Jugoslavija je definitivno umrla u subotu i sahranjena isti dan 26 oktobra 2013 godine. Nije to slučajno i nije samo vezano za sahranu poslednje heroine Jugoslavenske revolucije, prve dame jedne romantične zemlje, partizanke i bolničarke, tifusarke, majora JNA i supruge Josipa Broza Tita – Jovanke Budisavljević Broz. Na taj dan je još nešto otišlo u nepovrat i neće se ponoviti više, bar ne za vrijeme nas i vrijeme svih otkazanih letova te romantične zemlje koja je bila na šire kontinenata poznata, ako ne imenom i ustavnim statusom onda kao ta kompanija koja je nosila na repu svojih Boinga 747 ono ponosno crveno i moderno JAT. To je ono JAT koje je imalo najmanje udesa od svih svjetskih kompanija i koje je poznato po jedinoj preživjeloj stjuardesi kada je pak i bilo udesa.
Jugoslovenski Aero Transport više ne vozi drugove ni gospodu. Davno je i avion 01 i 02 JAT president odvezli ka Ljubljani svog prvog i poslednjeg putnika, dok ga je gmileći kroz čitavu zemlju vraćao u hladnom stanju „Plavi Voz“, ne sluteći da je na šine poslednji put zakotrljao točkove, a da je počelo osipanje jata ptica čeličnih krila JAT-a. Ne sluteći svaki čovjek u stanju transa i naricanja, bugarenja i opšte malaksalosti tijela svakog Jugoslovena, da je počelo osipanje države i početak jedne izolacije oličene prvo kod jedne žene, a kasnije kod svakog građanina. Bromazepam je tada bio u deficitu, al nam trebao jeste, jer će nam kasnije trebati biti propisani razni jači sedativi, al to neće niko da šarne u karton, a mi ćemo da se povampirimo i zadamo sami sebi konačni udarac. Čak je poslije nestašice bensedina i bromazapama toga 5 maja 1980 prva dama te zemlje doživjela ličnu životnu tragediju, pored smrti svog supruga, izolacija za primadonu Belog Dvora i oduzimanje svih prava partizanki i tifusarki.
Drvarska ljubavna priča, ustvari trougao između Davorjanke, Jovanke i Tita, gdje deset godina kasnije pobjedu odnosi Jovanka, a Davorjanka zvana drugarica Zdenka ostaje pod platanima dedinjske rapsodije jedne kuće od cvijetnog vrta.
Kako spojiti sve, i JAT, i Jovanku, i tu istovjetnu sudbinu smrti i simbolike. Nikako nego slučajnom simetričnom poklapalicom u datumima koje neka druga metafizička sila namješta. Danas kad poleće nova kompanija, sva kolateralna šteta su otpuštene matore stjuardese dlakavih nogu i brkova dičnih crnogorskih. Ali moram odmah da se uozbiljim.
Naime, na dan njene sahrane izvršen je istorijski let avionom tek rođene putničke agencije „Air Serbia“ koja počiva na mrtvim krilima JAT-a. Najzanimljiviji detalj jednog čudnog subotnjeg dana je izbor premijera te zemlje brdovitog Balkana da odabere šemu radnog dana. Umjesto da ode na vazdignuće novih, nacionalnih, čeličnih krila ka nebesima, on odabira sahranu stare partizanke i tifusarke Jovanke Budisavljević i ispravlja istorijsku nepravdu koju je započeo njen suprug.
(Ljubljana: 20 februar 1980- klinički centar, Stanje maršala Tita nepromenjeno ali stabilno)
– Druže predsedniče vaša supruga je tu, kad da je uvedemo da Vas poseti?
– Jesam li vam rekao da je s tim gotovo! Odsjekao je poslednji put svoju jasnu naredbu vrhovni komandant zemlje koja umire zajedno sa njim.
Premijer Srbije drži istorijski govor u „Kući Cvijeća“ dok svira „Bella Ciao“ , a maršal vjerovatno namrgođeno posmatra kako se njegovi omladinci i pioniri ne drže njegove poslednje oporuke i želje „- Jesam li vam rekao da je s tim gotovo“. I ne samo da nije gotovo, već Jovanka leži tamo gdje joj je mjesto uz „ mog Titu“ kako je ličanskim dijalektom i milozvučno ta čudna žena znala da nazove jednog od najmoćnijih ljudi svijeta, maršala, apsolutnog makijavelistu, svog supruga i predsjednika Jugoslavije i svega što je bilo i činilo YU. Premijer izgovara svoju poluistorijsku rečenicu koja nikom ne treba , pa ni u tom trenutku kurtoazne nježnosti: – Ogrešili smo se o Jovanku.
Subota 26. oktobar je dan kada je sahranjen brend starog doba, brend od koga se više ne može naplatiti ni karta za muzej i tužno i žalosno vrijeme otkazanih letova kompanije JAT Airways, kao i štafeta koje stoje u muzeju preko puta mauzoleja jedne ljubavi gdje krišom ispod platana ljubavni trougao smrti čini i drugarica Zdenka. Ovaj trojac se konačno našao u jednom krevetu, pod svodom kojima voze avioni neke druge nebeske Srbije i neke druge istorijske prekretnice. Tu gdje se ne poštuje riječ jednog apsolutnog vladara i gdje poput marioneta leže potrošene lutke figura istorije Njega i Nje i One koja je bila pre.
Ona je konačno pronašla svoj mir, On je konačno shvatio da ne može do kraja držati istorijsko „Njet“, a Ona koja je bila pre, nema za čim da žali nit da se raduje, ona leži i dalje pod platanom koji ne smije da se posječe, da se pogled neke slučajne kamere ne zaljepi na njenoj nadgrobnoj ploči. Tu tajnu je donekle jedino uspio maršal da sakrije, bar da ne izađe dalje od Jugoslavije, dok joj vrijeme nije da izmili iz kakve fascikle, nekog tajnog bunkera bivše UDBA-e.
U moru bivšeg, poleće nešto buduće, neka krila koja nemaju mnogo svog goriva, već idu na gorivo UAE faktora i nekog bivšeg nesvrstanog prijatelja. Možda jedino imaju zajedničko da je Emirat koji sada finansira „Air Serbiu“, nekada bio emirat kojim smo se vozili sa drugom predsednikom po čitavom svijetu sa crvenim pasošem na nafti koju je uspjevao da zamjeni za naše tenkove i puške. Možda nas nisu zaboravili naši nesvrstani prijatelji, a možda su došli po svoje na mala vrata, ulagajući u propalu zemlju jednog čovjeka čija žena danas odlazi u istoriju na krilima prošlosti II svjetkog rata, kao heroj, partizan, tifusar, bolničar, major za ljubavne jade jednog mašin bravara.
Ona je otišla, mi smo ostali da bdimo nad avionima i molimo boga da se ne sruši u neki okean naš prvi nebeski, pravi let poslije svih otkazanih letova JAT-a i letova u carstvo nebesko tokom raznih trasmisija koje su nam priređivali političari i alhemičari modernog vremena. Jovanka odlazi kao stjuardesa nebeske Srbije.