Ljudi već više od 6.000 godina koriste zlato kako bi ukrašavali svoja tijela, a taj plemeniti metal bio je i jedna od prvih valuta. Dugo vremena zlato je služilo za određivanje vrijednosti novca.
No, zanimljiva je i činjenica da je u jednom trenutku čak polovinu svjetskog zlata kontrolisao jedan čovjek – Mansa Musa, kralj države Mali.
Musa je, prema historičarima, bio “kralj nad kraljevima”. Tvrdi se da je bio najbogatija ličnost svih vremena.
– Musino bogatstvo bilo je toliko nevjerovatno da je gotovo nemoguće dobiti osjećaj koliko je on zapravo bio bogat i moćan – izjavio je ranije za BBC Rudolph Butch Ware, profesor istorije na Kalifornijskom univerzitetu.
Jacob Davidson je 2015. godine za Money.com napisao da je Mansa Musa bio bogatiji nego što iko može opisati, piše Biznisinfo.ba.
Godine 2012. američki sajt Celebrity Net Worth procijenio je njegovo bogatstvo na nevjerovatnih 400 milijardi dolara, ali se ekonomisti i istoričari slažu da je njegovu imovinu nemoguće prikazati u brojevima.
Mansa Musa je rođen 1280. u porodici vladara. Pod Musinim vodstvom, kraljevstvo Mali je znatno poraslo. On je osvojio 24 grada, uključujući Timbuktu.
Kraljevstvo se prostiralo na oko 2.000 milja, od Atlantskog okeana do teritorije gdje je danas Niger, odnosno na prostoru gdje su sada Senegal, Mauritanija, Mali, Burkina Faso, Niger, Gambija, Gvineja Bisao, Gvineja i Obala Slonovače.
Sa tolikom teritorijom, došli su i resursi, poput zlata i soli. Tokom Musine vladavine, u kraljevstvu se proizvodila gotovo polovina svog zlata u starom svijetu, prema podacima Britanskog muzeja. A sve to zlato je pripadalo Musi.
– Kao vladar, Musa je imao skoro neograničen pristup najvećem izvoru bogatstva u to vrijeme – kazala je za BBC istoričarka Kathleen Bickford Berzock, i dodala da su glavni trgovački centri u kojim se trgovalo zlatom i ostalom robom bili su na njegovoj teritoriji, i on je zarađivao od trgovine.
Iako je u Maliju bilo toliko zlata, kraljevstvo nije bilo mnogo poznato. Ovo se promijenilo kada je Musa, koji je bio musliman i vjernik, odlučio da ide na hodočašće u Meku, prolazeći kroz Egipat i Saharu.
Musin karavan
On je iz Malija krenuo sa karavanom od 60.000 ljudi. To je praktično bio pravi grad koji se kretao kroz pustinju. Ljudi su bili svečano obučeni i sa nakitom, a u koloni su bile stotine kamila, od kojih je svaka nosila tovare čistog zlata, pa je to morao biti veličanstven prizor.
Historičari spominju da je kralj Musa duž svog hodočašća, svakog petka gradio džamije u mjestima u kojima je odsjeo i obavio džuma-namaz, a neka od ovih mjesta, nedugo zatim su izrasla u gradove.
Kada je stigao u Kairo, Musa je toliko izdašno trošio i darivao ljude zlatom, da je vrijednost ovog metala pala na najniži nivo u 10 godina, što je nanijelo štetu ekonomiji Egipta.
Može se reći da je ovo prvi put da je jedan čovjek bio u stanju upravljati cijenom zlata na globalnom nivou.
Američka kompanija SmartAsset.com procijenila je da su – zbog pada cijene zlata koji je prouzrokovan Musinim trošenjem i darivanjem tokom puta u Meku – ekonomije država na Bliskom istoku izgubile 1,5 milijardi današnjih dolara.
Tokom povratka iz Meke, Musa je navodno otkupljivao zlato koje je ranije darivao da bi popravio štetu koju je nanio. Drugi kažu da je to radio jer je u međuvremenu ostao bez zlata.
Nakon što je Musa umro 1337, u 57. godini, kraljevstvo Mali naslijedili su njegovi sinovi, koji nisu uspjeli očuvati jedinstvo. Kraljevstvo se razbilo na manje države i na taj način raspalo.