Fizički i verbalni napad na studentice i studente Filozofskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu koji se se desio 19. aprila 2012. godine napad je na slobodni i otvoreni univerzitet. Ovim napadom je nasilje jasno pokušalo potvrditi zakon krvi i gospodara—zakon u čijoj je fantazmi istospolni seksualni odnos zaraza, a svaka pobuna protiv diskriminacije opasnost koju treba ukloniti. Kapric onih koji provode nasilje i tako potvrđuju zakon krvi i gospodara će trajati sve dok se ne dokine, a studentice i studenti otvorenog i slobodnog Univerziteta u Sarajevu danas imaju priliku da naprave rez u ovom zakonu, da svojom zajedničkom akcijom postave novu mogućnost kakav univerzitet i kakvo društvo žele.
U svom komentaru na slučaj nasilja u vezi sa dobrovoljnim davanjem krvi, dr. Zoran Milosavljević, istraživač iz oblasti rodnih studija i medicinske antrpologije, kaže:
“Prvo i osnovno pravilo dobrovoljnog davanja krvi trebalo bi da bude ne naštetiti onom koji prima krv. Osobe koje dobijaju transfuziju to nisu tražile.Njima se ona daje u slučajevima spašavanja života, često u najtežim situacijama kada je njihov život ugrožen.
Dobrovoljno davanje krvi ne podrazumeva diskriminaciju. Trebalo bi da su u tome svi jednaki.Svako ima pravo da da krv, baš kao što i svako ima pravo da je primi kad zatreba. Lekari koji rade na transfuziji su tu da ukažu na neke od bolesti i stanja koje su rizične za one koji krv daju ili za one koji krv dobijaju. Takva trijaža ne podrazumeva diskriminaciju po bilo kom osnovu. Najmanje ne po seksualnim sklonostima. Tako i LGBT populacija ima prava da da krv, da bi pomogla drugome. To što se za tu populaciju vezuju predrasude nije stvar lične ocene onog koji radi na transfuziji. U osnovi toga je klasično neznanje. Svaki nezaštićeni seksualni odnos i eventualne seksualno prenosive bolesti jednako se tiču heteroseksualnih kao i homoseksualnih odnosa.Nema tu ekskluziviteta.
Zato i začuđuje poslednji incident na Filozofskom fakultetu u Sarajevu, gde na ukazivanje na diskriminatorne prakse od strane grupe studenata prilikom akcije dobrovoljnog davanja krvi, na površinu isplivavaju lični animoziteti bibliotekarke fakulteta i bolničara ekipe za dobrovoljno davanje krvi prema drugačijem seksualnom opredeljenju studenata. Očekuje se da osobe na takvim pozicijama poseduju znanje o dobrovoljnom davanju krvi, da su se informisale, pročitale, naučile, da bar malo poznaju medicinske prakse i da umesto neznanja i diskriminacije pokažu znanje i razumevanje.
Jer, na kraju krajeva, šta oni lično misle o LGBT osobama i dobrovoljnom davalaštvu nema nikakve veze sa profesionalnim ponašanjem i znanjem kojima bi trebalo da se odlikuju na radnom mestu. Ono što je problem kada pročitate o ovom incidentu je ponajmanje njihova lična diskriminacija LGBT osoba, već zapanjujuća potreba za seksualnim obrazovanjem i reproduktivnim zdravljem kod šire populacije. Posebno je pitanje seksualnog obrazovanja u školama. Kad bibliotekarka na fakultetu ili zdravstveni radnik znaju tako malo, šta očekivati od ostalih građana? A možda je i tu greška misliti tako. Jer zdravstveni radnici također trebaju permantne edukacije. Bibliotekari takodje. O ljudskim pravima, o medicinskim činjenicama, o diskriminaciji, o različitosti, o elementarnom vaspitanju. Za svakoga, od malih nogu, tokom školovanja, tokom celog zivota.
Čini se da su LGBT osobe najviše diskriminisane u državnim institucijama i ustanovama.Nisu dovoljni samo antidiskriminacioni zakoni već i da se oni primenjuju.A to je mnogo veći problem. Politička korektnost nije isto sto i svakodnevno poštovanje zakona.”
Artikulacija prava kroz antidiskriminacijske zakone može biti početni korak u borbi protiv zakona krvi i gospodara, ali nikako ne bi od nas smjela napraviti pojedince ili grupe koji samo izvještavaju o povredama i nasilju koji su počinjeni nad njima. Tu i leži zamka neoliberalnog okvira vladavine prava: mi postajemo izvještači i monitori kršenja prava, nama se delegiraju odgovornosti praćenja stanja naših prava, i nudi nam se privid partnerstva sa vladinim institucijama u kojem mi jačamo slabe institucije. Podrška nevladinih organizacija studenticama i studentima Filozofskog fakulteta u Sarajevu je pravi poziv na solidarnost koji će se dokazati u praksi. I ovdje je potreban oprez: zahtjev određenog pojedinca ili grupe može proizvesti promjenu samo ako se univerzalizira. Drugim riječima, zahtjev može funkcionirati kao emancipacijski samo ako na primjeru isključenog partikularnog (u ovom slučaju LGBT populacije) zahtjevamo i materijaliziramo jednu drugačiju univerzalnost. Identitarna politika koja nas na kraju ograničava u djelovanju nije, niti može biti, hrizont naše političke imaginacije u borbi za slobodu.
Kolektivni protest studentica i studenata na Filozofskom fakultetu u Sarajevu 23. aprilaje ohrabrujući korak za sve studentice i studente u Bosni i Hercegovini ali i u cijeloj nekadašnjoj Jugoslaviji. Studentice i studenti otvorenih i slobodnih univerziteta u Banja Luci i Tuzli su svojim tekstovima i dolaskom u Sarajevo podržali kolektivnu akciju: granica koja dijeli one čiji se govor broji kao govor od onih čiji se govor prepoznaje samo kao životinjski krik više ne važi. Kolektivna tišina studentica i studenata jeste gesta koja govori istinu u lice moći i nasilja. Ona podsjeća na kolektivnu akciju tihog protesta studentica i studenata University of California, Davis iz novembra 2011. godine nakon što je policija biber-sprejom napala nenasilne studentske proteste.Ovakva kolektivna akcija ima kao prvi korak istupanje iz zakona krvi i gospodara tako da se svojim djelom, glasom i tijelom izuzmemo iz nasilja koje nad nama provodi ovaj zakon. Ova akcija potvrđuje nepotkupljiv život—život koji odbija da bude podmićen i potkupljen u svojoj borbi protiv svih oblika nejednakosti. To je, međutim, samo prvi korak kolektivne akcije koja može imati efekte samo ako ustanovi stalnu kolektivnu refleksiju o tome šta je slobodni i otvoreni univerzitet. Takva kolektivna akcija je definicija visokoškolskog obrazovanja, a model nam je već poznat—plenum, kao mjesto koje okuplja univerzitet i zajednicu na kojem se misli i otjelovljuje politika jednakosti za sve.
Politika oslobođenja nije puko prenošenje servisne informacije o nasilju nad slobodnom. Politika oslobođenja nije ni zaustavljanje pred vratima moćnika i onih koji su pokrali krvavi kapital u ratu i traženje od njih da udijele milostinju narodu. Politika oslobođenja je kada studentice i studenti pozovu sve obespravljenje i ućutkane, sve koje kopaju po kontejnerima da bi jeli, sve koji od svog rada ne mogu da prežive—da zajedno na otvorenom i slobodnom univerzitetu misle kako da djeluju skupa da bi napravili promjenu koja će značiti smisleniji i kvalitetniji život. U suprotnom, univerzitet je samo aparat koji služi za proizvodnju gospodara—onih koji se svom žestinom i nasiljem obrušavaju na studente.
Danas kada je politička imaginacija svedena na traženje milostinje od gospodara privatizacije, na puko prenošenje informacije i čuđenje nad nasiljem, studentice i studenti imaju izbor da u solidarnosti pozovu sve i otvore univerzitet za sve—da zajedno na plenumu promišljamo kakav univerzitet želimo i u kakvom društvu hoćemo da živimo. Jer valja se podsjetiti, da parafraziram Borisa Budena, da mi nismo odgovorni za slobodu koja nam je oduzeta, već za neslobodu protiv koje nismo ustali.