Pitate li običnog građanina da li želi da Bosna i Hercegovina postane dio Evrope, nije teško predvidjeti šta bi vam odgovorio. Opšte je poznata činjenica da prosječan stanovnik ove zemlje ne zna šta bi njegova zemlja dobila ulaskom u članstvo Evropske unije. Samim tim, sasvim je razumljiv skepticizam naših sugrađana pred nepoznatim. Tako i ne iznenađuje da za sve loše što nam se dešava, naši ljudi okrivljuju „pritiske“ međunarodne zajednice i „hirove“ visokog predstavnika. Znajući koliko naši sunarodnici prate informativne emisije, ne treba se čuditi njihovom strahu i osujećenosti. Nije li slučajno da Srbiji nakon, znamo već kakvog, proglašenja nezavisnosti Kosova, uslov saradnje sa Haškim tribunalom niko više ne spominje kada se govori o potpisivanju Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju sa Evropskom unijom? Svi se dobro sjećamo političkih ubjeđivanja moćnika da pitanje statusa Kosova zapravo nikad nije imalo nikakvih dodirnih tačaka sa napretkom Srbije na njenom puta ka Evropi. Zar nemamo razloga da se upitamo čega ćemo se mi to morati odreći da bismo postali dio Evrope?
Činjenica je da bismo imali mnogo konkretnih beneficija kad bismo postali EU Member State, možda i više od svih dosadašnjih zemalja, ali kako objasniti jednom seljaku iz Prnjavora da će mu “the EU Directive on Pig Welfare“ zabraniti tradicionalni krmokolj (opšte poznat kao narodno veselje)? Kako ubijediti naše roditelje da nam NISU „iz Evrope došle sve najveće moderne svjetske pošasti“ već da smo SAMI odgovorni za sve što BIRAMO da nam se dešava? Kako uvjeriti naše komšije da naši političari pogrešno tumače ili namjerno izvrću značenje čuvenog acquis communautaire u svoju korist? Recimo, “free movement of workers“ se u našem okruženju pretvorilo u nacionalni ključ pri zapošljavanju. Tako, na primjer, u Distriktu Brčko, Telekom Srpske koji zapošljava isključivo Srbe drži monopol (btw, šta to biješe antimonopolska regulativa?!), u banjolučkoj Gradskoj upravi rade pretežno Drvarčani i Glamočani, a javnu administraciju vode neškolovani. Šta sa onima koji ne žele da putuju u druge gradove BiH u kojima bi bili manjinski konstitutivni narod (koja grozna sintagma) da bi radili, a pri tom nisu članovi političkih partija? Hoće li se ta praksa promijeniti potpisivanjem Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju? Evropo, zar bi nas zaista primila ovakve? Zar želiš obgrliti one koji se ne mogu između sebe, koji ne znaju šta hoće i koji se ne mogu dogovoriti ni oko čega? Sa reformom policije neće biti problema.
Znate li vi Evropljani da masa mojih vršnjaka nikad nije bila u zoološkom vrtu iako nam do najbližeg treba samo dva sata vožnje? Promjene koje sa sobom nosi usklađivanje lokalnog zakonodavstva sa evropskim pravom su teške. Ali, ne mislite li vi Evropljani da je nepošteno pritvoriti naivnog mladića koji je upecao mladicu u februaru, dok neki, ne osumnjičeni, već OPTUŽENI za kriminal uživaju sve povlastice narodnog poslanika?
Primi nas, Evropo, u svoju zajednicu iako nećemo obogatiti tvoj single market. Primi nas, Evropo, iako ćemo ti biti ogroman teret u svakom pogledu i iako ćemo pohrliti u tvoje bogate zemlje „trbuhom za kruhom“. Primi nas, Evropo, bez obzira što “Something is rotten in the state of Denmark!“
PIG SLAUGHTERING
Abstract in English: The fact is that we will benefit a lot from becoming the EU Member State, perhaps even more than all the other countries. However, how will we explain to a peasant from Prnjavor that the EU Directive on Pig Welfare will forbid him traditional pig slaughtering (generally known as equal to national holiday celebration)? How will we persuade our parents that Europe IS NOT guilty for “all the greatest modern world plagues” that came to our country, but that we are ALONE responsible for everything that we CHOOSE to happen to us. How should we teach our neighbors that our politicians made wrong interpretations of the famous acquis communautaire on purpose, for their own good? For instance, the free movement of workers in our surroundings has turned into “the national key“ while employing. Therefore, Telecom of the Republic Srpska that employs only Serbs has a monopoly in the District Brcko, (by the way, what were the anti-trust rules), in Banja Luka's City administration most employees come from Drvar and Glamoc, and public administration is managed by the uneducated. What about the people who do not want to travel to other cities in Bosnia and Herzegovina where they would be the minority constituent nation (what an awful word combination) in order to have more chances to get a job? Will it be different once we sign the Stabilisation and Association Agreement? Europe, would you accept us as such?
Mart 2008. godine