Danske vlasti najavile su veću vojnu potrošnju i razgovore sa evropskim saveznicima u momentu kada Donald Tramp pojačava svoju ekspanzionističku retoriku.
Danska će uložiti 14,6 milijardi kruna (1,95 milijardi evra) u jačanje svoje vojne prisutnosti na Arktiku i u regionu sjevernog Atlantika, izjavio je u danski ministar odbrane Troels Lund Poulsen. Ovo dolazi nakon što je predsjednik SAD Donald Tramp više puta tražio da kupi ili na drugi način preuzme kontrolu nad Grenlandom.
“Postoje ozbiljni izazovi u vezi sa bezbjednošću i odbranom na Arktiku i u severnom Atlantiku”, rekao je Poulsen u saopštenju, dodajući da će paket uključivati tri nova arktička mornarička broda, dva dodatna drona za dugometražno nadgledanje i satelitske kapacitete.
Danska premijerka Mete Frederiksen sastaje se sa saveznicima iz NATO-a, njemačkim kancelarom Olafom Šolcom, francuskim predsjednikom Emanuelom Makronom i generalnim sekretarom alijanse Markom Ruteom, kako bi obezbijedila “jedinstvo” među evropskim saveznicima u vezi sa Grenlandom, koji je poluautonomna teritorija Danske.
“Evropa se suočava sa ozbiljnom situacijom, s obzirom na rat na kontinentu i promjene u geopolitičkoj realnosti,” izjavila je Frederiksen u ponedeljak. “U ovakvim trenucima jedinstvo je ključno.”
EU je saopštila da “ne pregovara” sa SAD o suverenitetu Danske i da podržava stav danske vlade.
Tramp sve ozbiljniji
Tramp je više puta izjavljivao da veruje kako će SAD preuzeti kontrolu nad Grenlandom, uprkos tome što je Frederiksen u oštrom telefonskom razgovoru sa američkim predsjednikom prošle nedelje insistirala da teritorija nije na prodaju.
Vijesti o tom telefonskom pozivu povećale su zabrinutost u Danskoj da Tramp postaje sve ozbiljniji u vezi sa svojim prijetnjama i zahtijevima.
Grenland je dom velikog svemirskog postrojenja SAD i nalazi se na najkraćoj ruti između Sjeverne Amerike i Evrope.
Tramp je prvi put pomenuo ideju preuzimanja kontrole nad teritorijom tokom svog prvog mandata, insistirajući da je kontrola SAD nad ostrvom “neophodna” za međunarodnu bezbjednost. On je pojačao napore da preuzme kontrolu nad Grenlandom otkako se vratio u Bijelu kuću, ne isključujući mogućnost upotrebe vojne sile za preuzimanje teritorije.
Prirodni resursi ostrva privukli su pažnju i zemalja poput Rusije i Kine, koje su povećale svoje rudarske aktivnosti i vojnu prisutnost na Arktiku.
I Frederiksen i premijer Grenlanda, Mute Egede, izjavili su da o budućnosti teritorije treba da odlučuju njeni građani. Egede je u januaru zatražio nezavisnost od Danske, što bi moglo biti postignuto uspešnim referendumom.