Dok se liste bore za podršku birača iz BiH, za listu SNS-a bore se bh. političari. Podršku Aleksandru Vučiću su, osim lidera SNSD-a Milorada Dodika, pružili i brojni funkcioneri SDS-a. Načelnik Bileće Veselin Vujović (SDS) poziva sve birače, a „posebno Srbe iz Hercegovine i sa Kosova i Metohije da iskoriste svoje ustavno pravo, izađu na izbore i svima stave do znanja da Srbija ne sme i neće da stane.“Vučiću su podršku pružili i narodni poslanici SDS-a među kojima i oni koji se svakodnevno bore protiv režima aktuelne vlasti u Republici Srpskoj. Načini vladanja u RS-u i Srbiji su isti, razlike u odnosu prema javnim resursima, građanima, medijima između Vučića i Dodika su minimalne pa je apsurdno i kontradiktorno biti protiv Dodika, a podržavati Vučića.
“Nije normalno da ste za Vučića, a protiv Dodika, to je paradoks upravo zbog svih sličnosti u matrici funkcionisanja ovih političara, ali vidimo da je moguće. Mislim da problem leži u odnosu koji je personalizovan i ličan, a da su vrijednosti i paradigmde koje ti političari prakticiraju potpuno zanemarene u pozicioniranju prema njima”, kaže za Buku politička analitičarka Tanja Topić.
Dok se SDS predstavlja kao najveća opoziciona stranka koja se bori protiv korumpirane i bahate vlasti, svojim postupcima pokazaju da jednu takvu vlast podržavaju – u Srbiji, mada se ni u opštinama u BiH u kojima je SDS na vlasti ne može reći da su lokalne vlasti demokratske, transparentne i drugačije.
“Politički modeli ili matrice u Srbiji i u RS-u su potpuno identični, oni ograničavaju slobodu mišljenja i medija, vladari vladaju čvrstom rukom, nipodaštavaju institucije sistema, i omalovažavaju sve koji drugačije misle i nisu s njima. Nepotizam i korupcija pretvorili su u stil življenja”, ocjenjuje Topića.
Da podrška Vučiću iz redova SDS-a nije incidentna ili se veže za određenu regiju, svjedoči i činjenica da je glasove građana iz BiH za listu SNS-a tražio i načelnik opštine Istočna Ilidža.
Urednica i novinarka portala Spin info iz Istočnog Sarajeva Sanja Vasković godinama prati skupštinska zasjedanja u Gradu Istočno Sarajevo. To joj pomaže da, kaže nam, uvidi da je SDS u tom gradu samo formalna opozicija. Stoga ne treba čuditi ni slaganje oko podrške Vučiću.
“O suštinskim problemima koji izjedaju ovaj grad, na koje bi opozicija trebalo da ukazuje, kao što su kriminal i korupcija, niko od njih ne govori, osim par lokalnih odbornika. Podrška Aleksandru Vučiću od strane SDS-a još jedan je dokaz koji ide u prilog ovoj činjenici s obzirom da su sistemi vlasti u Srbiji i Republici Srpskoj skoro identični. Boriti se protiv Dodika, a biti za Vučića, od kojeg su javno tražili novac za određene projekte, pokazatelj je, usudiću se reći, borbe za vlast, a ne želje za promjenama. Naravno, ovo se ne odnosi na sve članove ove partije s obzirom da je veliki broj njih protiv ovoga što je uradio SDS Istočna Ilidža”, kaže Vasković za Buku.
Pitamo je da li su Dodik i Vučić zapravo isti u svom odnosu prema javnim resursima, umiješanosti u korupciji i nepotizmu?
“Apsolutno, s tim što je Aleksandar Vučić mnogo ozbiljniji i moćniji političar od predsjednika Dodika što pokazuje i njegovo ‘držanje’ dijela opozicije u RS,” kaže Vasković.
Još jedan apsurd je što lokalni lideri umjesto da zasuču rukave, krenu raditi, apliciraju za projekte i grant sredstva, privlače insvestitore i rade na razvoju lokalnih zajednica, traže milostinju i pomoć predsjednika Srbije.
Kontinuitet podaništva Vučiću
Opozicioni žar političara u Republici Srpkoj očito se brzo gasi, čim pređe preko Drine. Od SDS-a, preko PDP-a pa do Jelene Trivić za koju se, ne pratite li vijesti iz susjedstva, može reći da je beskompromisni opozicionar i borac za pravedne izbore.
No, čim pređe granicu uvjerenja, ideologija i principi padaju u vodu. Dok u BiH izlazi na proteste protiv autokratske i korumpirane vlasti, u Srbiji izlazi na Vučićev skup podrške kao odgovor na proteste građana. Dakle u BiH s građanima, u Srbiji protiv građana.
“Bojim se da ovakav potez i otvorena podrška SDS-a, ali i Narodnog fronta onomad na protestima u Beogradu, samo sluđuje glasače kojim se odavno ne nude politički programi i ideologije”, smatra Vasković.
Čudno je i kako opozicione partije u Republici Srpskoj, kad se već miješaju u izbore druge države, ne podržavaju opozicione partije u Srbiji.
“Sve političke partije iz RS-a, izuzev partije Nebojše Vukanovića, slijepo gledaju put Beograda i podržavaju aktuelnu vlast tamo, u nadi da će ta podrška donijeti i njima određene koristi. Ne razmišlja se tu o kvalitetu te vlasti već je riječ o pragmatičnom odnosu prema vlasti, koji izvire iz naše autoritarne političke kulture koja je u osnovi podanička. U njenom središtu je dodvoravanje”, pojašnjava Topić.
Motiv dolaska na vlasti opozicije nije boljitak i promjena načina vladanja, pa je borba protiv Dodika vođenja ne željom za prosperitet već željom za vlašću.
“Motiv svih političkih partija je dolazak na vlast. Naravno da će to prema javnosti upakovati kao nastojanje da poboljšaju uslove za građane, tek kad dođu na vlast maske padaju pa vidimo šta se zapravo iza te silne brige za narod krilo”, kaže Topić.
Šta je onda suštinska razlika između SDS-a i SNSD-a i ima li je uopšte?
“Politika SNSD-a i SDS-a je ista kad je riječ o etnonacionalnoj matrici, narod je u prvom planu njihove političke borbe ne i građani. U prakticiranju politike vidjeli smo nekad druge razlike koje su se ispoljile u odnosu prema medijima, slobodama i pravima građana. Postoji i suštinska razlika prema kojoj SDS javno ne zagovara samostalnu RS, za razliku od SNSD-a. To ne znači da SDS nema takvih želja i pretenzija, ali u okviru realpolitike to nemaju na dnevnom redu”, govori Topić.
Da esencijalne razlike između motiva za vladanje između SDS-a i SNSD-a smatra Vasković, dodajući da su brojni funkcioneri aktuelne vlasti bili dio opozicionog SDS-a.
“Čime su pokazali borbu za lični interes, a ne opšti, što je i uništilo ovo društvo. Postoji zdravo tkivo opozicije koje ne može da ispliva od ovih moćnih visoko pozicioniranih kadrova SDS-a”, zaključuje Vasković.
Dok u skupštinskim klupama vode “ratove” međusobno se optužujući, na brojnim poljima tanka je linija između SDS-a i SNSD-a.