Nobelovu nagradu za književnost za 2020. godinu dobila je američka pjesnikinja Luiz Glik

 

Nobelovu nagrada za književnost za 2020. godinu dobila je američka pjesnikinja Luiz Glik.

Luiz Glik (engl. Louise Elisabeth Glück; 1943, NJujork) je američka pjesnikinja. Dobitnica je Pulicerove nagrade za poeziju 1993. godine.

Puno ime joj je Luiz Elizabet Glik (Louise Elisabeth Glück). Potomak je mađarskih Jevreja koji su emigrirali u Ameriku.

 Pohađala je koledže Sara Lorens i Kolumbiju. Njena poezija pripada objektivističkoj poetici, nastaloj tokom tridesetih godina 20. vijeka, čiji su glavni predstavnici bili Luis Zukovski, Čarls Reznikof, Džordž Open i Karl Rakosi. Prateći ovu poetiku ona tretira pjesme kao predmete, naglašavajući ozbiljnost, inteligenciju i pjesnikovu sposobnost da pronicljivo posmatra svijet tako što upotrebljava obične svakodnevne riječi.

U eseju Dokazi i teorije navodi kako zastupa poeziju koja se približava tišini i graniči sa iščeznućem. Godine 1993. dobila je Pulicerovu nagradu za knjigu Divlji iris.

Tokom karijere koja traje šest decenija, istraživala je traumu, smrt i iscjeljenje, u pjesmama za koje su neki naučnici tvrdili da su zapravo ispovijesti. Kao što je Olson, predsjedavajući Nobelove liste, rekao ranije: "Ona se ne smije smatrati pjesnikinjom ispovijedanja. Ona traži univerzalnost."

Glik je pisala o svojoj anoreksiji kada je bila tinejdžerka, za koju je kasnije rekla da je rezultat njenih napora da uspostavi nezavisnost od majke. Pisala je i o smrti svoje starije sestre, koja se dogodila prije nego što se Glik rodila.

Dok je bila na terapiji, odlučila je da ide na pjesničke radionice tokom formalnog fakultetskog obrazovanja i počela je da razvija svoj glas. Prvu kolekciju, "Prvorođenče", objavila je 1968. godine.

Imenovana je Američkim laureatom za pjesnike 2003. godine, a 2016. godine od tadašnjeg predsjednika SAD, Baraka Obame, primila je Nacionalnu humanitarnu medalju.

 

Letnja bašta - Luiz Glik

Obilje

Prohladan vetar  duva u letnje večeri, njiše pšenicu.
Klasije se povija, lišće bresaka
šumori u noći ispred nas.

Po mraku dečak korača preko polja:
dodirnuo je devojku, prvi put
i zato se vraća kući kao muškarac
sa muškim gladima.

Voće, lagano, zri –
mnoge se košare napune sa jednog drveta
i zato svake godine deo istruli
tokom nekoliko nedelja ima ga i previše:
pre i posle, ništa.

Među redovima pšenice
možeš videti miševe kako se iskre i vrtlože
preko zemlje, iako se klasje uzdiže visoko iznad njih,
vrtlože dok letnji vetar duva.

Mesec je pun. Neobičan zvuk
dopire sa polja – možda je vetar.

Ali za miševe to je noć kao i svaka druga.
Voće i pšenica: vreme obilja.
Niko ne umire, niko ne ostaje gladan.

Nema zvuka osim rike pšenice.