Francuski ministar vanjskih poslova Robert Šuman, uprkos prijetnji od Trećeg svjetskog rata, pozvao je, na današnji dan 1950. godine, Francusku, Njemačku i druge evropske zemlje da udruže svoje industrije uglja i čelika. Godinu dana kasnije, ugovorom koji su u Parizu potpisali predstavnici Francuske, Italije, Belgije, Zapadne Njemačke, Luksemburga i Holandije, rođena je Evropska zajednica. Tih šest zemalja, nekoliko godina kasnije, Sporazumom u Rimu oformili su Evropsku ekonomsku zajednicu, koja će kasnije prerasti u Evropsku uniju.
Ovaj prijedlog, poznat kao “Šumanova deklaracija”, smatra se početkom stvaranja onoga što danas poznajemo pod imenom Evropska zajednica. Na samitu lidera EU u Milanu 1985. godine, odlučeno je da se 9. maj proslavlja kao Dan Evrope.
Danas Evropa ima jedinstvenu valutu, zastavu i himnu. Ovoj zajednici još uvijek nije uspjelo da se uspostavi kao identitetski okvir koji bi natkrilio nacionalni identitet, ali postoje teorije koje ističu da bi to u budućnosti bilo moguće. Zagovornici takvih ideja smatraju se predstavnicima postnacionalnih teorija o naciji i nacionalizmu, a najznačajniji autor u okviru tih teorija je filozof Jirgen Habermas, koji ne krije svoj eurooptimizam.
Habermas je svjestan evropske stvarnost koja zajedništvo trenutno nalazi u ekonomskim interesima, ali „njena iduća uloga trebala bi, prema njemu, biti svjetskopovijesna. Vodila bi pravedniju svjetsku politiku bez potrebe za jedinstvenom svjetskom vladom“ (Vjeran Katunarić, Sporna zajednica, 2003. str. 304-305). Dan Evrope takođe je prilika za održavanje proslava i aktivnosti koje približavaju Evropu njenim građanima i njene narode bliže jedne drugima.
Obilježavanje u BiH
Sistemom rotacije proslava Dana Evrope u Bosni i Hercegovini posljednjih godina se obilježava u različitim gradovima BiH, odnosno jedne godine u Republici Srpskoj, a druge u Federaciji BiH. Tradicionalna ceremonija obilježavanja Dana Evrope u BiH ove godine održava se u Vitezu.
Ministar porodice, omladine i sporta Republike Srpske Nada Tešanović primila je juče u Vitezu priznanje “Najbolja političarka BiH 2012” koju joj dodjeljuje Evropski pokret u BiH.
Tešanovićevoj je dodijeljeno priznanje na prijedlog komisije Evropskog pokreta u BiH, a na osnovu jednoglasne odluke Upravnog odbora tog pokreta.
Tešanovićeva je rekla da joj ovo priznanje puno znači, pogotovo jer je od Evropskog pokreta za BiH, ali da ga doživljava kao priznanje svim ženama koje se bave politikom.
Ona je nakon dodjela priznanja poručila svim ženama u politici da se vrijedi boriti za ostvarenje svog cilja, te poželila da ih u politici bude što više.
Tešanovićeva je ovom prilikom čestitala svim Evropljanima 9. maj – Dan Evrope.
U kategoriji “Politički angažman”, osim Tešanovićeve, nagrade su uručene i Predragu Kurtešu, Borjani Krišto, Martinu Ragužu i Adnanu Jupiću, a pored njih nagrađeni su i novinari ili pojedini mediji – Mato Đaković, Mimo Šahinpašić, Fedžad Forto, “Bobar-radio”, “Al Džazira”, “Radio-Kameleon” iz Tuzle , te JP RTV Bihać.
U saopštenju iz Evropskog pokreta navodi se da će baš politika i mediji, biti jedna od najvažnijih karika uspjeha ili neuspjeha procesa integracije društva u EU, te da upravo ove dvije oblasti treba posebno posmatrati i onima koji su se posebno istakli nagraditi i pružiti im dodatnu motivaciju i obavezati da još bolje obavljaju posao.
U obrazloženju za dodjelu priznanja ističe se da je Borjana Krišto kao delegat u Domu naroda parlamenta BiH i u okviru svoje političke stranke profesionalnim i političkim djelovanjem postigla zavidan, evropski nivo funkcionalnosti, te kao takva može biti pozitivan primjer za ostale učesnike političkog života u BiH.
“Ona je prepoznata kao osoba i političarka koja dijeli viziju demokratskog, naprednog, evropskog i civilizovanog društva”, navodi se u obrazloženju.
Nosioci ovogodišnjih priznanja Evropskog pokreta, između, ostalih su ambasadori SAD, Njemačke,Francuske i Slovačke Patrik Mun, Ulrike Knoc, Roland Žil i Miroslav Mojžita. U kategoriji “Prijatelji BiH” priznanja će dobiti ambasade Višegradske grupe, Austrije i Slovenije.
Evropski pokret od 2007. godine obilježava Dan Evrope u saradnji i partnerstvu sa opštinama sa kojima je potpisan Memorandum o “Evropskom partnerstvu”.
Pokrovitelji svečane manifestacije bili su Savjet ministara BiH i Vlada Srednjobosanskog kantona, u saradnji sa opštinom Vitez i uz logističku podršku Parlamentarne skupštine BiH i Delegacije EU u BiH.