Ozbiljna afera potresa Srbiju nakon otkrića da su mobilni telefoni demonstranata, poljoprivrednika i ekoloških aktivista bili zaraženi špijunskim softverom tokom kontakta s policijom i sigurnosnim službama.
Jedan od dokumentovanih slučajeva odnosi se na Slobodana Vidojevića, poljoprivrednika iz Bresnice i predsjednika Udruženja proizvođača mlijeka Šumadije i Pomoravlja, koji je 1. oktobra 2024. godine bez ikakvog objašnjenja priveden u Čačku od strane trojice nepoznatih muškaraca. Iako je nakon nekoliko sati pušten na slobodu, ubrzo su se pojavili ozbiljni problemi s njegovim mobilnim telefonom.
Kako navodi istraživanje, Vidojevićev telefon je počeo pokazivati neuobičajene simptome – ubrzano pražnjenje baterije, gubitak mrežnog signala i smetnje tokom razgovora – što je izazvalo sumnju da je uređaj kompromitovan. Naknadna forenzička analiza potvrdila je da je telefon bio zaražen špijunskim softverom NoviSpy, koji je prikupljene podatke prosljeđivao Bezbednosno-informativnoj agenciji (BIA).
Istraživanje koje je proveo BIRN, uz podršku SHARE Fondacije i korištenje alata Mobile Verification Toolkit organizacije Amnesty International, pokazalo je da Vidojević nije bio jedina meta. Na sličan način nadzirani su i drugi poljoprivrednici i ekološki aktivisti – Zlatko Kokanović, Vladimir Višić i Jovan Topalović – tokom privođenja ili boravka u policijskim prostorijama i BIA-i.
Prema nalazima istraživanja, softver NoviSpy omogućavao je gotovo potpuni nadzor nad zaraženim uređajem, uključujući pristup mikrofonu, kameri, porukama, kontaktima, lokaciji i drugim osjetljivim podacima, čime je ozbiljno ugrožena privatnost meta nadzora.
Pravni stručnjaci upozoravaju da ovakva praksa predstavlja teško kršenje osnovnih ljudskih prava, uključujući pravo na privatnost, slobodu izražavanja i slobodu udruživanja. Ana Toskić Cvetinović iz organizacije Partneri Srbija istakla je da ovakav oblik nadzora može imati dugoročne posljedice po demokratske procese, jer stvara utisak da nad radom Bezbednosno-informativne agencije ne postoji stvarna i efikasna institucionalna kontrola.