Težak vazduh, “mutno” nebo koje je poprimilo sivkaste tonove, uprkos visokim temperaturama i sunčanom danu, prljave kiše koje ostavljaju prašnjave tragove po automobilima, postali su glavna zagonetka i novi izvor teorija zavjere na društvenim mrežama.
Odgovor naučnika da je u pitanju pijesak iz Sahare, koji dolazi vazdušnim strujanjima, za mnoge nije bio dovoljno objašnjenje, pa su počele da se šire različite alternativne ideje o tome odakle dolazi i da li je ono što vidimo i osjećamo zaista pijesak ili neka drugačija pojava.
Kako za NIN navodi profesorka meteorologije i klimatologije na Poljoprivrednom fakultetu Ana Vuković Vimić, u pitanju jeste pijesak, odnosno prašina sa prostora Sahare, a ljude često u zabludu dovodi to što se o toj pojavi ne govori dovoljno u javnosti.
-Pijesak i prašina do nas dolaze najčešće iz jugozapadnih dijelova, iz Sahare. Uglavnom dominiraju od zapada prema istoku, ipak mogu se desiti obrnuta strujanja u specijalnim prilikama. Tako smo imali transporte sa istočne obale Kaspijskog jezera. Veliki izvor pijeska se transportovao čak do nas, ali on ne može da dostigne baš te intenzitete. Takođe, može da se prenese iz oblasti Bliskog istoka, mada je to rjeđe. Najveći izvor ovih čestica na svijetu je upravo Sahara. Karakteristično je da smo od početka godine imali nekoliko takvih prodora. Koliko sam izbrojala, bilo ih je oko četiri i bili su vidljivi na nižim visinama što je dovoljno da se ljudi pitaju šta je to. Izazvalo je razna tumačenja šire javnosti, ne samo kod nas nego i u Evropi, zato što fenomen koji nam nije bio važan, sada postaje ekstremno važan. Vidimo ga i želimo objašnjenje, a to je povuklo kojekakve teorije – navodi Vuković Vimić.
Kako kaže, saharski pijesak i čestice prašine ne stižu samo do nas, već nerijetko prelaze Španiju, Italiju i Hrvatsku. Mediteranski dio je pod češćim udarom, iako se pijesak može prenijeti čak do samog sjevera Evrope.
“Ove godine su cirkulacije bile češće i jače”
-To su posljedice strujanja velikih razmjera, kao što su cikloni. U slučaju da su u Sahari bili jači vjetrovi u određenim regionima, oni su podigli čestice prašine i prenijeli ih ka Evropi. Kao što smo prihvatili da nam topao vazduh dolazi iz Afrike, on isto tako povlači sa sobom i čestice. Njihova koncentracija na mjestu podizanja u Sahari je mnogo veća. Međutim, ove godine su cirkulacije bile češće i jače iz smjera Afrike. Čak su i u nižim slojevima atmosfere bile veće, pa smo mogli i da ih vidimo. Osjetili smo da je vazduh teži, kao da je zagušeno oko nas, naročito za vrijeme toplotnih talasa – kaže ona.