Nova studija pokazuje da Zemljino magnetno polje usmjerava atmosferske čestice prema Mjesecu, gdje se talože milionima godina.
Magnetno polje Zemlje moglo bi igrati ključnu ulogu u prenosu čestica iz naše atmosfere na površinu Mjeseca, pokazali su rezultati nove naučne studije, objavljeni na australijskom portalu ScienceAlert.
Naučnici već decenijama pokušavaju da objasne iznenađujuće veliko prisustvo isparljivih elemenata u lunarnom regolitu – finoj, kamenitoj prašini koja prekriva površinu Mjeseca. Ovi elementi otkriveni su još kada su astronauti misija Apolo donijeli uzorke sa Mjeseca na Zemlju.
Kao mogući izvor ranije je razmatran solarni vjetar, ali on ne može u potpunosti objasniti zabilježene količine, posebno azota. Doprinos bi mogli imati i sićušni meteoriti koji stalno bombarduju Mjesec, ali ni to ne daje potpun odgovor.
Zemljina atmosfera je takođe bila predložena kao izvor, ali se dugo smatralo da je to bilo moguće samo u dalekoj prošlosti, prije formiranja Zemljinog magnetnog polja, koje bi kasnije zarobilo većinu atmosferskih čestica.
Iznenađujući rezultati simulacija
Nova studija, koju su sproveli astrofizičari sa Univerziteta u Ročesteru, testirala je ovu pretpostavku kroz napredne simulacije.
Istraživači su uporedili dva scenarija:
- “Ranu Zemlju” bez magnetnog polja i sa znatno jačim solarnim vjetrom
- “Modernu Zemlju” sa snažnim magnetnim poljem i slabijim solarnim vjetrom
Na iznenađenje naučnika, upravo je scenario moderne Zemlje pokazao najbolje poklapanje sa stvarnim podacima.
Kako objašnjava ScienceAlert, solarni vjetar izbacuje naelektrisane čestice iz Zemljine atmosfere i usmjerava ih duž linija magnetnog polja planete. Zemljina magnetosfera pritom nije savršena sfera, već je izdužena poput repa komete, zbog stalnog pritiska solarnog vjetra.
Kada Mjesec prolazi kroz taj magnetni „rep“, atmosferske čestice se talože na njegovoj površini.
Mjesec kao arhiva Zemljine istorije
Prethodna istraživanja već su ukazivala da bi ovaj mehanizam mogao objašnjavati prisustvo kiseonika na Mjesecu, nastanak vode, pa čak i pojavu rđe. Nova studija ide korak dalje i sugeriše da ovaj proces traje milijardama godina, ostavljajući dovoljno vremena da se isparljivi elementi akumuliraju u lunarnom regolitu.
S obzirom na to da se Zemljina atmosfera tokom tog dugog perioda značajno mijenjala, površina Mjeseca mogla bi predstavljati vrijednu vremensku kapsulu – tihi zapis evolucije naše planete sačuvan daleko od njenog nestabilnog okruženja.
Otkriće ne samo da produbljuje razumijevanje odnosa Zemlje i Mjeseca, već otvara i nova pitanja o tome koliko lunarna površina može otkriti o ranoj istoriji atmosfere i života na Zemlji.