Naučnici su prvi put potvrdili da na Mjesecu postoje pećine, a jedna od njih duboka najmanje 100 metara mogla bi biti idealna za postavljanje stalne baze.
Posljednjih nekoliko godina svemirske supersile su se utrkivale da uspostave bazu sa stalnom posadom na zemljinom satelitu.
Osim logistike, jedan od najvećih problema su uslovi koji vladaju na Mjesecu. Ekstremne temperature, visoko zračenje i svemirsko “vrijeme” koje stvaraju takozvane solarne oluje predstavljale bi veliki rizik za ljude koji bi živjeli ovdje.
Sada su naučnici po prvi put otkrili pećinu na Mjesecu. Otkriće ih je obradovalo jer “izgleda kao dobro mjesto za bazu”, rekla je za BBC Helen Sharman, prva britanska astronautkinja.
Pećinu su otkrili profesori Lorenzo Bruzzone i Leonardo Carrer sa Univerziteta Trento u Italiji kada su promatrali ogromnu mjesečevu ravnicu zvanu More spokojstva (Mare Tranquillitatis) i uz pomoć radara prodrli kroz pećinski otvor na njoj. Istraživanje je objavljeno u naučnom časopisu Nature Astronomy.
Ravnica, na koju je prva ljudska posada sletjela na Mjesec 1969. godine, nastala je prije više miliona godina, a nastala je od prosute lave vulkana tog vremena. Lava je također formirala tunele u lunarnim stijenama, koje su sada pećine. Istraživači tvrde da je novootkrivena pećina vjerovatno samo jedna od stotina koje su skrivene u inače neistraženoj podzemnoj površini Mjeseca.
Da na Mjesecu postoje i pećine, istraživači su pretpostavljali već u prošlosti, kada su otkrili otvore na površini Mjeseca, za koje su mislili da bi mogli biti ulazi u podzemne pećine, ali to nisu mogli dokazati. Također nisu znali koliko duboke mogu biti ove pećine. Video ispod govori o tome.
Moon caves? Over 15 years, our Lunar Reconnaissance Orbiter has found dozens of lunar pits, which are likely openings to caves formed from molten lava. A new study of LRO radar data confirms that the tube network is more extensive than previously thought. https://t.co/adw7wgUxII
— NASA Moon (@NASAMoon) July 15, 2024
Novootkrivena pećina ima “prozor” na površini Mjeseca, a odatle u dubinu vode okomiti i nadvišeni zidovi i kosi podovi.
Prema riječima Helen Sharman, pećina je toliko duboka da bi astronauti morali da se spuste u nju ili da koriste “mlazne kamione ili lift” da bi došli do površine. Nije poznato kolika je pećina zapravo velika, pa će se istraživanje nastaviti.
“Prilike za otkriće su ogromne”, rekao je za BBC Francesco Sauro, koordinator grupe za istraživanje pećina na drugim planetama Evropske svemirske agencije. Istraživanja s Mjeseca nam također mogu pomoći da istražimo pećine na Marsu u budućnosti. Ovo bi moglo otvoriti vrata pronalaženju dokaza o životu na Marsu, jer da je postojao, gotovo sigurno bi bio skriven u pećinama, gdje bi bio zaštićen od elemenata na površini planete.
“Kada shvatite da ste prva osoba u ljudskoj historiji koja je to vidjela”
Fenomen, kada lava ukleše tunele u stijenama, poznat je i na Zemlji. Najbliži ekvivalent bi mogle biti vulkanske pećine na ostrvu Lanzarote, objasnio je profesor Carrer, dodajući da su dva istraživača posjetila ove pećine u okviru svog rada.
On je bio uzbuđen zbog otkrića lunarne pećine. “Zaista je uzbudljivo. Otkrite nešto, a onda pogledate slike i shvatite da ste prva osoba u ljudskoj historiji koja je to vidjela”, rekao je.
Osim veličine pećine, dva italijanska istraživača su također otkrila da bi to moglo biti dobro mjesto za bazu na Mjesecu. “Na kraju krajeva, život na Zemlji je počeo u pećinama, tako da ima smisla da bi ljudi mogli živjeti u njima na Mjesecu”, rekao je Carrer.
Prema naučnicima, novootkrivena pećina mogla bi pomoći u odgovoru na fundamentalna pitanja o historiji Mjeseca i našeg Sunčevog sistema. Stijene u pećini mogu predstavljati opsežan geološki zapis koji seže milijardama godina unazad, budući da ih svemirsko vrijeme nije doseglo i oštetilo na isti način kao one na površini.