Bosna i Hercegovina se suočava s ozbiljnim ekonomskim izazovima, što potvrđuju podaci iz Evropskog programa poređenja cijena i BDP-a. Prema rezultatima za 2023. godinu, BDP po stanovniku u BiH iznosi samo 36% prosjeka EU, dok je stvarna individualna potrošnja (SIP), koja bolje opisuje materijalnu dobrobit građana, na 42% prosjeka EU. Ovi podaci jasno ukazuju na nisku ekonomsku aktivnost i ograničen standard života u zemlji, čime se Bosna i Hercegovina svrstava među najsiromašnije zemlje Evrope.
Naime, rezultati Evropskog programa poređenja cijena i BDP-a pokazuju da je BDP po stanovniku u Bosni i Hercegovini, izražen u standardu kupovne moći (SKM), u 2023. godini iznosio 36% prosjeka EU, dok je stvarna individualna potrošnja (SIP) po stanovniku iznosila 42% prosjeka EU.
Pored 27 zemalja članica EU, u analizu su uključene i tri članice EFTA (Island, Norveška i Švicarska) te zemlje kandidati za članstvo u EU (Albanija, Bosna i Hercegovina, Crna Gora, Sjeverna Makedonija, Srbija i Turska).
Luksemburg ima najveći BDP po stanovniku među svih 36 analiziranih zemalja, skoro dva i po puta veći od prosjeka EU, što se djelimično objašnjava velikim brojem stranih radnika koji doprinose BDP-u, ali nisu uključeni u rezidentno stanovništvo. Irska je druga, sa 113% iznad prosjeka EU, dok je Norveška (EFTA) na 71% iznad prosjeka.
Na dnu ljestvice, među zemljama kandidatima, Crna Gora ima BDP po stanovniku 49% ispod prosjeka EU, dok su Srbija, Sjeverna Makedonija, Bosna i Hercegovina i Albanija još niže. BiH i Albanija dijele najniži indeks – 36% prosjeka EU.
Dok BDP uglavnom mjeri nivo ekonomske aktivnosti, stvarna individualna potrošnja (SIP) bolje opisuje materijalnu dobrobit domaćinstava. SIP po stanovniku u Bosni i Hercegovini u 2023. godini bio je 42% prosjeka EU, što je 58% ispod prosjeka EU. Ovo je jedan od najnižih nivoa među svim analiziranim zemljama.
Analiza podataka: Koliko je Bosna i Hercegovina zaista siromašna zemlja?
Bosna i Hercegovina ima jedan od najnižih nivoa BDP-a po stanovniku, samo 36% prosjeka EU. Ovo je ekvivalent nivou Albanije, što BiH stavlja na samo dno liste zemalja Evrope. U poređenju, Srbija (49%) i Crna Gora (51%) imaju znatno bolje rezultate, dok čak i Bugarska, najniža članica EU, ima indeks od 64%. Ovi podaci jasno pokazuju da je ekonomija BiH relativno slaba i da postoji značajno zaostajanje čak i za zemljama u regionu
Stvarna indivudualna potrošnja u BiH iznosi 42% prosjeka EU, što znači da građani BiH imaju materijalni standard gotovo 58% niži od prosječnog građanina EU.
Ovaj pokazatelj je još direktniji za mjerenje siromaštva jer mjeri šta građani zaista mogu da priušte. SIP je bolji od Albanije (41%) i Sjeverne Makedonije (49%), ali znatno zaostaje za Crnom Gorom (64%) i Srbijom (55%)
BiH je među najsiromašnijim zemljama Evrope, uz Albaniju, Sjevernu Makedoniju i Srbiju. Međutim, čak i među zemljama kandidatima za članstvo u EU, BiH zaostaje, jer je njen ekonomski kapacitet slabiji od većine susjeda.
U poređenju s prosjekom EU, građani BiH žive s manje od polovine nivoa materijalne dobrobiti prosječnog Evropljanina.
Niski BDP i SIP reflektuju strukturalne probleme u privredi BiH, uključujući nisku produktivnost, visok nivo nezaposlenosti, ograničene strane investicije, političku nestabilnost i visok nivo korupcije.
Veliki dio stanovništva zavisi od doznaka iz inostranstva, što dodatno ističe slabost domaće ekonomije.
Zapravo nestatistički gledano, podaci o BDP-u su, zahvaljujući visokoj korupciji ali i doznakama iz inostranstva, poprilično ilustrativnog, de ne kažemo lažnog karaktera jer ne oslikavaju stvarno stanje. Stvarno stanje je daleko gore, jer udio korupcije i novca koje stiže od dijaspore utiče na ekonomsko stanje i na podatke realnog BDP-a
Zaključak se sam nameće, podaci jasno pokazuju da je Bosna i Hercegovina jedna od najsiromašnijih zemalja u Evropi. Sa BDP-om po stanovniku 64% nižim od prosjeka EU i stvarnom individualnom potrošnjom 58% nižom, ekonomski kapacitet BiH je izrazito ograničen. Ovo se odražava na niske prihode, slabu kupovnu moć i nizak standard života građana.