I većina socijalnih partnera zaduženih za pregovore i usvajanje ovog akta, kojim se preciznije definiše nivo radničkih prava sadržan u novom Zakonu o radu Republike Srpske, takođe smatraju da ova priča neodoljivo podsjeća na “Pačju školu”.
Naime, iako će 20. april nastupiti već za desetak dana, članovi radne grupe iz reda poslodavaca i sindikata nimalo nisu optimistični da će radnici u Srpskoj do tada dobiti novi opšti kolektivni ugovor.
Poslodavci pesimistični
Takođe je jasno da će već istekom tog dana prestati da važi stari ugovor te da će se, po svemu sudeći, sve zainteresovane strane naći u svojevrsnom radno-pravnom vakuumu, gdje će prilično teško biti utvrditi “ko pije, a ko plaća”.
Iz Saveza sindikata Republike Srpske u više navrata upozorili su da će, prestankom važenja postojećeg ugovora, poslodavci svojim pravilnicima utvrđivati plate i ostala davanja radnicima.
Sindikalci su objasnili da bi u tom slučaju prestala da važi i kategorija minimalne plate, što znači da bi mnogi radnici mogli da budu dovedeni u veoma nezavidnu materijalnu poziciju.
U Uniji udruženja poslodavaca Republike Srpske priznaju za naš list da su prilično pesimistični da će pomenuti ugovor do 20. aprila ugledati svjetlo dana.
“Članovi radne grupe do sada su održali dva sastanka, ali smo daleko od potpisivanja opšteg kolektivnog ugovora. Zbog toga smo počeli sa pregovorima o granskim kolektivnim ugovorima, gdje smo malo dalje odmakli. Ako do 20. aprila ne budu potpisani, ovi ugovori će prestati da važe. Međutim, sve i da odnosi u preduzećima budu uređivani internim pravilnicima, pravi radnici neće biti ugroženi ni u kom pogledu”, tvrdi predsjednik ove unije Dragutin Škrebić.
Prema njegovim riječima, radna grupa još nije usaglasila radni materijal opšteg kolektivnog ugovora, zbog čega je teško vjerovati da će on biti potpisan 20. aprila.
“Sindikat opet nastupa sa maksimalističkim zahtjevima, kao i kad je trebalo pregovarati o novom zakonu o radu. Poslodavci su i ovaj put spremni da pregovaraju, ali ne možemo da pristanemo na zahtjeve koji nisu primjereni vremenu i aktuelnom privrednom ambijentu”, ističe Škrebić.
U Savezu sindikata Republike Srpske takođe nisu optimistični da će opšti kolektivni ugovor biti usvojen do pomenutog roka.
Pravnik Goran Stanković kaže za Press da bi sljedeće sedmice trebalo da bude održan treći sastanak radne grupe za izradu radnog teksta novog opšteg kolektivnog ugovora u Republici Srpskoj.
“Međutim, čini mi se da će on veoma teško biti usvojen do 20. aprila. Naime, najprije treba da bude usaglašen radni materijal, koji kasnije ide na usaglašavanje na viši nivo. A hoće li on biti usaglašen ili ne, vidjećemo. Treba da se pozabavimo pitanjima kao što su procenat uvećanja plate po osnovu prekovremenog rada, koliko će iznositi godišnji odmor na osnovu godina staža, koliko će iznosti topli obrok, prevoz, regres”, ističe Stanković.
On kaže da paralelno sa pregovorima o opštem kolektivnom ugovoru idu i pregovori o granskim kolektivnim ugovorima.
“Međutim, ni pregovori u pogledu granskih kolektivnih ugovora nisu daleko odmakli”, ističe Stanković.
Ni predsjednik Konfederacije sindikata Republike Srpske Obrad Belenzada ne vjeruje da će radnici u Srpskoj do 20. aprila dobiti opšti kolektivni ugovor, ali da je ipak rano već sada proglašavati neuspjeh ovog posla.
“Tačno je da radni materijal još nije na vidiku, ali nastavljamo sa pregovorima i dogovorima. Možda do pomenutog roka i možemo dobiti novi opšti kolektivni ugovor ukoliko svi socijalni partneri za to iskažu spremnost i razumijevanje. Nadam se da neće biti nepomirljivi kao u slučaju pregovora o novom zakonu o radu”, kaže Belenzada.
Ocjena ustavnosti
Podsjetimo, Narodna skupština Republike Srpske je 29. decembra u dva sata iza ponoći po hitnom postupku usvojila novi Zakon o radu Republike Srpske, koji je na snagu stupio 20. januara ove godine. Socijalnim partnerima dat je rok od dva mjeseca da započnu pregovore o novom opštem kolektivnom i granskim kolektivnim ugovorima, dok stari važe do 20. aprila.
S druge strane, SSRS je 25. januara podnio inicijativu Ustavnom sudu Srpske za ocjenu ustavnosti i zakonitosti procedura donošenja Zakona o radu, dok je ovom sudu 11. februara podnesen zahtjev za ocjenu ustavnosti i zakonitosti njegovih pojedinih članova.
U ovom savezu su tom prilikom naglasili da je prekršena procedura donošenja pomenutog zakona te da je znatan broj njegovih odredbi u suprotnosti s Ustavom Republike Srpske.