Norvežani, inače veoma strpljivi, neformalni, i na prvi pogled uzdržani
ljudi, obožavaju boravak u planinskim brvnarama, nordijsko skijanje i
planinarenje i pokazuju duboko poštovanje prema prirodi. Još je Isidora
Sekulić pisala o ljepoti norveških fjordova, planina i jezera, i „ljubavi
protestantskog sjevera prema cvijeću“ kao i prema sopstvenoj tradiciji:
Grigu, Munku, Ibsenu…
No mada je Knut Hamsun internacionalno
najpoznatiji norveški pisac, cijenili su ga i Henri Miler, Tomas Man pa
čak i Lenjin. Kada spominju svoje klasike, Norvežani radije govore o
Sigrid Unset i Ameli Skram, ne zaboravljajući da je Hamsun, inače
protivnik angloameričke kulture, oduševljen Dostojevskim i Ničeovom
idejom natčoveka, nakon Hitlerovog samoubistva, napisao nekrolog u kojem
ga naziva reformatorom. Kao i da je Nobelovu nagradu koju je 1920.
godine dobio za Blagoslov zemlje poklonio Gebelsu uz riječi: „Primite moje
izvinjenje. Moja Nobelova nagrada za vas nema koristi, ali ona je
jedino što Vam mogu poslati.“
Očigledno je da je Hamsun veliki
pisac, da su Glad i Pan antologijska djela, da Hamsun nije učestvovao u
zločinima i da je priča o odnosu ideologije i umjetnika arhetipska. No,
činjenica je da su Norvežani svjesni prošlosti i opasnosti
(neo)fašističke ideologije. Uostalom, 22. jula 2011.godine, dogodio
se masakr koji je počinio desničarski, antiimigrantski orijentisan
monstrum Brejvik.
Uprkos socijalnom raslojavanju, problemima sa
alkoholizmom i sve većem broju razvedenih parova, Norveška je zemlja u
kojoj se poštuju ljudska prava, koja se s posebnom pažnjom stara o
trudnicama, starima i bolesnima, zemlja koje se još uvijek zasniva na vjeri
u porodicu, pojedinca u njegovu čestitost.
Danas.rs