U Bosni i Hercegovini sigurno ne postoji niti jedan građanin koji nije čuo za grad slučaj, poznat i kao Grad Mostar. Znate onaj grad sa nakaradnim Statutom…
Da! Nakaradnim Statutom zbog kojeg hiljade nezaposlenih građana i penzionera kopaju po kontejnerima u potrazi za jedinim dnevnim obrokom, Statutom zbog kojeg mnogi roditelji prikupljaju „milostinju“ za liječenje svoje djece, Statutom zbog kojeg mnogi studenti na fakultet osim indexa nose i plavu kovertu. Statutom zbog kojeg se i danas „njihovi“ bore sa „našima“.
Šta je taj Statut?
Dokument kojeg je 2004. godine nametnuo Visoki predstavnik Paddy Ashdown u cilju ujedinjenja mostarskih opština i „zaraćenih“ obala Nertve, Mostarcima je donio komplikovan i konfuzan izborni sistem po kojem šest tadašnjih nacionalnih opština postaje šest gradskih područja, koje biraju po 3 gradska vijećnika, dok se u Gradsko vijeće na jedinstvenoj izbornoj listi na području cijelog grada bira još 17 gradskih vijećnika. Da bi se što bolje uklopio u bosanskohercegovačke zakonske apsurde, Statut definiše i sedmo gradsko područje „Centralnu zonu“, koja predstavlja nekadašnju ničiju zemlju koja je u ratu dijelila ovaj grad na dva dijela.
Danas, devet godina nakon nametanja Statuta i godinu dana nakon odluke Ustavnog suda o neustavnosti pojedinih odredbi ovog Statuta, vodi se rovovska bitka između političkih predstavnika „zaraćenih“ strana koji upravo na mostarskom primjeru pokazuju vrhunac svoje licemjerne politike zastupanja „nacionalnih“ interesa.
Lud, zbunjen, nenormalan…
SDA, vječiti borac za jedinstvenu i nedjeljivu BiH i glavni zagovornik principa „jedan čovjek, jedan glas“, zahtjeva ponovno osnivanje opština i zaštitu Bošnjaka od hrvatske majorizacije u vidu izbornog sistema koji ne bi bio zasnovan na principu „jedan čovjek, jedan glas“. SDA-ovci pri tome licemjerno „zaboravljaju“ činjenicu da Mostar nije jedini grad u kojem bi zbog specifičnosti nacionalne strukture trebalo primijeniti ovakva pravila i na taj način i drugim narodima, osim Bošnjacima, omogućiti nacionalnu ravnopravnost i zaštitu od majorizacije. Zaboravljaju SDA-ovci da sličnu zaštitu možda trebaju i drugi konstitutivni narodi i (za)ostali građani na višim nivoima vlasti, na kojim SDA odavno koristi brojčanu nadmoć bošnjačkog biračkog tijela.
HDZ, s druge strane, veliki pobornik decentralizacije i nacionalnih kvota u cilju zaštite od bošnjačke majorizacije, predlaže jedinstven Grad Mostar u kojem će se po principu „jedan čovjek, jedan glas“ birati i gradski vijećnici. Ovakav pristup rješavanja problema HDZ-ovci uporno objašnjavaju kontrapitanjem „Zašto ne urediti Mostar kao i druge gradove u FBiH?“ i činjenicom da ovakvim Statutom glas Hrvata u jednoj od gradskih zona vrijedi čak četiri puta manje od glasa nekog Bošnjaka u manje naseljenoj zoni. Logično, ali i licemjerno ako se uzme u obzir da je Grad Sarajevo uređen na isto tako specifičan način, po kojem glas Sarajlije iz opštine Novi grad vrijedi skoro 3 puta manje od njegovog sugrađanina iz opštine Stari grad. Posebnim odredbama Statuta Grada Sarajeva definisane su nacionalne kvote i zaštita nacionalnog interesa, što drugi gradovi i opštine nemaju. Licemjerno je i zbog činjenice da po uzoru na svoje dojučerašnje političke partnere iz SDA, HDZ-ovci suvereno i kriminalno vladaju teritorijem na kojem, zahvaljujući brojčanoj nadmoći Hrvata (Zapadna Hercegovina), i ne pomišljaju na institucionalnu zaštitu drugih konstitutivnih naroda i drugih (za)ostalih građana.
Dva loša, ubiše Miloša…
Ponašanje ove dvije stranke oko pitanja uređenja Grada Mostara možda najbolje ilustruju „nacionalnu“ politiku ovih stranaka, koje na područjima gdje su većina ne pomišljaju prepustiti niti promil vlasti i moći „onim tamo“, dok na područjima gdje su manjina, uporno insistiraju na terminu „majorizacija“ .
Kraj ove licemjerne politike doći će kada narodi i građani BiH shvate da borba za „nacionalne“ interese predstavlja borbu za vlast, moć i privilegije njihovih nacionalnih lidera ili, ono što je možda izglednije, kada ti lideri završe u zatvorima zbog odbrane nacionalnih interesa u vidu kriminalnih privatizacija, zloupotreba službenog položaja i izgradnje skupocjenih vila i apartmana novcima sumnjivog porijekla. Tada će i Statut u Mostaru napokon postati samo dokument…