Rej Čarls (Ray Charles), čuveni slijepi umjetnik koji je uspio da ujedini soul, gospel, pop i kantri, istovremeno postavši besmrtna muzička legenda, jedan je od onih ljudi koji su imali dušu i koji su istovremeno znali da stvore “soul”.
Rej Čarls Robinson, kako je zvučalo puno ime slavnog muzičara, rođen je u Džordžiji 1930. godine u siromašnoj porodici kao prvo dijete Arete i Bejlija Robinsona (Bailey Robinson). U ranom djetinjstvu desio se tragičan događaj koji će ga mučiti do kraja života, njegov mlađi brat udavio se u kofi s vodom. Od tada mladi Rej počinje da gubi vid i sa sedam godina postaje potpuno slijep.
Nakon toga odlazi na Floridu u školu za slijepe i gluhe gdje se obrazuje i uči da svira instrumente poput klavira, orgulja, saksofona, klarineta i trube. U tom periodu njegovi muzički pravci bili su u širokom rasponu od gospela, preko kantrija, do bluza. Hendikep ga nije spriječio da radi na sebi i usavršava se.
Muzički počeci Reja Čarlsa
Poslije majčine smrti Rej Čarls napušta školu i postaje putujući muzičar. Vrlo brzo privlači pažnju u lokalnim klubovima širom Amerike.
Na samom početku karijere Rej Čarls je svoju muziku i lična interesovanja u velikoj mjeri bazirao na radovima tada već poznatih muzičara Net King Kola (Cola) i Čarlsa Brauna (Charls Braun). Nastupao je upravo imitirajući njih dvojicu i tako postajao prepoznatljiv, mada i dalje ne masovno popularan.
Prvi korak ka tome načinit će 1953. godine, kada sklapa ugovor s vlasnikom diskografske kuće „Atlantic records” Ahmetom Eteganom. U periodu dok je komponovao i svirao, pod okriljem ove kuće nastaju njegovi čuveni hitovi kao što su “Mess Around”, “I Got a Woman”, “I Love Her So”.
U vrijeme kada je Rej Čarls počeo graditi svoje ime, naišao je na jednu prepreku - na bokserskoj sceni nalazio se njegov imenjak, svima poznati Rej Robinson. Kako bi publika mogla napraviti distinkciju, Rej uzima svoje srednje ime, a odbacuje prezime. Od tada nastupa kao Rej Čarls i ostaje prepoznatljiv punih 58 godina, koliko mu je trajala karijera.
Njegov prvi veliki hit bio je singl “I Got a Woman” iz 1954. godine. Pjesma se našla na čelu R&B top liste mjesec dana nakon što je izdana. U pitanju je bio do tada neviđeni spoj gospela (crkvene muzike) i R&B–a, čime Rej Čarls utemeljuje svoj muzički stil poznatiji kao “soul”.
Iako se publici dopao ovaj eksperiment, kritičari nisu bili oduševljeni, poznati umjetnik se susreo s osudom javnosti zbog spajanja crkvene muzike sa „đavolskom“ muzikom i bivao je etiketiran kao bezbožnik. Kasnije se javnost smiruje i uviđa genijalnost i talentiranost ovog muzičara. Rej Čarls postaje „otac soula“ i jedan od umjetnika koji su mogli inkorporirati mnoge muzičke pravce u samo jednu numeru.
Problemi s drogom
Popularnost, slava i trauma iz djetinjstva Reja Čarlsa odvodi u svijet poroka. Naime, 1964. godine muzičar iz Džordžije biva uhapšen na aerodromu zbog posjedovanja nedozvoljenih supstanci. Tada odlazi na liječenje u kliniku za odvikavanje od droge. Pri izlasku objavljuje pjesmu “Crying Time”.
Zabrana nastupanja u rodnoj državi
Popularnost Reja Čarlsa ide uzlaznom putanjom, naročito od 1960. godine kada dobija Gremi nagradu za pjesmu “Hit the road Jack”, kao i za pjesmu posvećenu njegovoj rodnoj zemlji “Georgia on My Mind”.
Koliko je volio svoju zemlju i svoj narod pokazuje činjenica da nije htio da nastupa u uvjetima koji su diskriminirali crnu rasu.
Naime, u jednom od nastupa u okviru turneje po čitavoj zemlji, organizator je uvjetovao Reja Čarlsa da pristane na koncert u kojem će crna i bijela rasa biti razdvojene u koncertnoj sali. Kada je Rej odbio da nastupa pod tim uvjetima, organizator ga je tužio, a Čarls je taj proces izgubio i čak dobio zvaničnu zabranu izvođenja na teritoriji Džordžije, što je za njega bio ogroman udarac.
Ironija života ogleda se u tome što 25 godina nakon tog nemilog događaja pjesma “Georgia on My Mind” postaje zvanična himna ove države. Na taj način nepravda prema Rej Čarlsu je ispravljena, a SAD su pokazale da osuđuju bilo kakvu diskriminaciju obojene rase, kao i da cijene umjetnike svih boja kože.
Rej Čarls kao simbol borbe i čitave generacije
Rej Čarls je za svoje 74 godine objavio preko sto ploča i održao više od deset hiljada koncerata. Bio je veliki humanitarac, borac za ljudska prava i jednakost među ljudima drugačije boje kože. Koliko mu je muzika značila u životu pokazuje činjenica da je osnovao i podržavao Robinson fondaciju za poremećaj sluha, koja ljudima pomaže da se izbore s gubitkom sluha.
Smatrao je da ga gubitak vida nije ograničavao ni najmanje koliko se mislilo, zato što je tu prazninu popunjavao sluh koji mu je nudio još veće mogućnosti i varijacije u svijetu muzike. Njegov borbeni duh i ljubav prema muzici doprinijeli su da ga sljepilo ne ograničava, već naprotiv, da pobijedi predrasude i postane simbol čitave generacije crnačkog društva.
Privatni život
Rej Čarls ženio se dva puta i imao dvanaestero djece s deset različitih žena. Njegovo prvo dijete Evelin rođeno je 1949. godine, i to u vanbračnoj zajednici s Luiz Flaures. Njegov prvi brak bio je s Ajlin Vilijams Robison i trajao je samo godinu dana.
Njegov drugi brak s Delom Biatris Havard Robinson, poznatijom kao Bea, počeo je 1955. godine i trajao 22 godine. Njihovo prvo zajedničko dijete, Rej Mlađi, rođeno je iste godine. Par je dobio još dvoje djece, Dejvida i Roberta, u narednih nekoliko godina. Njegova ovisnost od heroina pravila je velike probleme u braku s Delom.
Čarls je, pored Dele, imao i ljubavnu aferu dugu šest godina s Mardži Hendriks, koja je također bila pjevačica, i 1959. godine s njom je dobio i sina Čarlsa Vejna. Njegova afera s Mae Mosli završila se s još jednim djetetom, kćerkom Rene, rođenom 1961. godine. Godine 1963. sa Sandrom Džin Bets Rej Čarls je dobio još jednu kćerku, Šilu, kasnije poznatu pjevačicu i spisateljicu, koja je preminula 2017. godine od raka dojke.
Godine 1966. njegovu kćerku Aretarodila je žena koja je ostala anonimna u životu Reja Čarlsa, a drugu kćerku Aleksandru rodila je Šantal Bertrand. Čarls se napokon razveo od Dele 1977. godine. Kasnije te iste godine, dobio je još jednog sina, Vinsenta, s Arletom Kočunijan. Kćerku Robin rodila je godinu dana Glorija Mofet. Njegovo najmlađe dijete Rajan Kori den Bok rodila je 1987. godine Meri En den Bok. Jedna od Čarlsovih djevojaka s kojom je bio godinama u vezi je i Norma Pinjela, koja je bila s njim i kad je preminuo.
(Avaz)
