Pod najnovijim sankcijama od petka 20.oktobra su i kćerka i sin Milorada Dodika, Igor i Gorica. Kako se navodi, oni olakšavaju Dodikovu stalnu korupciju u Republici Srpskoj, omogućujući mu da izvlači javna sredstva iz Republike Srpske i obogaćuje sebe i svoju porodicu na račun građana BiH i funkcionalne uprave u zemlji.
Prije njih od 31.jula ove godine pod sankcijama su Radovan Višković, premijer RS, Željka Cvijanović, srpski član Predsjedništva BiH , Nenad Stevandić, predsjednik Narodne skupštine RS, i Miloš Bukejlović, ministar pravde RS.
Kako se navelo u obrazloženju, oni su direktno odgovorni za podsticanje donošenja zakona u Narodnoj skupštini Republike Srpske (NSRS) kojim se odluke Ustavnog suda BiH proglašavaju neprimjenjivim u RS, čime se obstruiše i ugrožava implementacija Daytonskog mirovnog sporazuma.
Ko je sve završio pod sankcijama od 2022. godine?
Krenimo redom – Prvi kome su proširene sankcije i to na američkoj “crnoj” listi sankcija početkom 2022.godine bio je lider SNSD-a i član Predsjedništva BiH Milorad Dodik. On se od 2017 godine nalazi na ovoj listi zajedno sa stranačkim kolegom Nikolom Špirićem.
U januaru 2022. godine Dodik je kažnjen “zbog podrivanja države, ugrožavanja Daytonskog sporazuma, korupcije i brojnih drugih aktivnosti koje narušavaju funkcionisanje demokratije”.
Dodik je i na britanskoj listi sankcija, zajedno sa Željkom Cvijanović. Ona je na toj listi završila kao Predsjednik Republike Srpske, dok je Dodik bio član Predsjedništva BiH.
Završili su na britanskoj listi u aprilu 2022.godine zbog, kako je navela britanska ambasada, pokušaja da naruše legitimitet i funkcionalnost države BiH.
Sankcije uključuju zabranu putovanja i zamrzavanje imovine,uz naglašavanje da to “nisu sankcije protiv Republike Srpske, niti njenih građana”.
“Ovo su sankcije usmjerene na dvije osobe koje su se neodgovorno ponašale na svojim funkcijama”, saopšteno je iz britanske ambasade u BiH.
To što su njih dvoje sankcionisani, građane ove zemlje pretjerano nije zanimalo. Njih tako “kažnjene”, građani su nagradili na izborima. Funkcijom predsjednika Republike Srpske odnosno članom Predsjedništva BiH. Njih dvoje samo su se zarotirali na funkcijama.
Dodikov kolega sa američke liste, Nikola Špirić, sjedi u Domu naroda Bosne i Hercegovine. Na tu su ga fotelju izabrale kolege iz Narodne skupštine Republike Srpske.
Savjetnik Milorada Dodika, Milan Tegeltija, zajednom sa suprugom, također je na crnoj američkoj listi zbog visoke korupcije u periodu obnašanja funkcije predsjednika Visokog sudskog i tužiteljskog savjeta.
Od početka juna 2022.godine na američkoj crnoj listi je i ministar zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske Alen Šeranić zbog “postupaka koji potkopavaju Daytonski mirovni sporazum i demokratske institucije BiH”. Alen Šeranić je nakon izbora ponovo ministar zdravlja u Vladi Republike Srpske.
Isti dan kada i Šeranić, na listi SAD-a završio je Predsjednik Federacije Bosne i Hercegovine Marinko Čavara. Pored “postupaka koji potkopavaju Daytonski mirovni sporazum i demokratske institucije BiH” on je na listi zbog “odgovornosti za ili saučesništvo, zbog direktnog ili indirektnog učešća u aktivnostima ili politikama koje podrivaju demokratske procese ili institucije na Zapadnom Balkanu”. Marinko Čavara imenovan je za dopredsjedavajućeg Predstavničkog doma Parlamenta Bosne i Hercegovine.
Na crnoj listi SAD-a su zbog korupcije završili Asim Sarajlić i bivši predsjednik PDA Mirsad Kukić, a na američkoj crnoj listi je i bivša glavna državna tužiteljka Gordana Tadić.
Posljednji u nizu sankcionisanih u 2022.godini je premijer Federacije Bosne i Hercegovine Fadil Novalić zbog potkopavanja demokratskih procesa. Ni on nije kažnjen od strane građana. Naredne četiri godini će biti poslanik u federalnom parlamentu.
Kao što se može vidjeti sankcije ne da nisu “politički” kaznile političare, može se reći da su sankcije neizostavan PR momenat i “pravljenje žrtve” od tih osoba.
Kritička samorefleksija ne postoji, a činjenica da Republika Srpska godinama plaća lobiste u Sjedinjenim Američkim Državama čini se ne proizvodi željeni efekat u američkoj zvaničnoj politici.
Velizar Antić, politički analitičar, izjavio je za BUKU ranije da visokim zvaničnicima Republike Srpske američke sankcije ne nanose neku veliku štetu.
“Naime, ovi zvaničnici nemaju imovinu u SAD, niti finansijski sarađuju sa ovom zemljom, pa samim tim neće ni biti oštećeni sankcijama. Naprotiv, ove sankcije im mogu doneti političku korist, jer će se oni u narodu predstaviti kao neko ko trpi sankcije potpuno neopravdano, a sve zbog toga što se bore za interese naroda. U suštini, čitava ova priča je predstava za javnost. SAD uvode sankcije koje u stvarnosti nemaju nikakvu snagu, niti će naneti bilo kakvu štetu ovim političarima. Čak će im doneti i političku korist. Sankcionisani političari u javnosti sankcije predstavljaju kao da su oni žrtve tog ‘trulog’ Zapada koji jedva čeka da uništi i Republiku Srpsku i srpski narod na ovim prostorima a oni, eto, junački trpe udare i staju u zaštitu tog naroda. Dakle, nemaju nikakve posledice, a predstavljaju se kao zaštitnici naroda, što im donosi korist”, rekao je za BUKU Antić.
Dodaje da ne razumije kako poslije istih sankcija koje je uvodila Miloradu Dodiku i Nikoli Špiriću administracija u SAD nije razumjela da sa ovakvim sankcijama samo donose političku korist upravo sankcionisanim političarima.
“Postoje samo dve opcije. Ili nisu razumeli tu lekciju i prave potpuno iste greške. Ili namerno to rade i time podižu rejting vladajućoj garnituri u Republici Srpskoj. Treću opciju ja zaista ne vidim”, smatra Antić.