Politička kriza u Srbiji ovih dana skrenula je u nažalost očekivanom i lako predvidivom, ali zlokobnom smjeru. Svjedočimo upravo tragičnoj političkoj regresiji ka državnom i partijskom teroru i pretvaranju državnog aparata i paradržavnih formacija u instrumente diktature jedne otuđene partijske strukture. Na sceni je upravo školski primjer napada države i partije na građane zemlje. Ko bi očekivao da će tako nešto biti moguće u jednoj evropskoj zemlji u XXI vijeku? U pokušaju da se opiše situacija sve češće se koristi termin „građanski rat“. No to nije slučaj koji se događa u Srbiji. Tamo je na sceni rat države, instrumentalizovane od strane jednog autoritarnog režima, protiv naroda i građana.
Neposredan povod za revolt bio je pad nadstrešnice u Novom Sadu koji je odnio 16 života. Taj događaj simbol je korupcije koju provodi SNS režim: na obnovu nadstrešnice potrošeni su milioni evra da bi ona pala i pobila ljude. Stvar je začinjena odbijanjem države da stvarno procesuira odgovorne za tragediju i pretvaranje čitavog procesa u očiglednu farsu. No sve to je samo povod koji je prelio čašu. Uzrok je dublji: SNS Srbija je država koja je prešla sve granice prihvatljivosti. To je do te mjere degenerisana država da u njoj partijski funkcioneri nesmetano ubijaju građane bez ikakve kazne – kako to svjedoči slučaj „naplatne rampe“ i mnogi drugi.
Situacija je očito dostigla tačku trpljenja i građani Srbije su odlučili da više neće da tolerišu takvo ponašanje stranke na vlasti. Ustav Srbije (član 2.) garantuje im to pravo: oni ne samo da imaju ustavno pravo okupljanja i protestvovanja, već i smjene vlasti kojom su nezadovoljni. Upravo to je suština „studentskih zahtjeva“: a) procesuirati odgovorne, i b) izbori. Očekivano – i jedno i drugo je neprihvatljivo za SNS režim. Ono što je međutim manje očekivano je da je režim odlučio da silom brani svoju poziciju. Pri tome ne koristi samo instrumente države – policiju, sudove i druge organe sile, već i paravojne partijske formacije gotovo fašističkog tipa. Oni bukvalno napadaju građane i provode klasični vid državnog i partijskog terora kakav smo svojevremeno mogli gledati u totalitarnim režimima XX vijeka.
Partijska policija
Nažalost Srbija je pretvorena u državu koja je puki instrument jedne otuđene stranke. Ključne institucije su uzurpirane i ovih su dana u više navrata pokazale da će u sukobu, sa jedne strane SNS režima, a sa druge strane građana i Ustava, oni braniti ove prve.
Primjere državnog terora nad građanima koji konzumiraju svoje ustavno pravo građanskih protesta više nije moguće ni pobrojati. Tako je ovih dana uhapsen Andrej Tanko, stident ETF-a, nekadasnji učenik generacije i jedna od ikona protesta. Svijet su obišle i šokantne fotografije studenata koji sa lisicama na rukama kleče u pritvoru. Scena koju bi prije očekivali u sovjetskim KGB gulazima, nego u Evropi XXI vijeka. Zbog takvog tretmana uhapšenih podnesena je krivična prijava protiv NN pripadnika policije.
Pripadnici MUP-a Srbije izvukli su studentkinja FDU Teodoru Gardović iz autobusa i odveli je u nepoznatom pravcu. Tek kasnije je objavljeno gdje se nalazi i da je optužena je za nasilničko ponašanje. Najšokantniji slučaj posvjedočila je studentkinja FPN Nikolina Sinđelić, koja tvrdi da ju je komandant JZO Marko Kričak šamarao, razbio joj telefon i pretio javnim silovanjem! Ministar Dačić je to opovrgao ali je odbio dati na uvid javnosti snimak sa saslušanja. Kao što je dao nemušto “objašnjenje” upotrebe “zvučnog topa” ili incidenta u Novom Sadu kada je policija bacila “topovske udare” na demonstrante. U međuvremenu je protiv Krička podnesena krivična prijava i čekamo epilog. Još gore od ovog (ako je to uopšte moguće) je da su režimski mediji danima maltretirali Nikolinu, a opskurno Informer-smeće je čak objavljivalo njene privatne fotografije. Da nije tragičan bio bi smiješan slučaj hapšenja mladića zbog toga što su policajci od pumpice za astmu pomislili da je biber-sprej. Čak i poslanici nemaju imunitet od režimskog progona. Tako je poslanik PSG-a Radivoj Jovović uhapšen i određeno mu je policijsko zadržavanje u trajanju od 48 sati. Do koje mjere ovo ludilo ide svjedoči slučaj tviteraša Marka Marjanovića (“KristalMetDejmon”) koji je targetiran zbog objava na X-u. Prilikom hapšenja je udaren i zadobio je povrede glave. Iako im je to zakonska obaveza MUP je odbio da ga odvede na medicinski pregled i formira ljekarski zapisnik o povredama. No on je još dobro prošao u odnosu na studente iz Valjeva koje je policija bukvalno divljački napala. Svjedočenje Vladimira Đorđevića, jedne od žrtava, glasi: “Dva minuta su me tukli kao strvinu dok nije došao neki inspektor da me podigne”. Aleksandra Nikolić, studentkinja Pravnog fakulteta iznosi sledeću tvrdnju: “Kordon policajaca koji je išao za masom ljudi u kojoj smo bila i nas dve, video je da ležimo na zemlji i bez obzira na to obe smo dobile udarce u predelu glave … ja sam zaradila tri šava na glavi i slomili su mi zube” Itd. itd. Broj političkih zatvorenika i žrtava policijske represije u Srbiji više nije moguće pobrojati i očito je da svako ko se usudi suprotstaviti režimu postaje meta.
Policija je samo jedna od institucija koja se stavila u službu otuđenog režima. I mnoge druge institucije, okupirane SNS kadrovima, provode pritiske svih vrsta protiv protivnika režima. Nastavnica srpskog jezika u Kragujevcu Suzana Rogan dobila je otkaz zbog antirežimskih stavova. Danka Nešović v.d direktora Pete beogradske gimnazije otpustila je sedmoro profesora u toj gimnaziji zbog podrške studentima. Sutkinjama Višeg suda u Beogradu Ani Milošević, Kseniji Marić, Oliveri Đurić i Ivani Ramić, koje su podržale studentske zahteve, BIA je zaplijenila računare. Nakon što su procesuirale režimski kriminal tužiteljske Savović i Paunović su smjenjene i šikanirane od strane režimskog glavnog tužioca. Napadnut je univerzitet, mnogobrojni profesori su pod stalnim pritiscima i prijetnjama. Nezavisni mediji takođe. Itd, itd.
Sve u svemu mračna istina je da je u Srbiji uzurpirana država čije se institucije otvoreno i bez ograda koriste u svrhu pritisaka i progona protivnika SNS režima.
Falange
SNS režim nije se ograničio samo na institucionalne mehanizme sile, već je u maniru latinoameričkih diktatura angažovao grupe nasilnika kojima je zadatak da nastupe tamo gdje policija, ipak vezana zakonskim normama, ne može da reaguje.
Oni su regrutovani iz opskurnih političkih organizacija tipa Levijatana, a često i iz redova običnih kriminalaca. Tako je zabliježeno da je jedan od prvoboraca u „Ćacilendu“ čovjek koji je osuđen za ubistvo Tatona i koji je prijevremeno pušten iz zatvora. U pratnji minstra Dačića mogli smo vidjeti likove poput Miloša Stojanovića zvanog „Gusla“, koji ima dugu istoriju prekršajnog ponašanja, uključujući iznude, prijetnje i sl. O angažovanju maskiranih batinaša i partijskih falangi koje napadaju demonstrante ovih dana su izvještavali i međunarodni mediji. Francuski Figaro je direktno optužio Vučića da stoji iza toga. Nije ni morao: Predsjednik Srbije je svojevremeno sasvim otvoreno na TV najavio tako nešto.
Ove partijske falange napadaju studente i građane koji daju podršku studentima. Tako su u Valjevu šestorica maskiranih nasilnika u crnim majicama upala u radionicu Jovice Jeremića i napala ga metalnim i bejzbol palicama nanijevši mu teške povrede glave. Njegova kćerka je student Stomatološkog fakulteta i stalni je sudionik protesta. Isto veče je slična „ekipa“ demolirala kafić „Skver“ u valjevskom naselju Brđani, kada su povredili konobaricu. 19. avgusta je grupa od desetak maskiranih napadača napala studente demonstrante u Glavnoj ulici u Zemunu. U Novom Sadu su četvorica studenata Fakultata sporta i fizičkog vaspitanja napadnuta i pretučena od strane pristalica SNS režima. U Vrbasu i Bačkoj Palanci svjedočili smo masovnim napadima ovih partijskih jurišnika na demonstrante. Slike koje smo vidjeli su bile takve da se govorilo o “Bejrutu u Srbiji”. U Šapcu su maskirane osobe izašle iz “luksuznih automobile sa šipkama i gumenim čekićima u rukama” i napali demonstrante. Valjevskom kafiću “Korner” maskirani batinaši su razbili šajbe. Ni to nije bilo dovoljno pa je nakon toga, umjesto da policija progoni počinioce, inspekcija zatvorila kafić. Tipičan primjer koordinisanog napada države i paradržavnih nasilnika na građane. Više je snimaka, naročito iz Pionirskog parka, koji pokazuju ove maskirane huligane u blizini policije – kao da su njihova jurišna nadopuna.
Objavljene su šokantne (navodne) SMS poruke u kojima članovi SNS-a pozivaju svoje pristalice na napad na demonstrante. Pojavila se i fotografija značke SNS-a koju koriste ove paravojne formacije.
Koliko god to bilo šokantno čini se da nema sumnje da je SNS, po uzoru na Šturmabtajlung (SA) u nacističkoj Njemačkoj ili staljinističke “trojke”, formirao svoju ilegalnu stranačku paravojsku za obračun sa građanima.
Da je to tako jasno vidimo po činjenici da ovi nasilnici imaju amnestiju za svoje zločine. Predsjednik Srbije, koristeći svoje ustavno pravo, redovno daje pomilovanje nasilnicima koji budu identifikovani i procesuirani. Tako je promptno pomilovao aktiviste SNS koji su napali studentkinju u Novom Sadu i polomili joj vilicu. Prema nezvaničnim informacijama SNS vlast je od 2012. pomilovala dvije hiljade (!) osuđenih kriminalaca. Sudija Upravnog suda Vesna Danilović uputila je otvoreno pismo u kome direktno optužuje Predsjednika da svojim pomilovanjima svjesno ohrabruje nasilje protiv neistomišljenika.
Strategija straha
Naravno, pravu prirodu svakog od ovih konkretnih slučajeva, i bezbroj drugih jednako loših, znaćemo tek u budućnosti – nakon sudskih epiloga. Sasvim je moguće da su neki od ovih slučajeva lažni ili pogrešno interpretirani. No nema nikakve sumnje da je generalna slika jasna. Ovo što SNS režim radi su bezbroj puta viđeni tipični metodi borbe diktatorskih režima koji su izgubili svoj demokratski legitimitet, koji više ne mogu da opstaju u normalnom demokratskom okruženju, već moraju da primjenjuju nedemokratske forme borbe. Indikativno je da je, od toliko normalnih demokratskih političara, Predsjednik Srbije nedavno citirao baš Musolinija i njegovu zloglasnu poruku o neograničenoj moći države, vatre i vode. Režim je prigrlio tzv. “Bokanovu doktrinu”: “Kada narod napadne državu ona je dužna da se brani”. Ova morbidna filozofija najbolje ilustruje do koje mjere je SNS režim bolestan i degenerisan.
Vlast koja ne može da se održi na osnovu stvarne podrške naroda mora da pribjegne teroru. Istorija nas uči da je sasvim moguće da nasilje eskalira, a brutalnost policije i stranačkih falangi dovede do ozbiljnih sukoba. Histerija u vrhu režima i vođe proporcionalna je sa neuspjehom da demonstrante na neki način skloni sa ulica. S obzirom da studentski pokret nema hijerarhizovanu strukturu i vođe, režim nema jasne i konkretne mete pa udara nasumično na sve. To je zapravo očajnički potez, poslednji koji ova diktatura uopšte može odigrati, – pokušaj da se proizvede stanje opšteg straha i terora kojim bi se narod prisilio da ostane u kućama.
Građani srećom ipak nisu sami i borba je neizvjesna. Zdravi dijelovi države stali su na stranu naroda. Univerziteti i ogromna većina profesora već mjesecima su na prvoj liniji sa studentima i građanima. Pravosudni sistem takođe pokazuje žilavost i spremnost da se suprotstavi diktaturi. Tako su npr. sudije za prethodni postupak Višeg suda u Beogradu Miloš Labudović, Ksenija Marić i Marija Janković-Debeljak odbile da odrede pritvor građanima. Priključile su se i političke stranke iz opozicije: tako je npr. Demokratska stranka ponudila besplatnu pravnu pomoć svima koji su žrtve režimskog progona. Isto su uradili mnogi advokati. Nažalost, sudeći po dosadašnjem ponašanju režima on je spreman ići do kraja i od diktature se pretvoriti u golu tiraniju. Malo je vjerovatno da je tako nešto moguće provesti, ali sama ta spremnost ukazuje nam do koje mjere je režim sišao sa uma. Takođe nam ukazuje na zlokobnu stvar: cijena rušenja diktature u Srbiji mogla bi biti poprilično velika.