Antivirusni program ruskog proizvođača “Kaspersky” koristi više od 50 bh. institucija. Među njima su, osim Predsjedništva BiH, Vijeće ministara, Oružane snage i Državna agencija za istrage i zaštitu (SIPA).
Ovo je potvrđeno za Radio Slobodna Evropa iz Generalnog sekretarijata Vijeća ministara BiH.
Do kraja 2022. godine od ruskog proizvođača je kupljeno 1.300 licenci Kaspersky antivirusa. Tada je kupljeno dodatnih 200, kada je Sekretarijat sklopio ugovor sa banjalučkom firmom “Prointer”, vrijedan nešto manje od 18 hiljada eura.
Vlada Sjedinjenih Država je na primjer još 2017. godine zabranila upotrebu njihovih antivirusnih programa u svim državnim agencijama zbog optužbi za saradnju sa ruskom Federalnom službom bezbjednosti, što su iz kompanije poricali.
U BiH, međutim, osim Vijeća ministara, i druge javne institucije i preduzeća u BiH koriste ovaj ruski softver.
Samo od početka 2022. godine, Agencija za lijekove i medicinska sredstva BiH, Poreska uprava, Pošte i Željeznice RS, Pravni fakultet u Sarajevu, Rudnik i termoelektrana Gacko, putem javnih nabavki su nabavljale ili produžavale licence za Kaspersky.
VM BiH i Kaspersky
Početkom septembra prošle godine, BiH je bila na meti cyber napada, kada je internet stranica državnog parlamenta bila onesposobljena na dvije sedmice. Tada je kratku blokadu doživio i portal Vijeća ministara BiH, Služba za zajedničke poslove, “Sarajevo gas” i još nekoliko kompanija.
Iz Generalnog sekretarijata VM-a BiH kažu da su zbog ovih napada kupili dodatne licence za preostale uređaje, te ažurirali operativne sisteme i antiviruse.
Navode da je softver instaliran na uređajima koji su na sistemu e-vlada, što predstavlja kompletnu informatičku infrastrukturu na koju se oslanjaju državne institucije.
Ugovor sa Prointerom podrazumijeva “end-point” bezbjednosno rješenje, koje osigurava korisničke uređaje – desktop računare, laptopove i mobilne telefone. Ističu da je ponuda Prointera na tenderu bila najpovoljnija.
“Nemamo saznanja da je ovaj softver potencijalno maliciozan, takođe, napominjemo da ovo rješenje koriste i mnoge druge evropske kompanije i državne uprave“, ističu iz Sekretarijata.
Na pitanje RSE-a da li je upotreba softvera u suprotnosti sa sankcijama prema Rusiji, sa kojima se BiH usaglasila, iz Sekretarijata navode da “nisu zvanično upoznati” sa takvom odlukom.
Istovremeno, na upit o tome da li Kaspersky možda predstavlja sigurnosnu prijetnju, navode da se nadgleda sav saobraćaj putem javnih linkova, te da do sada “nije bilo indikacija ka takvim aktivnostima”.