Agencija za konsultantske aktivnosti House of Win od 15. do 25. decembra 2022. putem chatBot aplikacije sprovela je istraživanje o stavovima građana Srbije o domaćim, regionalnim i svjetskim aktuelnostima. U istraživanju je učestvovalo 2413 osoba starijih od 18 godina.
Dok neki stavovi imaju višegodišnji kontinuitet, neki iznenađuju poput odgovora na postavljene opcije – Izaberite jednu državu iz regiona sa kojom bi Srbija trebalo da ima najbolje odnose.
22,4% ispitanih smatra da to treba biti Crna Gora, 20,5% odlučilo se za BiH, a 14,9% za Hrvatsku. Da Srbija treba imati najbolje odnose s Mađarskom smatra 12,7% ispitanih, dok 9,1% građana smatra da to treba biti Sjeverna Makedonija.
Zanimljivo je da je na pitanje u kom pravcu se kreće Srbija 13.6% ispitanika reklo da se kreće u veoma dobrom pravcu što je pad u odnosu na decembar 2021. godine od oko 2%.
85% ispitanih kaže da poskupljenja utiču na život njihovih porodica, dok nešto manje od 10% ispitanih kaže da rast cijena na njih uopšte ne utiče.
Pred ispitanicima su bile postavljene i zanimljive dihotomije gdje su morali da izaberu jednu od dvije ponuđene opcije (bližu ili manje negativnu). U dihotomijama ne postoji treći izbor.
Otvoreni Balkan je sa 62% pobijedio u odnosu na Berlinski proces koji je imao 38%. Između razgovora i prekida razgovora sa Prištinom velika prednost daje se razgovorima i to 76% u odnosu na prekid razgovora 24%. Građanima je bliža Srpska pravoslavna crkva (56%) od Vojske (44%).
Građani Srbije bi radije da se prvo riješi povećanje plata (52%) u odnosu na rješavanje problema zagađenog vazduha (48%). U zamišljenom duelu između Švajcarske i Hrvatske većina bi navijala za reprezentaciju Hrvatske sa 57% dok bi za Švajcarsku navijalo 43% ispitanika.
Zanimljivo je i da bi građani radije pili kafu sa Novakom Đokovićem nego sa Vučićem, Zelenskim nego sa Kurtijem, ali šta zapravo govore ovi stavovi?
“U duelu Zelenski/Kurti nema iznenađenja, jer iako predsednik Ukrajine nije popularan u Srbiji, ipak mu građani daju prednost za kafu jer je Kurti što svojim potezima, što pisanjem medija dospeo na prvo mesto negativnih osoba u Srbiji. U duelu Vučić/Đoković iznenađenje je 21% za predsednika Srbije, očekivali smo dosta manji procenat, jer je ipak srpski teniser najomiljenija ličnost u Srbiji i planetarno poznata ličnost. To znači da Aleksandar Vučić ima sigurnu podršku svojih birača čak i kada stavite nekoga kao što je Đoković naspram njega”, tumači rezltate istraživanja za BUKU, Predrag Spasojević direktor agencije House of Win koja je provela istraživanje.
Obeshrabruje činjenica da tek nešto više od trećine ispitanih građana podržava ulazak Srbije u EU.
“Podrška evropskim integracijama je već neko vreme u padu, ako znamo da je pre 10 godina ta podrška išla i preko 60% a danas je ispod 40%, onda možemo reći da je to ozbiljan pad. Taj pad kao i razočarenje beleži se i kod proevropskih birača. Pored sporosti svih vlasti u Srbij u procesu EU integracija i sama EU svojim potezima doprinela je tom razočarenju”, kaže Spasojević.
Osim što su građani u velikoj mjeri opredjeljeni da Srbija najbolje bilateralne odnose ima sa Hrvatskom, građani bi u zamišljenom duelu između Švajcarske i Hrvatske navijali za Hrvatsku. Stoga pitanje da li dolazi do „otopljenja“ odnosa državljana Srbije i Hrvatske?
“U obe države polako preuzimaju primat generacije koje ili ne pamte ili su rođene posle ratnih sukoba 90-ih. To je prirodan proces i kako vreme bude odmicalo, ratna sećanja će bledeti. Međutim, ona će uvek biti prisutna kao generator jeftinih političkih poena ili kontrolisanih tenzija u cilju podizanja rejtinga političara”, kaže za BUKU Bogdan Stojanović, doktor političkih nauka.
Građanima je bilo postavljeno i pitanje sa ponuđenih 30 opcija o tome na kojih pet životinja ih asociraju političari. Većinu ispitanih predsjednik Srbije Aleksandar Vučić podsjeća najviše na lava, Dragan Đilas na rakuna, Boris Tadić na sovu, Ivica Dačić na ribu, Ana Brnabić na mačku, Boško Obradović na hijenu, Zoran Lutovac na kornjaču, Aleksandar Ćuta Jovanović ih asocira na kameleona, a Pavle Grbović na pauna…
Šta je svrha ispitivanja građana na koje ih životinje podsjećaju političari?
“Metod asocijacije na dobro poznate osobine životinja, veoma je dobar pokazatelj realne percepcije karaktera političkih lidera. Ako npr. najveći procenat građana za nekog kaže da je “kornjača”, prilično je jasno da nije oličenje ogromne energije. Lisica je plemenita životinja, ali glavna osobina koja je krasi jeste lukavstvo. Mislim da ne postoji istovremeno kraći, a tačniji prikaz nečijeg temperamenta od navedenog poređenja”, objašnjava Stojanović.
Istraživanje je pokazalo da se građani i dalje najviše informišu putem televizije (46%), zatim internet portala i društvenih mreža (35,6%), a najmanje putem radija (2,3%). Interesantno je i kako 37,5% građana smatra da Srbija nije spremna za zimu te da će biti restrikcija i nestašice energenata.