Razgovarajmo, slušajmo i pružimo ruku pomoći – zajedno možemo spasiti živote, poruka je psihologa povodom Svjetskog dana prevencije samoubistva (WSPD), koji se u svijetu obilježava 10. septembra.
Naime, Međunarodna asocijacija za prevenciju samoubistva je 2003. godine, u saradnji sa Svjetskom zdravstvenom organizacijom, ustanovila 10. septembar kao Svjetski dan prevencije samoubistva (WSPD), a tema koja je odabrana za period 2024-2026. godine “Promjena narativa o samoubistvu” naglašava značaj otvorenog razgovora o ovoj temi te je preporučen i poziv na akciju “Započni razgovor”, u kome se podstiče prepoznavanje važnosti dijaloga i empatije u procesu prevencije.
“Danas je, kao i svaki drugi dan, važno da otvoreno govorimo o ovoj temi i da se zajedno podsjetimo da kad osoba proživljava težak period u kome je prisutno mnogo više patnje nego što su njeni kapaciteti da se nosi sa njom, mogu joj se javiti misli da okonča svoj život. Ona ne želi da njen život prestane, već patnja koju osjeća”, navode iz “Plavog telefona BiH”.
Kako dodaju, izabrati život može nekad biti veoma teško, ali ostajanje u životu je jedini način da se nešto promijeni.
Danica Petrović, psiholog u Zavodu za forenzičku psihijatriju u Sokocu, pozvala je sve članove zajednice, profesionalce u oblasti mentalnog zdravlja, institucije i pojedince da se aktivno uključe u borbu protiv samoubistava, te istakla da su za prevenciju veoma značajni razgovor i empatija.
Petrovićeva je istakla da ovaj dan treba da bude podsticaj za sve da budu otvoreniji, saosjećajniji i spremniji da pomognu jedni drugima.
“Razgovarajmo, slušajmo i pružimo ruku pomoći – zajedno možemo spasiti živote”, poručila je Petrovićeva.
Kako je rekla, samoubistvo je kompleksan i višedimenzionalan problem koji predstavlja duboko potresnu i složenu realnost koja pogađa ljude svih uzrasta, polova i socioekonomskih slojeva, te da je važno razumjeti da samoubistvo ne pogađa samo pojedinca, već cijelu zajednicu.
“Naše zajednice se moraju suočiti s ovom tužnom realnošću i raditi zajedno na njenom umanjivanju. Međunarodni dan prevencije samoubistva nam pruža priliku da razgovaramo o problemima mentalnog zdravlja, uklonimo stigmu i edukujemo javnost o resursima i strategijama koje mogu pomoći osobama u kriznim situacijama”, istakla je Petrovićeva.
Prema njenim riječima, čin samoubistva često predstavlja posljedicu osjećaja duboke beznadežnosti i bespomoćnosti, koji se mogu javiti usljed niza faktora koji uključuju mentalne poremećaje poput depresije, anksioznosti, bipolarnog poremećaja i šizofrenije, ali i traumatične prošlosti ili zloupotrebe supstanci.
Petrovićeva je navela da je posebno zabrinjavajuće da su mnogi pojedinci u riziku od samoubistva.
Iz Zavoda za forenzičku psihijatriju naglasili su da ovaj dan predstavlja globalnu priliku za osvrt na važne izazove koji se odnose na mentalno zdravlje i smanjenje stope samoubistava, što je postalo ključni problem javnog zdravlja.
Podizanje svijesti o mentalnom zdravlju i globalnom problemu samoubistva, koji je prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije odgovoran za više od 700.000 smrti godišnje, što ga čini jednim od vodećih uzroka smrti širom svijeta, izuzetno je važan zadatak zajednice, objavljeno je na sajtu ove javne ustanove.
“Svaki razgovor nije samo prilika za razmjenu misli, on može postati most koji vodi ka izlazu iz tame u kojem se mnogi nalaze”, istakli su iz Zavoda.
Da je broj samoubistava zabrinjavajući potvrđuju i podaci Republičkog zavoda za statistiku da su u toku prošle godine u Srpskoj izvršena čak 162 samoubistva, od čega je broj muškaraca 123, a žena 39.
“Najviše samoubistava izvršila su lica starija od 65 godina, odnosno ukupno njih 75, zatim lica starosti od 55 do 64 godine, odnosno njih 23, zatim osobe starosti od 35 do 44 godine, njih 21”, navode iz Zavoda.
Kako dodaju, nažalost samoubistva su u prošloj godini izvršili i mladi ljudi: i to starosti od 25 do 34 njih devet, od 15 do 24 godine njih pet, ali i jedna djevojčica u starosti od pet do 14 godina.