Diplomirao je matematiku i fiziku. Kao oficir sovjetske vojske uhapšen je 1945. godine. Osmogodišnju kaznu izdržavao je u sibirskim konclogorima, a sljedeće tri godine proveo je u progonstvu u Kazahstanu.
U tom periodu nastao je njegov prvi roman “Odjeljenje za rak”. Slijedio je “Jedan dan u životu Ivana Denisoviča”, koji je odmah nakon štampanja, 1962. godine zabranjen u SSSR-u. Iz Udruženja sovjetskih književnika isključen je 1969. godine. U međuvremenu, Solženjicinovi romani objavljivani su u inostranstvu.
Za roman “U prvom krugu” dobio je “Nobelovu nagradu” 1970. godine. Odbio je da otputuje u Stokholm, bojeći se da neće moći da se vrati u domovinu. Nagradu je primio četiri godine kasnije.
Njegov roman “Arhipelag Gulag” objavljen je u Parizu 1973. godine. Novi napadi i pritisci na Solženjicina rezultiraju hapšenjem, oduzimanjem državljanstva i protjerivanjem iz Sovjetskog Saveza, 1974. godine.
Najpoznatiji svjetski disident nastanio se u SAD, gdje je završio rad na “Crvenom točku”, pisao drame, članke…
Pošto mu je vraćeno državljanstvo, 1994. godine vratio se u Rusiju, gdje je nastavio da piše i objavljuje. Dvije godine kasnije osnovao je fond iz koga se dodeljuje književna nagrada koja nosi njegovo ime.