Razmjena mišljenja je neophodan uslov za svaku ljubav, svako prijateljstvo i svaki pravi dijalog, zapisao je jedan od najuticajnijih književnika prošlog vijeka- Horhe Luis Borhes. On će ostati zapamćen kao pisac kratkih pričao, iako se njegov opus sastoji i od poezije, eseja, književnik kritika, prevoda, scenarija …
Danas, 14. juna se navršava 25 godina od smrti argentinskog pisca. Njegovo formiranje kao intelektualca i umjetnika počinje već u djetinjstvu u velikoj porodičnoj biblioteci sastavljenoj od djela na engleskom, koji je znao zahvaljujući baki Engleskinji.
Borhesovo obrazovanje nastavlja se u Švajcarskoj, gde je sa porodicom živio između 1914. i 1921. godine. On dobija značajan podsticaj u Španiji, po kojoj putuje tokom 1919. godine, uobličava se u Buenos Ajresu, u koji se vratio poslije 1921. godine, da bi, zahvaljujući nepresušnoj radoznalosti, trajalo do kraja života.
Argentinskog književnika su privlačila srednjovekovna evropska djela, skandinavske sage i klasična djela arapske, kineske i drugih istočnih književnosti, a poznavao je i Bibliju, Kuran i djela budista.
Književni rad Borhes je započeo pisanjem stihova i bavljenjem poetikom, a prve stihove “Crveni ritmovi”, posvećene oktobarskoj revoluciji koje nikada nije objavio, napisao je 1919. godine tokom svog boravka na Majorki.
Slijede zbirke pjesama poput “Oduševljenje Buenos Ajresom”, posvećena rodnom gradu i objavljena 1923, “Mesec od prekoputa” iz 1925. i “Sveska San Martin” iz 1929. godine u ultraističkom stilu – odbacivanje osećajnosti, subjektivnosti, prisustvo anegdota, metafora, ironičnog tona.
Početkom ’30-ih godina prošlog vijeka stvorio je jedinstven poetski svijet – nagovještava zaokupljenost univerzalnim pitanjima o nedokučivosti čovjekove sudbine i vremenu čije nezaustavljivo proticanje izmiče razumu.
Osnovu njegove proze ne čini životno, već litararno iskustvo – prozu zasniva na osnovu tuđih knjiga, tačnije piše sopstvene varijante tuđih tekstova filozofske, metafizičke i istorijske tematike.
Umjetnički najvrednije djelo je knjiga pripovijedaka “Fikcije” iz 1944. godine. U njoj pisac pravi sintezu urođene maštovitosti i kreativno iskorišćenih stečenih enciklopedijskih znanja. Neke od tema su smrt, besmrtnost, večnost, svemir, biblioteka kao metafora svijeta.
Borhes je eseje pisao tokom čitavog života, a teme je crpeo iz književnosti, istorije, teologije i filozofije. Najviše je pokazivao zainteresovanost za nacionalne teme, pa anstaju djela “Jezik Argentinaca” iz 1928. i “Vidovi književnosti o gaučosima” iz 1950. godine.
Godine 1938. književnik je doživeo povredu glave i njegov vid slabi, a krajem ‘50-ih je i osljepio, ali ga to nije spriječilo da nastavi da piše i stvara značajna književna djela.
Borhesova međunarodna slava datira iz ranih šezdesetih gotina dvadesetog vijeka. 1961. prima Formentor Prize, koju dijeli sa Beketom. Beket je bio dobro poznat i cijenjen u engleskom govornom području, gdje je Borhes u to vrijeme bio nepoznat i nepreveden, no tada ljudi postaju znatiželjni ko je ta osoba koja je podijelila nagradu s Beketom. Njegovi su radovi prvi put prevedeni na engleski 1962., što su popratila predavanja po Evropi.
Između 1950. i 1953. godine bio je predsednik Udruženja argentinskih pisaca i držao je predavanja u raznim obrazovnim i kulturnim institucijama. Od 1955. do 1973. godine je bio direktor Nacionalne biblioteke u Buenos Ajresu, a 1956. postao je profesor engleske književnosti na tamošnjem Univerzitetu.
Najznačajnije priznanje “Premio Servantes”, nagradu za književnost na čitavom hispanskom jezičkom području, dobio je 1980. godine u Madridu.
Umro je 1986. godine u Ženevi.