SDS je prije nekoliko dana krenuo u formiranje “vlade u sjeni”, koja bi bila pandan aktuelnoj Vladi Republike Srpske.
Žele da isprave greške Radovana Viškovića i ministara, koji su, kako tvrde, Republiku Srpsku odveli u “do sada najteži ekonomsko-socijalni položaj”.
SDS namjerava da “vladu u sjeni” formira u roku od 30 dana, kroz, kako su najavili, razgovore ne samo sa opozicijom, već i sa stručnjacima i akademskom zajednicom.
“Razgovaraćemo i sa onima koji šute”, poručio je Milan Miličević, predsjednik SDS-a.
Inače, za one koji se prvi put susreću sa ovim pojmom, tzv. vladu u sjeni najčešće čine opozicioni političari koji su u nekoj mjeri okupljeni tako da organizacijski oponašaju postojeću izabranu vladu, što znači da imaju svoje ministre, premijera…
Većina predstavnika opozicije na ideju SDS-a gleda blagonaklono, dok vladajući sve ocjenjuju kao bezvrijedan pokušaj da se preuzme legitimno izabrana vlast.
“Masovna izdaja koja ide za tim da uruši bilo kakvu predstavu za mogućnostima Republike Srpske”, poručio je Milorad Dodik, predsjednik Republike Srpske, odgovarajući na pitanje o ovoj inicijativi i generalno potezima opozicije.
Nenad Stevandić, predsjednik NS RS, kazao je da je ovo u sličnosti sa pričama opozicije iz Srbije o prelaznoj vadi, te je podsjetio da je isto nuđeno i 2015. godine.
Darko Banjac, predsjednik Narodne partije Srpske, smatra da onaj ko ovo predlaže, pa bilo to i njegova stranka, želi vlast bez izbora.
Reakcije vladajućih, prema mišljenju Jelene Trivić, predsjednice Narodnog fronta, dokaz su da se vlast na neki način uplašila ideje SDS-a.
“‘Vlada u sjeni’ nema instrumente vlasti, ona može samo da predlaže, pa ne znam zbog čega su se toliko uplašili”, poručila je Trivićeva.
“Ništa u sjeni, pali reflektore da narod vidi”, nadovezao se Nebojša Vukanović, predsjednik Liste za pravdu i red, te dodao da on ništa “ne radi u sjeni”.
Podrška inicijativi SDS-a stigla je i od Nezavisnog pokreta “Svojim putem – Igor Radojičić”, odakle je saopšteno da je Republika Srpska ugrožena trenutnom političkom situacijom i nedavnim dešavanjima, i da su građani opravdano zabrinuti.
“Izražavamo spremnost za učešće u razgovorima i daljim koracima na organizovanju širokog bloka različitih grupa i pojedinaca. Smatramo da je ideja o formiranju tzv. vlade u sjeni dobrodošla kao racionalan i sistematičan korak u cilju priprema za promjene koje su našem društvu potrebne”, naveli su iz ovog pokreta.
Politički analitičar Nebojša Tojagić poručuje da je “vlada u sjeni” sjajan koncept ako to znači da će ti ljudi stvarno raditi u svojim resorima i biti spremni da eventualno postanu ministri u Vladi RS.
“To je jedino ispravno, a putokaz je i biračima da uvide i odvažu kvalitet ovih u sjeni u odnosu na ove koji su van sjene”, kaže Tojagić za “Nezavisne novine”.
Smatra i da, ukoliko je ova priča na bazi otvorenih karata, u kojoj bi se već sada moglo znati ko će biti kandidati i za inokosne funkcije, opozicija je onda spremna za izbore.
“Ukoliko su to imena radi imena, ukoliko poslije ovoga neće doći do žestokog rada, onda je ovo novi promašaj opozicije”, ističe on.
Na pitanje o potencijalnim imenima u toj vlasti, Tojagić kaže:
“Teško je tu govoriti o imenima. Ipak, ako smatramo logičnim da su Draško Stanivuković i Ljubiša Petrović kandidati za inokosne funkcije, onda mislim da bi Milan Milićević mogao biti u funkciji premijera, Jelena Trivić na mjestu ministarke finansija, Nebojša Vukanović na mjestu ministra unutrašnjih poslova… Suština je da se kroz kompromis dođe do najboljih kadrovskih rješenja, pri čemu bi bilo logično da se u vladi u sjeni nađu i nestranačke ličnosti, kako bi se i tu poslala poruka biračima da će stručnost, a ne pripadnost biti prioritet.”
Koncept “vlade u sjeni” dobro je poznat i novinaru Darku Momiću, koji takođe smatra da ideja nije loša. Podsjeća da je SDS ovo već ranije najavljivao.
“Problem je što to ne odgovara našem političkom sistemu. To je moguće u Velikoj Britaniji i državama sa dvopartijskim sistemom u kojem opoziciona stranka javnosti predstavi ‘vladu u sjeni’, odnosno svog premijera i ministre koji traže podršku od građana da bi preuzeli odgovornost i izvukli zemlju iz krize. U našem slučaju, to znači da bi SDS trebao da predstavi svog kandidata za premijera i ministre, što je nerealno s obzirom na to da nijedna Vlada RS još od prvog Dodikovog dolaska na vlast nije bila jednopartijska”, navodi Momić za “Nezavisne novine”.
Smatra da SDS može da predstavi “vladu u sjeni” koju bi činili eksperti i nestranačke ličnosti, ali sumnja da bi takva vlada dobila podršku 42 poslanika.
“Ruku na srce, SDS može kroz pregovore sa ostalim opozicionim strankama kreirati ‘vladu u sjeni’, odnosno predložiti sastav buduće Vlade RS, ali smatram da je to na nivou teorije”, zaključio je Momić.