svi se suočavaju sa negativnim demografskim trendovima i svi se na različite načine bore sa tim. Ali donosioci odluka treba da budu svjesni da sa prosjekom starosti od 44 godine već sada spadamo među pet prostora u Evropi i 10 u svijetu po starenju stanovništva.“