Ni poslije krvavog građanskog rata i svrgavanja Bašara al Asada, u Siriji nema mira.
Izraelska vojska bombardovala je sirijsko Ministarstvo odbrane u centru Damaska i Vladine snage na jugu Sirije, dok se brutalne sektaške borbe u provinciji Suvejda, pretežno naseljenoj Druzima, nastavljaju.
“Vojska radi na spasavanju naše braće Druza”, rekao je izraelski premijer Benjamin Netanjahu.
Privremeni sirijski predsjednik Ahmed al Šara optužio je Izrael da izaziva “eskalaciju velikih razmjera”.
Više od 350 ljudi je, kako se izvještava, poginulo od nedjelje, kada su izbili sukobi snaga Druza i beduinskih plemena u Suvejdi.
Sirijska vojska je, navodno, počela da povlači snage iz Suvejde u srijedu naveče, dok su SAD saopštile da su se dogovorile o “koracima” za okončanje nasilja.
U Siriji se više od decenije vode krvave bitke.
Novo nasilje i brutalne borbe izbili su sedam mjeseci poslije svrgavanja dugogodišnjeg predsjednika Bašara al Aasada, koji je sa porodicom prebjegao u Rusiju.
U “blickrigu”, vlast je za preuzela pobunjenička grupa Hajat Tahrir al Šama (HTS), koju je predvodio Abu Muhamed al Golani, što mu je bilo ratno ime, a sada koristi pravo ime – Ahmed al Šara.
On je potom imenovan za novog sirijskog vođu, a Zapad ga je prihvatio.
Ipak, nasilje u Siriji nije prestajalo.
Snage nove sirijske vlade najprije su napadale pripadnike manjine Alavita, koja je bila uz Bašara al Asada, a sada su krenule u obračun sa drugom, šiitskom zajednicom Druzi.
Tokom nedavnog kratkotrajnog rata Izraela i Irana, izraelske snage koristile su i vazdušni prostor Sirije za napade na zakletog bliskoistočnog neprijatelja.
“Dogovorili smo konkretne korake o hitnom okončanju ove zabrinjavajuće i užasavajuće situacije”, napisao je američki državni sekretar Marko Rubio na mreži X.
Sirijska državna novinska agencija Sana izvijestila je da snage sirijske vlade napuštaju Suvejdu kao dio sporazuma sa vjerskim vođama Suvejde, poslije “završetka potjere vojske za odmetničkim grupama”.
Sirijsko Ministarstvo spoljnih poslova saopštilo je da zemlja “pozdravlja napore koje su uložile američka i arapska strana” da mirno “riješe trenutnu krizu”.
Izrael se još nije oglasio povodom objava o dogovorima za prekid vatre.
Izraelska vojska je 14. jula počela da napada sirijske snage bezbjednosti i njihova skladišta oružje, nakon što su raspoređene u gradu Suvejdi prvi put otkako su sunitski islamistički pobunjenici svrgli Al Asada u decembru 2024. godine.
Lider HTS-a nije jedini igrač u budućnosti Sirije koja se ubrzano mijenja.
Manjinske grupe, među kojima su i Druzi, ne vjeruju novoj sirijskoj vladi i tvrdnjama da će ih zaštititi.
Druzi pripadaju grupi šiitskog islama sa jedinstvenim identitetom i vjerovanjima.
Njihovi strahovi su pojačani nakon izbijanja nasilja između vjerskih sekti u posljednjih osam mjeseci, računajući i onaj u maju, kada su, navodno, desetine ljudi ubijene u sukobima Druza, snaga bezbjednosti i savezničkih islamističkih boraca u Damasku i Suvejdi.
Poslije tih borbi, Vlada je postigla sporazum sa milicijama Druza da angažuje lokalne snage bezbjednosti u provinciji Suvejdi iz njihovih redova.
Kontinuirana kontrola milicija nad Suvejdom izazvala je napetosti sa beduinskim plemenima koje podržava Vlada.
Netanjahu je rekao da želi da spriječi ubijanje Druza u Siriji zbog njihovih dubokih veza sa onima koji žive u Izraelu i na Golanskoj visoravni, koju je okupirao Izrael.
Stotine Druza prešle su u srijedu jako utvrđenu granicu sa Sirijom, što je navelo izraelske trupe da ispale suzavac u pokušaju da ih zaustave.
Netanjahu je pozvao one sa izraelskim državljanstvom da se “vrate kućama i puste izraelsku vojsku da preduzme akciju”.
Sirijske vlasti saopštile su da su izraelski napadi usmjereni na Vladine institucije i civilne objekte u Damasku i Suvejdi i da je ubijeno “nekoliko nevinih civila”.
Optužili su Izrael za flagrantno kršenje međunarodnog prava i Povelje Ujedinjenih nacija.
“Ovaj napad je dio namjerne politike koju izraelski entitet sprovodi da bi rasplamsao tenzije, širio haos i potkopao bezbjednost i stabilnost u Siriji”, saopštilo je sirijsko Ministarstvo spoljnih poslova.
Sirijska opservatorija za ljudska prava (SOHR), grupa sa sjedištem u Velikoj Britaniji, upozorava da se humanitarna situacija naglo pogoršava.
Od 13. jula u provinciji Suvejda ubijeno je više od 350 ljudi, kažu iz SOHR-a. Među njima je 79 boraca Druza i 55 civila, od kojih su sirijske Vladine snage ubile 27 po kratkom postupku, prema navodima grupe.
Najmanje 189 pripadnika Vladinih snaga i 18 beduinskih plemenskih boraca takođe je ubijeno u sukobima.
Nije bilo odmah moguće potvrditi broj žrtava koje je naveo SOHR, ali su sirijski bezbjednosni izvori takođe rekli za BBC u srijedu da je broj poginulih blizu 300.
Borbe beduinskih plemena i milicija Druza u Suvejdi navodno su izazvane otmicom trgovca Druza na auto-putu za Damask 11. jula.
Prema izvještajima, naoružani druzski borci potom su opkolili, a kasnije i zauzeli naselje grada Suvejde u kojem žive beduini.
Sukobi su se ubrzo proširili na druge dijelove provincije Suvejda, a plemena su, kako se navodi, počela da napadaju obližnje druske gradove i sela.
Sirijsko Ministarstvo unutrašnjih poslova kasnije je objavilo da će njegove snage i snage Ministarstva odbrane intervenisati i zavesti red, rekavši da “opasna eskalacija dolazi u svjetlu odsustva relevantnih zvaničnih institucija”, prenosi BBC.
Međutim, ubrzo su ih druzski stanovnici optužili za pljačku, paljenje kuća i ponižavanje vođa zajednice.
Ranije ove godine, izraelski premijer je zahtijevao potpunu demilitarizaciju Suveide i dvije druge južne provincije.
Rekao je da Izrael sunitsku islamističku grupu HTS predsjednika Šara, vidi kao prijetnju.
HTS je bivši ogranak zloglasne Al Kaide koju UN i Velika Britanija i dalje obilježavaju kao terorističku organizaciju, ali Amerika više ne.
Izraelska vojska je već izvela stotine udara širom Sirije kako bi uništila vojnu imovinu zemlje od pada Asadovog režima.
Izrael je poslao i vojsku u demilitarizovanu tampon zonu koju nadgledaju UN između okupirane Golanske visoravni i Sirije, kao i u nekoliko susjednih područja i vrh planine Hermon.