Jedan od najvećih svjetskih reditelja današnjice, Miloš Forman, uskoro bi trebalo da režira u Beogradu i to na pozorišnoj sceni. Kako nezvanično saznaju “Novosti”, uveliko teku pregovori sa slavnim oskarovcem da početkom naredne sezone u Narodnom pozorištu u Beogradu postavi operu Leoša Janačeka “Jenufa”.
Reditelj kultnih filmova poput “Leta iznad kukavičjeg gnezda” i “Amadeusa” (za koje je i dobio najveća priznanja Američke filmske akademije), kao i ostvarenja “Kosa”, “Regtajm”, “Narod protiv Larija Flinta” i “Gojini duhovi” – već u septembru bi mogao da bude gost Beograda i nacionalnog teatra, dok je operska premijera planirana za 15. oktobar 2012. godine.
Pregovori sa Formanom počeli su prošlog mjeseca, a na ideju da baš on u Srbiji režira predstavu u Upravi kuće došli su poslije nedavne premijere džez opere “Dobro plaćena šetnja” u Pragu, koju je Forman senior postavio na scenu sa sinovima (iz prvog braka) Petrom i Matejom. I dok je njihov otac još 1977. godine postao naturalizovani državljanin SAD, dvojica blizanaca i dalje žive i rade u Pragu, gde vode svjetski poznato Putujuće pozorište braće Forman, u čijem podnaslovu (na plakatima) piše, u skladu sa osvjedočenim češkim humorom – “teatar ispod svakog umjetničkog nivoa”. Upravo taj teatar “ispod svakog nivoa”, nedavno je tri mjeseca u Parizu, u neposrednoj blizini Ajfelove kule, izvodio na otvorenom predstavu “Obludarijum” (“Manjež”), propraćenu velikim interesovanjem domaće publike i stranih turista. Kontakt sa živom legendom savremene kinematografije je i uspostavljen posredstvom Petra i Mateje, a kako saznajemo, Milošu Formanu se ideja da režira u Beogradu veoma dopala.
Ipak, neće to biti prvi susret slavnog reditelja sa Beograđanima: Forman (1932) je osamdesetih godina bio gost Festa. Održao je predavanje studentima na FDU ispraćeno frenetičnim aplauzom. Tokom svog plodnog života uz režiju se okušao i kao glumac, pisac, producent i predavač.
Rođen je u Časlavu (nekadašnjoj Čehoslovačkoj) i oboje roditelja izgubio je za vreme rata. U detinjstvu je živeo kod rođaka i tek kasnije saznao da mu je pravi otac bio jevrejski arhitekta. U domovini je režirao nekoliko filmova, a ulazak sovjetskih trupa 1968. godine u Prag, zatekao ga je u Parizu i u pregovorima oko snimanja prvog američkog filma. Potom se preselio u Njujork i počeo da predaje na Univerzitetu “Kolumbija”.
Prvi veliki uspeh stigao je 1975. godine sa filmom “Let iznad kukavičjeg gnezda” (nagrađenim sa pet “oskara”, od kojih je jedan bio za režiju), a “Amadeus” ga je kasnije i prevazišao – sa čak osam zlatnih statua…
Nagrada “Kristalni globus” za izuzetan doprinos svetskoj kinematografiji pripala mu je 1997. godine u Karlovim Varima. Tri leta kasnije Forman se pojavio i u glumačkoj ulozi, u debitantskom filmu Edvarda Nortona “Čuvajući veru”. Iako u poznim godinama, ni danas ne prestaje da stvara: trenutno snima istorijsku dramu “Duh Minhena”, zasnovanu na romanu Žorž-Mark Benamoa. Završetak filma najavljen je za 2012. godinu.
Kakav trag je ostavio u savremenoj umetnosti, najbolje ilustruje podatak da je asteroid 11333 dobio ime Miloš Forman.