Prije pandemije osjećaj usamljenosti je bio posebno veliki kod starijih od 75 godina, a poslije pandemije, među mlađim od 30 godina – pokazuju nove studije. Njemačka vlada preduzima mjere.
Koliki je osjećaj usamljenosti kod ljudi u Njemačkoj? I kako se to promijenilo posljednjih godina?
Ministarka za porodična pitanja Liza Paus predstavila je podatke višegodišnje analize na temu ovih pitanja. Centralni nalaz takozvanog barometra usamljenosti glasi: Korona i ograničenja nametnuta tokom pandemije imali su ogroman uticaj na osjećaj usamljenosti, piše DW.
U “barometru usamljenosti”, usamljenost se opisuje kao “neprijatno iskustvo u kojem osoba svoje odnose s drugim ljudima doživljava kao nedovoljne, bilo kvantitativno ili kvalitativno”.
Kome je najgore?
Usamljenost sve više pogađa mlađe odrasle osobe – i ljude koji ne žive sami.
Oko trećine odrasle populacije u Njemačkoj između 18 i 53 godine osjeća se barem djelimično usamljeno, a 17 odsto je veoma usamljeno (BiB). Prije pandemije osjećaj usamljenosti je bio posebno veliki u grupi starijih od 75 godina, a poslije pandemije – među mladima ispod 30 godina.
Istraživanja prave razliku između emocionalne i socijalne usamljenosti. Žene su češće emocionalno usamljene, a muškarci socijalno usamljeni.
Osobe sa niskim socio-ekonomskim statusom, (nezaposleni, ljudi sa niskim kvalifikacijama) hronični bolesnici, ljudi sa migracionim i izbjegličkim iskustvom i bez njemačkog državljanstva, te samohrani ili razdvojeni roditelji su posebno pogođeni usamljenošću.
Kada se radi o usamljneosti, jedva da postoje razlike između ljudi na selu ili u gradu, kao i između istočnih i zapadnih njemačkih država.
Pandemijske mjere – i dalje utiču na društvo
“Barometar usamljenosti” potvrđuje prethodne, prve naučne studije o posljedicama mjera korone. Tokom različitih faza pandemije korona, savezna vlada i pokrajnske vlade u Njemačkoj su u više navrata uvodile propise koji su ozbiljno ograničavali kontakte s drugim ljudima, navodno da bi se smanjio rizik od zaraze.
Prema analizi podataka, osjećaj usamljenosti među odraslima u Njemačkoj je imao tendenciju da se smanji između 1992. i 2017, ali sa koronom je došlo do naglog porasta. Tako je u studiji definisan kao “problem usamljenosti” 2017. postojao kod 7,6 odsto ukupne populacije.
Psihički problemi tinejdžera u lokdaunu
A 2020 – u prvoj godini pandemije korone – udio je porastao na 28,2 odsto. Naredne 2021. taj udio je pao na 11,3 odsto, ali je i dalje iznad vrijednosti prije pandemije.
Ministarka porodice Paus nazvala je usamljenost koja pogađa više miliona ljudi i koja se povećala tokom pandemije “izazovom za cijelo društvo”.
“Ne smijemo zatvarati oči pred ‘društvenim dugim kovidom‘”, rekla je Paus.
“Barometar usamljenosti” će se ubuduće objavljivati svake godine i dio je “Strategije protiv usamljenosti” koju je njemačka vlada donijela u decembru i čiji je cilja da se razviju mjere da se ljudi izvuku iz osjećaja usamljenosti.
“Tendencija ka hroničnoj” usamljenosti
Njemački Savezni institut za istržaivanje populacije (BiB), koji je juče predstavio rezultate svog istraživanja na temu usamljenosti, dolazi do zaključka da je ukidanje ograničenja kontakta poslije pandemije dovelo samo do ograničenog “oporavka društva”.
Za razliku od “Barometra usamljenosti” Saveznog ministarstva za porodična pitanja, koji istražuje samo period do 2021. istraživanje BiB-a obuhvata i zimu 2022/2023, u kojoj skoro da nije bilo korona ograničenja.
“U postpandemijskoj fazi, usamljenost i dalje postoji na visokom nivou – postoji tendencija ka hroničnosti”, kaže Sabine Diabate, iz BiB.
Ona je istakla da usamljenost takođe čini ljude podložnijim radikalizaciji. Faktori rizika za usamljenost su između ostalog nedostatak zaposlenja, bolest i kada neko živi sam. A faktori zašitite od osjećanja usmaljonosti su prije svega obrazovanje, dobar prihod i svakodnevna upotreba interneta – naravno u zdravoj mjeri.
Politika mora više da ulaže u mjesta gdje se ljudi okupljaju
Vlade nekih drugih zemalja su još prije više godina preduzele mjere zaborbu protiv usamljenosti. U Velikoj Britaniji i Japanu, na primjer, odavno postoje posebna ministarstva posvećena brizi usamljenih ljudi.
Njemačko socijalno udruženje (SoVD) zahtijeva od politike znatno više novca za ciljane mjere protiv usamljenosti.
Potrebna su dodatna ulaganja u osoblje i strukture na javnim mjestima – kao što su biblioteke, bazeni, medicinski centri, lokalne prodavnice, uključujući škole i vrtiće, kao i brzi internet širom zemlje, rekla je izvršna direktorka Mihael Engelmajer.
Njemačka fondacija za zaštitu pacijenata pokrenula je ideju o osnivanju više centara brige za starije građane – slično Zavodima za brigu o mladima, oni bi trebalo da “rade u komšiluku na terenski i preventivni način”, objasnio je član odbora fondacije Eugen Briš. “Usamljenost pogađa sve generacije. To je možda najrasprostranjenija bolest u Njemačkoj”, kaže Briš, piše DW.
Ministarka Paus želi da temu usamljenosti izvuče “iz zone tabua” i najavila je, između ostalog, “nedjelju akcije protiv usamljenosti” od 17. do 21. juna i kampanju u kojoj će se na društvenim mrežama puštati kratki video-snimci kako bi se doprlo do mladih.