Vlada RS je promijenila osnovni koncept plasmana sredstava Investiciono razvojne banke RS. U funkciji Skupštine akcionara, Vlada je odlučila da zabiđe komercijalne banke koje su do sada snosili sav rizik kreditiranja.
Po novim Pravilima plasmana koji je objavljen IRB će, po prvi put, davati direktne zajmove preduzećima iz domaćih izvora. Sav rizik snosiće naravno IRB.
Od IRB firme će moći dobiti kredit od tri miliona za osnovna i obrtna sredstva, ali i za vraćanje postojećih kredita.
Firme kojima IRB da direktno ove pozajmice dobiće grejs period od čak 24 mjeseca, uz kamatu od oko 5,4 odsto.
Firme će za zajam, kažu u IRB, morati staviti hipoteku na imovinu i opremu koja ne može biti starija od sedam godina.
Direktorica IRB Snežana Vujnić kaže da su uslovi za dobijanje zajma isti kao i kod kredita za preduzeća. IRB će kao obezbjeđenje kredita tražiti, kaže Vujnić, garanciju drugih preduzeća ili Garantnog fonda RS, zavisi šta su u stanju da obezbijede.
Politički krediti
Bankari, nezvanično, potvrđuju da direktna podjela kredita, otvara prostor za dodjelu kredita po stranačkoj i rođačkoj liniji. Podsjećaju na afere u regionu sa kreditima državnih banaka.
Ekonomisti suzdržaniji, ali priznaju da je dosadašnja dodjela kredita preko komerecijalnih banaka bila najbolje rješenje.
“Udruženje ekonomista smatra da je dosadašnji način kreditiranja preko komercijalnih banka bio najbolje rješenje kojim se štitio državni kapital”, kaže izvršni direktor SWOT-a Saša Grabovac.
Analitičari ne mogu vjerovati da je ukinut osnovni mehanizam koji je IRB štitio od rizika.
Država krši zakon
IRB ovim potezom direktno krši Zakon o bankama RS.
Članom 2. propisano je da niko ne može davati kredite bez dozvole Agencije. IRB tu dozvolu nema. IRB ne vrši klasifikaciju kredita.
Drugo, vrše rezervacije, a njihovu adekvatnosti, kažu, kontroliše interni revizor, ali to nije njegov posao, već Agencije za bankarstvo.