U Francuskoj se danas održava drugi krug parlamentarnih izbora, na kojima će birači širom Francuske i prekomorskih teritorija glasati za 501 od 577 mjesta u Nacionalnoj skupštini, donjem i najvažnijem domu francuskog parlamenta.
Preostalih 76 mjesta već je osvojeno u prvom krugu glasanja, prenio je AP.
Krajnje desničarsko Nacionalno okupljanje (RN) i njegovi saveznici vode nakon prvog kruga izbora sa osvojenih oko 34 odsto glasova, ljevičarska koalicija Novi narodni front osvojila je 29 odsto glasova, a centristička koalicija Zajedno, kojoj pripada i stranka “Preporod”, francuskog predsjednika Emanuela Makrona, zauzela je treće mjesto.
Tokom sedmice između dva kruga izbora, stotine centrističkih i kandidata lkevice povuklo se iz trke kako bi povećali šanse svojih umjerenih rivala i pokušali da spriječe pobedu kandidata RN.
Prema rezultatima ispitivanja javnog mnjenja, ova taktika mogla bi da umanji šanse krajnje desnice da osvoji apsolutnu većinu.
Ipak, stranka Marin Le Pen ima veću podršku nego ikada ranije, a odluka je na biračima.
Projekcije anketa sugerišu da će RN vjerovatno imati najviše mjesta u narednoj Nacionalnoj skupštini što bi bio prvi put poslije Drugog svjetskog rata, ali da vjerovatno neće imati apsolutnu većinu od 289 mjesta.
Kada bi RN osvojila apsolutnu većinu, Makron bi imenovao Žordana Bardelu, predsjednika RN, za novog premijera Francuske, što bi dovelo do “kohabitacije” predsjednika iz jedne i premijera iz druge političke struje.
Kohabitacija
Moderna Francuska imala je tri kohabitacije, posljednju sa konzervativnim predsjednikom Žakom Širakom i socijalističkim premijerom Lionelom Žospenom od 1997. do 2002. godine.
U slučaju “kohabitacije”, premijer je odgovoran pred parlamentom, vodi vladu i uvodi zakone.
Predsednik je oslabljen tokom “kohabitacije”, ali i dalje ima određene vlasti na polju spoljne politike, evropskih pitanja i odbrane i odgovoran je za pregovaranje i ratifikaciju međunarodnih ugovora.
Predsjednik je, takođe, vrhovni komandant vojnih snaga zemlje i posjeduje nuklearne kodove.
Ovo bi vjerovatno zaustavilo Makronova obećanja o reformama, kao što su preoblikovanje socijalnih davanja za nezaposlene ili legalizaciju eutanazije za terminalno bolesne.
“Kohabitacija” bi, takođe, mogla da oteža usvajanje budžeta.
U slučaju da ishod izbora bude osvojena relativna većina u parlamentu (230 poslaničkih mjesta), pobjednik će morati da sklapa saveze koji bi omogućili donošenje zakona, odnosno funkcionisanje parlamenta.
Ako stranka ne osvoji većinu, ali osvoji veliki broj mjesta, Makron bi mogao imenovati Bardelu za premijera, iako bi RN to mogao da odbije iz straha da bi njihova vlada mogla biti smenjena putem glasanja o povjerenju.
Postoji i druga mogućnost da Makron izabere premijera iz partija centra i ljevice i pokuša da formira koaliciju sa umjerenim strankama.
Ukoliko nijedna stranka ne bude imala jasnu podršku za vođenje vlade, Makron bi mogao da imenuje vladu eksperata.
Takva vlada bi se vjerovatno bavila svakodnevnim pitanjima održavanja normalnog funkcionisanja Francuske.
Svaka od ovih opcija zahtijeva parlamentarnu podršku.
Ukoliko politički pregovori potraju dugo tokom ljetnjih odmora i Olimpijskih igara koje se održavaju od 26. jula do 11. avgusta u Parizu, Makron bi mogao da zadrži prelaznu vladu do daljnjeg.
Makron ima predsjednički mandat do 2027. godine i izjavio je da neće odstupiti prije isteka svog mandata.
Tokom prethodnih kohabitacija, odbrana i spoljna politika smatrane su neformalnim domenom predsjednika, koji je obično uspijevao da postigne kompromise sa premijerom kako bi Francuska govorila jednim glasom u inostranstvu.
Međutim, danas se stavovi kako ekstremne desnice tako i ljevičarske koalicije u ovim oblastima značajno razlikuju od Makronovog pristupa i vjerovatno bi bili predmet napetosti tokom potencijalne kohabitacije.
“Protiv slanja francuske vojske u Ukrajinu”
Bardela je izjavio da bi kao premijer bio protiv slanja francuskih trupa u Ukrajinu, mogućnost koju Makron nije isključio.
Takođe, je rekao da bi odbio francuske isporuke raketa dugog dometa.
Oko 30.000 policajaca biće raspoređeno širom Francuske tokom drugog kruga parlamentarnih izbora da bi se osiguralo da ne bude nereda.