Inspektorat Republike Srpske i nadležna Urbanističko građevinska i ekološka inspekcija nakon kontrole provedene 18.07.2022. godine donijela rješenje kojim se zabranjuje preduzeću Jelšingrad Livar Livnica čelika a.d. Banja Luka Ul. Braće Podgornika 8, Banja Luka, topljenje i livenje čelika u svim instalisanim kapacitetima odnosno pećima koje posjeduje kao i obavljanje svih djelatnosti koje prouzrokuju nekontrolisanu emisiju neugodnih mirisa i disperziju polutanata u atmosferu.
“Zabrana je počela teći od dana njenog izricanja to jest sprovedena je odmah. Zabrana će trajati do potpunog otkanjanja emisije neugodnih mirisa i disperzije polutanata u okolnu atmosferu od strane predmetnog preduzeća. Kontrolom je utvrđeno da su ventilacioni sistemi unutar proizvodne hale nefunkcionalni ali i tehnički nedostaci na samoj proizvodnoj hali, a koji se odnose na ostakljene površine koje su polupane, a iste nisu obnavljane i kroz koje je zbog strujanja vazduha dolazilo do nekontrolisane emisije neugodnih mirisa i disperzije polutanata u atmosferu”, rekli su za BUKU iz Inspektorata RS.
Podsjetimo da je početkom mjeseca na društvenim mrežama pokrenuta stranica “Zagađenje Budžak-Lazarevo” u kojoj mještani ovog naselja upozoravaju na problem zagađenja vazduha.
Mještani u tom trenutku nisu bili sigurni odakle dolazi izvor zagađenja, a danima su kontaktirali nadležne koji su prebacivali odgovornost i nadležnosti sa sebe na druge institucije. Dok se loptica odgovornosti prebacuje građani su živjeli sa vazduhom koji smrdi i podsjeća na topljenu plastiku.
Mještani su pokrenuli i peticiju da skrenu pažnju nadležnih republičkih i gradskih institucija na ovaj problem.
Nakon informacija o zabrani rada u Jelšingradu aktivisti su rekli da je ovo velika pobjeda građana.
“Mi se nadamo da će nedostaci biti otklonjeni što prije i da će se radnici što prije vratiti na posao i ne samo to, nadamo se da će vlada RS preuzeti brigu nad Jelšingradom i da će vratiti prijeratne kapacitete, prijeratni broj radnika i prijeratne filtere i zaštitu na radu”, ističu mještani aktivisti.
Iz Republičko urbanističko građevinske i ekološke inspekcije 7. jula ove godine rekli si nm da je 25.10, 30.10. i 08.11.2021. godine vršena kontrola kod preduzeća Jelšingrad Livar Livnica čelika a.d. Banja Luka.
“Navedenom preduzeću od strane ove inspkecije naređeno je da putem ovlaštenog pravnog lica izvrši vanredno mjerenje i analizu emisije svih zagađujućih materija u vazduhu kao i ispitivanje kvaliteta vazduha (isparljiva organska jedinjenja) u životnoj sredini sa ciljem utvrđivanja kvaliteta vazduha na lokaciji livnice čelika”, ističu.
Dodaju da je za navedena mjerenja je od strane subjekta kontrole angažovana Javna naučno-istraživačka ustanova “Institut za zaštitu i ekologiju Republike Srpske”, Banjaluka, Laboratorija za ispitivanje parametara životne i radne sredine i Odjeljenje za ispitivanje kvaliteta vazduha (emisija).
Mjerenja su tada vršena iznad svih peći u kojima se vrši topljenje metala na visokim temperaturama na mjestu ulaska zagađujućih materija iz peći u ventilacioni sistem i na mjestu izlaska zagađujućih materija iz ventilacionog sistema, a iza filterskih postrojenja kao i mjerenje na mjestu koje je na udaljenosti od oko 50 m od najbližeg stambenog objekta.
Na dan mjerenja pogon je radio u punom kapacitetu. Od strane JNU “Institut za zaštitu i ekologiju Republike Srpske”, Banja Luka sačinjen je i dostavljen Izvještaj o mjerenju emisija zagađujućih materija u vazduhu. U Zaključku navedenog izvještaja navedeno je sledeće:
“Na osnovu terenskog uvida i izmjerenih vrijednosti emisije zagađujućih materija iz peći za topljenje ‘LIVAR JELŠINGRAD’ LIVNICA ČELIKA a.d. Banja Luka, i na osnovu dozvoljenih propisanih graničnih vrijednosti za zagađujuće materije iz Pravilnika o mjerama za sprečavanje i smanjenje zagađivanja vazduha i poboljšanje kvaliteta vazduha i Pravilnika o izmjenama i dopunama Pravilnika o mjerama za sprečavanje i smanjenje zagađivanja vazduha i poboljšanje kvaliteta vazduha, ovim Izvještajem možemo zaključiti da su emisije zagađujućih materija izmjerene na mjernim mjestima bile u dozvoljenim granicama emisije”, dodaju.
Na kraju ističu da prilikom boravka inspektora u toku tri dana trajanja kontrole od strane inspektora nisu konstatovani neprijatni mirisi u krugu subjekta kontrole.
Tada su pozvali i građane da kad osjete neugodne mirise obavijeste inspektore, a građani su to i učinili tokom proteklog vikenda. Nakon ispekcije u Jelšingradu u nedjelju je održan i skup građana aktivista na kojem je jasno poručeno da neće odustati dok se ovaj problem ne riješi, a najavili su i radikalnije mjere poput blokranja saobraćajnica.