Ukupno 605 osnovaca i 60 srednjoškolaca iz Republike Srpske
ispisalo se iz škole u godini dana zbog odlaska u inostranstvo. Ovo je podatak je za BUKU dostavljen iz Ministarstva za prosvjetu i kulturu RS i odnosi se na školsku 2022/2023. godinu.
Godinu dana ranije-
u školskoj 2021/2022 prema podacima Zavoda za stistiku Republike Srpske ukupno 577
osnovaca i srednjoškolaca prekinulo je školovanje zbog
odlaska u inostranstvo. Od toga su 446 osnovaca i 131 srednjoškolac.
U periodu od septembra 2018. do septembra 2019. odluka
roditelja da odu sa ovih prostora ostavila je RS siromašniju za 658 učenika- 558
njih je napustilo osnovne škole, a 100 srednje škole.
Što znači da smo za tri godina zbog odlaska kompletnih
porodica ostali bez 1900 učenika!
A Republika
Srpska se nezaustavljivo prazni. Brojevi to jasno dokazuju – u posljednjih 20
godina, samo na osnovu prirodnog priraštaja, izgubili smo 90.000 stanovika!
To je
8 % populacije ili, još slikovitije, grad nešto veći od Prijedora.
U
nešto kraćem periodu, za 18 godina (2003/2004-2021/2022), zatvoreno je više od
80 škola i ugašeno više od 900 odjeljenja.
Sve
to, uz iseljavanje o kome ne postoje validni podaci, jer ih institucije ne
prate ili ih prate, a ne objavljuju, dovelo je do sljedećih brojki – trenutno udio mladog stanovništva, starosti
do 14 godina je tek 13,4 posto, dok broj starijih od 65 čini 22 % populacije. U
procentima, to je svaki četvrti stanovnik Republike Srpske.
Ove
podatke je prezentovao prof. dr Draško Marinković, redovni profesor
Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Banjauci, na predavanju
“Demografska slika Republike Srpske – stanje i perspektive”.
U ovom trenutku RS nedostaje
oko 7.200 ili 44 % djece za zamjenu generacija, s obzirom na to da istraživanja ukazuju da troje djece nije
dovoljno za povećanje prirodnog priraštaja, već samo za njegovo održavanje.
Marinković
kaže da je teško reći koliko Republika Srpska sada ima stanovništva.
„Iz
popisa 2013. god., i pored svih kritika koje su mu upućene, mi ipak imamo
određen broj stanovnika. Prema Zavodu za statistiku RS, tada je popisano 1. 170
342 stanovnika. Inače Agencija za statistiku na nivou države je imala sasvim
druge podatke. Ako taj popis uporedimo sa onim iz 1991. vidjećemo da je na
istom prostoru 400 000 stanovnika manje ili 25 posto. Za 2022. je procjena da
imamo 1. 120 000 stanovnika. To je procjena Zavoda za statistiku RS koji se
bazira na zatvorenom tipu populacije. Migracije nisu uključene. Ovdje slobodno možemo reći da imamo
200.000 ljudi manje, a vrlo moguće i više od ovog broja. Bliži smo, rekao bih
900. 000 nego 1. 120 000 stanovnika“, objasnio je Marinković za BUKU.
Govoreći
o pronatalitetnim mjerama u Srpskoj, naveo je da su neke dale rezultate, a kao
prioritetno je istakao potrebu da se u sistemu razdvoje pronatalitetne i
socijalne mjere.
Dodao
je i da RS nema cjelovitu populacionu politiku, da mnoge mjere nisu
sistematizovane, te da većinu treba nadograditi i inovirati: „Briga o
obnavljanju stanovništva treba da bude
briga društva, odnosno države. Ovo što nam se dešava nije samo naš problem. To
je problem i susjednih regiona i prostora oko nas. Svi se suočavaju sa
negativnim demografskim trendovima i svi se na različite načine bore sa tim.
Ali donosioci odluka treba da budu svjesni da sa prosjekom starosti od 44
godine već sada spadamo među pet prostora u Evropi i 10 u svijetu po starenju
stanovništva.“