Mari Agnes Štark Cimerman, predsjednica Odbora za odbranu Bundestaga, pozvala je na mobilizaciju 900.000 rezervista u Njemačkoj, što je na neki način nastavak priče o ratu, koji, kako ističu mnogi zvaničnici, prijeti Evropi.
Najglasniji posljednjih nekoliko mjeseci svakako je Viktor Orban, mađarski premijer, koji je rekao da Evropa juri u rat kao voz sa ludim mašinovođom. Prije toga, danima unazad, Orban je davao slične izjave kao što su da smo “udaljeni nekoliko centimetara od uništenja”, ili da je “Evropa u srednjoj fazi priprema za rat sa Rusijom”.
“Postoje tri faze, diskusija, priprema i uništenje. Sada završavamo diskusiju i u fazi smo pripreme. Udaljeni smo nekoliko centimetara od uništenja”, upozorio je Orban.
Ono što brine ili tjera na razmišljanje jeste da Orban nije jedini. U posljednjih nekoliko mjeseci brojni zvaničnici Evropske unije govorili su o ratu i mogućnosti njegovog širenja iz Ukrajine.
“Mogućnost rata u Evropi pojavljuje se na horizontu”, rekao je nedavno Žozep Borelj, visoki predstavnik EU za spoljnu politiku i bezbjednost, naglašavajući da je prsten vatre oko Evrope.
On je rekao da se radi o važnom trenutku i da je najbolje da NATO poveća evropske odbrambene kapacitete jer EU neće u doglednoj budućnosti imati zajedničku vojsku.
“Odbrana će ostati odgovornost članica”, rekao je tada Borelj, istovremeno naglašavajući da mogućnost konvencionalnog rata visokog intenziteta u Evropi više nije fantazija.
U svemu tome, poziv predsjednice Odbora za odbranu Bundestaga ne djeluje iznenađujuće, niti su mu mediji dali pažnju koju zaslužuje. Ovaj poziv do prije nekoliko godina u Evropi bio je nezamisliv, a danas je realnost.
“Ruski predsjednik Vladimir Putin priprema svoj narod za rat i suprotstavljanje Zapadu. Zato moramo što prije postati sposobni za odbranu. Rusija proizvodi samo oružje. Štampaju se školski udžbenici koji prikazuju Njemačku kao agresora. Djeca u osnovnoj školi uče kako baratati oružjem, sve je to strašno”, upozorila je Štark Cimermanova, a prenosi “Spiegel”.
Prema njenim riječima, prvo mora da se registruje 900.000 rezervista, jer Bundesver (Savezna odbrana) decenijama nije evidentirao vojnike koji su napustili aktivnu službu.
“Kada bismo mogli da regrutujemo samo polovinu njih kao rezerviste sa njihovom odgovarajućom stručnošću, to bi bila nevjerovatna prednost”, objasnila je ona.
Osim Njemačke, i brojne druge zemlje Evrope u posljednjih nekoliko mjeseci razmatraju opcije angažovanja većeg broja vojnika i mobilizacije. Ipak, svima njima zajedničko je da velika većina ljudi za rat ne želi ni da čuje, a osim toga posljednjih decenija rijetko koje zemlje Evrope pridavale su pažnju vojsci i obuci svojih građana. Uglavnom, vojni arsenali u Evropi su poprilično zastarjeli, a sve teže je naći i one koji bi da rade u vojsci i za vojsku.
U ovom trenutku velika većina evropskih zemalja na strani je Ukrajine, istovremeno kritikujući Rusiju, koju smatraju najodgovornijom za situaciju u svijetu i Evropi, međutim sve više je i onih koji se protive takvim politikama. U prvom redu tu je Mađarska, ali i još mnoge druge, uglavnom manje zemlje, čiji glas trenutno nije lako čuti.
Kada je riječ o ratu, možda i najslikovitiji bio je Donald Tusk, premijer Poljske. On se krajem marta, govoreći o mogućem ratu u Evropi, sjetio, kako je rekao, slike na zidu njegove porodične kuće u Poljskoj. Kako je objasnio, na njoj se vide ljudi kako se smiju na plaži u Sopotu, blizu Gdanjska, na južnoj obali Baltika. Slika je od 31. avgusta 1939. godine, rekao je Tusk, dodajući da je samo desetak sati kasnije i samo pet kilometara dalje počeo Drugi svjetski rat.
“Znam da ovo zvuči poražavajuće, posebno za mlade generacije, ali moramo da se psihički naviknemo na dolazak nove ere. Ovo je predratno doba”, rekao je Tusk.
Mnogi analitičari u svijetu početak rata već predviđaju, ističući da to što Francuska u Ukrajinu šalje svoje vojnike može biti prekretnica. Francuski predsjednik Emanuel Makron u nekoliko navrata u posljednjih nekoliko mjeseci rekao je da ne isključuje slanje svojih vojnika u Ukrajinu, a pojedini mediji već su izvijestili da je “francuska čizma ušla u Ukrajinu”.
Na sve to, kada se doda izjava Jensa Stoltenberga, generalnog sekretara NATO-a, da Ukrajina oružjem koje dobija od NATO-a može gađati ciljeve unutar Ruske Federacije, više nije pitanje da li će biti rata u Evropi, već kada. Velika Britanija već je dala dopuštenje Kijevu da oružjem koje im oni daju mogu gađati ciljeve u Rusiji, dok se Amerika tome još uvijek protivi.
Mihail Hodarjonog, vojni analitičar ruskog lista “Gazeta”, upozorio je nedavno da ono što mnoge zapadne prijestonice rade u vezi sa ratom u Ukrajini može dovesti do rasplamsavanja trećeg svjetskog rata.
On smatra da bi, ako bi se ukinula ograničenja nametnuta Kijevu za upotrebu zapadnog oružja protiv Rusije i donijela odluka o slanju vojnih jedinica NATO-a u područje vojnih operacija, te aktivnosti podigle sukob na potpuno drugačiji nivo i povećale mogućnost eskalacije konfrontacije u Ukrajini s mogućnošću poprimanja globalnih dimenzija.
“Bila bi to zvona trećeg svjetskog rata”, smatra ovaj autor.