U saopštenju se navodi da su desetine Libijaca, koji nisu bili
umiješani u sukobe, poginuli ili povrijeđeni u bombardovanjima NATO-a,
ali da do sada nije provedena odgovarajuća istraga njihove pogibije.
“Zvaničnici NATO-a stalno ponavljaju svoju posvećenost zaštiti civila.
Oni ne mogu samo gurnuti sa strane pogibiju desetina civila uz neko
blago saopštenje o njihovom žaljenju, bez odgovarajuće istrage tih
incidenata”, navela je u saopštenju Donatela Rovera, viši savjetnik za
krizne situacije pri “Amnestiju”.
U saopštenju se ističe da istraga treba da utvrdi da li su civilne
žrtve rezultat kršenja međunarodnog prava, te da odgovorne treba
privesti pravdi ukoliko je to istina.
Vojna intervencija NATO-a, koju je odobrio Savjet bezbjednosti UN,
počela je 31. marta prošle godine sa ciljem zaštite civila koji su bili u
opasnosti od napada.
NATO je saopštio da je izveo oko 26.000 letova, uključujući 9.600
borbenih misija, i uništio 5.900 meta prije okončanja operacije 31.
oktobra.
Istražioci Savjeta UN za ljudska prava zaključili su početkom mjeseca
da je NATO kriv za smrt civila, ali da su preduzete obimne mjere da se
osigura da ne bude civilnih žrtava.
“Amnesti” priznaje da je NATO uložio značajne napore da umanji rizik od
civilnih žrtava putem preciznog bombardovanja i upozorenja o
predstojećim napadima.
Međutim, grupa kaže da to ne znači da Alijansa ne mora da provede
istragu o ubistvima ili da da reparacije žrtvama ili porodicama
ubijenih.
Preživjeli i rodbina žrtava, koje je intervjuisao “Amnesti”, kažu da ih nikad niko iz NATO-a nije kontaktirao.
U saopštenju se navodi da je NATO dokumentovao samo 55 slučajeva
ubistava civila, uključujući 16-oro djece i 14 žena, koji su ubijeni u
avionapadima na Tripoli, Zlitan, Madžer, Sirt i Bregu, u većini
slučajeva dok su bili u privatnim kućama bez jasne naznake o bilo kakvom
vojnom cilju.
Još 34 ljudi, među njima osmoro djece, ubijeno je u tri odvojena napada
na dvije kuće u Madžeru bez ikakvog objašnjenja zašto su oni bili meta,
navodi “Amnesti”.
U odgovoru NATO-a “Amnestiju” navodi se da alijansa “duboko žali bilo
kakvav bol” koji su uzrokovali avionapadi, ali da više nema mandat za ma
kakve aktivnosti u Libiji.
Prije dvije sedmice, Rusija je kritikovala istražioce UN zbog
neadekvatne istrage pogibije civila u akcijama NATO u vrijeme ustanka
prošle godine, kada je ubijen veliki broj djece i novinara.
“Naš stav je da su tokom kampanje NATO-a prekršeni mnogi standardi
međunarodnog prava i ljudskih prava, uključujući najvažnije – pravo na
život”, rekla je Marija Kodinskaja-Goleniščeva, diplomata u ruskoj
Misiji u UN u Ženevi.
Rusija je kritikovala operaciju NATO-a, uz obrazloženje da je cilj
trebao biti zaštita civila, a ne pomaganje da se zbaci Gadafi.