U jednom od prethodnih blogova pisao sam o odrastanju generacija iz 90-ih godina, generacija koje su (nešto kasnije) među prvim imale mogućnost da iskuse računare, internet i društvene mreže.
Iste te generacije nisu se proslavile u korištenju istog.
Mnogi teoretičari komunikacija često su isticali da je na Balkanu jako uočljiva podjela među korisnicima interneta na:
1. Populaciju koja koristi internet (manji postotak);
2. Populaciju koja koristi samo društvene mreže.
I zaista, koliko poznajete aktivnih osoba na FB, Instagramu … koji vas istovremeno mole da im formirate email nalog, pronađete nešto na internetu, preuzmete ili editujete tekst ili fotografiju?
Poslednjih godina su stasale internet generacije te je ovaj jaz između korisnika interneta i društvenih mreža djelimično ublažen, ali populacija sve više podsjeća na žrtvu, a ne na korisnika interneta.
Potpuna odsutnost edukacije o problemima koji mogu nastati u internet sfreri izazvala je niz problema.
Prvi od tih problema može da se grupiše pod pojmom zloupotreba. Bilo da se radi o krađi ličnih podataka, finansijskoj zloupotrebi, pornografiji ili pedofiliji korisnici interneta sa ovih prostora često postanu žrtve najprimitivnijih prevara (bogati nasljednik kenijskog kralja, Milena 10 km od tebe želi da se upoznate…).
Drugi problemi takođe imaju uzrok u lošoj edukaciji, a "zahvaljujući" njoj sve više smo podložni manipulaciji. Fejk njuz (fake news) koji pistoji od kad postoji i internet našla je plodno tlo na Balkanu, a svakodnevni bombastični naslovi, sajtovi bez kredibiliteta, transparetnog vlasništva i potpisanih autorskih tekstova se tretiraju kao važne društvene teme koje često raspiruju mržnju i skreću pažnju sa stvarnih problema.
Sadržaj koji se pretražuje na internetu je lična stvar svakog korisnika, ali je zabrinjavajući trend da su popularnije pretrage za kladionice i torte nego za umjetnike po kojima su dobile ime.
Mnogi od ovih problema su nastali zbog spore reakcije država koje se nisu snašle u onlajn okruženju i u nedostatku zakona su otvorene brojne mogućnosti zloupotrebe.
Bilo da se čudotvorni lijek za rak prodaje za 20 maraka, da se nude sportske dojave i vidovnjačke usluge, ljudi u očaju su spremni da se uhvate i za tu slamku nade koja, sa druge strane, manipulatorima donosi ogromnu finansijsku dobit.
Peticija kojom bi se tražila transparentnost vlasništva vjerovatno ne bi prošla jer je fake news postao dio političke borbe.
Ali, zahtjevi za boljom, sistemskom edukacijom mladih, moraju da budu konstantni kako bi se djelimično ublažile posljedice lošeg korištenja i zloupotrebe internet sfere.