Prva baza političkih preletača predstavljena je danas u
Banjaluci. Bazu je predstavila organizacija ReStart.
Pojam “politički preletač” označava narodnog poslanika
(parlamentarca) u Narodnoj skupštini Republike Srpske ili odbornika u skupštini
grada/opštine, koji je na izborima dobio mandat na listi jedne političke
partije, a nakon toga, u istom mandatnom periodu, prešao u drugu političku
partiju.
Iz ReStarta ističu da je ovaj vid političkih prelazaka
naročito postao aktuelan nakon opštih izbora 2014. godine.
“Tada je u Republici Srpskoj vlast formirana prelaskom dva
opoziciona poslanika u tabor vladajuće većine. Ovaj momenat je jako bitan, jer
na određeni način predstavlja prekretnicu u ovakvom načinu političkog ponašanja.
Od ovog trenutka prelasci iz jedne u drugu političku partiju nakon izbora
postaju redovna pojava i pojava koja je vremenom od naroda percipirana kao
normalna. A sve to je dodatno uticalo u slabljenje povjerenja naroda u
demokratiju i institucije. O koliko masovnoj pojavi se radi dovoljno je navesti
podatak da je u aktuelnom sazivu Narodne skupštine Republike Srpske čak 22
poslanika od ukupno 83, promijenilo političku partiju ispred koje su izabrani i
prešli su u redove druge političke partije”, pojašnjavaju iz ove organizacije.
Stefan Blagić iz organizacije ReStart rekao je da je prije
petnaestak godina u Republici Srpskoj postojao mnogo veći stepen demokratije
nego danas.
“Kada političari kandiduju određenu politiku za izbore i
prođu na izborima zahvaljući toj politici ili stranci, ali nakon toga često
mijenjaju politički dres. Kradu volju građana, odnosno biračkog tijela. To je
krađa kao i svaka druga krađa. Prvi prelet u ovoj bazi je 1. 7. 2017. godine do
danas. Razlog zašto nismo išli još jedan
period unazad jeste što je cifra ogromna i to se nije moglo uraditi. Poslanici
se više i ne sjećaju gdje je ko prešao. Vjerujte da nam je bilo teško i ove
podatke prikupiti”, istakao je Blagić.
Dodao je da baza sadrži preko 100 imena političkih preletača
na nivou Republike Srpske.
Da bi na
određeni način izvršili razlikovanje i klasifikaciju između prelazaka iz jedne
političke partije u drugu, formirali su tri moguća slučaja, odnosno tri
različite grupe. Prva grupa je određena crvenim, druga žutim i treća zelenim
kartonom.
Crveni
karton – Poslanik ili odbornik koji je osvojio mandat na listi političke
partije koja je poslije izbora ostala u opoziciji, a nakon toga, u istom
mandatnom periodu, prešao u partiju ili koaliciju koja je na vlasti i svoj
mandat prenio u vladajuću većinu. (iz opozicije u vlast)
Žuti karton
– Poslanik ili odbornik koji je, sa jedne strane, osvojio mandat na listi
političke partije koja je poslije izbora ostala u opoziciji, a i on je prešao u
partiju koja je u opoziciji, ili je sa druge strane, prešao iz političke partije
koja je nakon izbora formirala vlast, a on je prešao u partiju koja je takođe u
vlasti. (iz opozicije u opoziciju ili iz vlasti u vlast)
Zeleni
karton – Poslanik ili odbornik koji je osvojio mandat na listi političke
partije koja je poslije izbora formirala vlast, a nakon toga, u istom mandatnom
periodu, prešao u drugu partiju ili koaliciju koja je u opoziciji. (iz vlasti
prešao u opoziciju)
Zelenih je
naravno najmanje.
Blagić
ističe da se u najvećem broju slučajeva mijenjanje političkog dresa čini iz
lične koristi.
“U Republici
Srpskoj imamo slučajeve duplih preletača. To znači da su određeni ljudi
prelazili iz opozicije u vlast. I onda se dešavalo da ta stranka postane
opozicija, pa su ti isti parlamentarci ponovo prelazili u vlast. To se sve radi
za vrijeme jednog mandata što je zaista nevjerovatno”, kaže Blagić.
Velizar
Antić, politički analitičar rekao je da je važno da se ovoj pojavi stane u kraj
i doći će do toga da će narod kažnjavati ovakve pojave na izborima.
“Ovo je
postala masovna pojava. To nije normalno, ali je nama postalo normalno. Kada
vam ukradu novčanik vi se bunite, a ljudi ne shvataju da su vam i ovdje ukrali
glas. Ovo je jedan vid krađe. Ovo je sve jako loše za demokratske procese i ne
može se preko noći preći iz jednog sistema u drugi. Ovo su sve jako loše poruke
i ljudi gube povećenje u ovaj sistem”, pojašnjava Antić.
OSAM MJESECI ZABRANE PRELASKA
Blagić je
rekao da su oni ponudili i rješenje za ovu pojavu, a prema njemu mandat bi i
dalje pripadao poslaniku, ali prvih osam mjeseci ne bi mogao mijenati stranku.
“U prvih
osam mjeseci identifikovan je najveći stepen prelaska prilikom formiranja
vlade, pa zbog toga u tom period nikome ne bi trebalo biti dozvoljeno da
promijeni političku partiju. Prvih osam mjeseci madat pripada partiji da bi se
spriječila preletanja prilikom formiranja vlasti. Nakon tog perioda mandat opet
pripada poslaniku I nakon toga može da radi šta hoće”, rekao je Blagić.
Baza nije
završena, a i građani ukoliko znaju za neko političko preletanje koje nije u
bazi mogu je prijaviti na sajtu.