Foto: BUKA
Vlada Republike Srpske predstavila je javnosti Zakon o posebnom registru i javnosti rada neprofitnih organizacija.
Ovim Zakonom se pod neprofitnim organizacijama podrazumijevaju udruženja i fondacije, kao i strane i međunarodne nevladine organizacije osnovane i registrovane u Republici Srpskoj u skladu sa Zakonom o udruženjima i fondacijama Republike Srpske, koje u cijelosti ili djelimično finansiraju druge države, njihovi organi ili njihovi ovlašteni zastupnici, međunarodne i strane organizacije, strani državljani ili registrovane nevladine organizacije koje se finansiraju iz inostranstva.
“Političko djelovanje neprofitnih organizacija u smislu ovog zakona podrazumijeva učešće u predizbornoj kampanji političkih stranaka i kandidata, prikupljanje sredstava za političke stranke i kandidate, finansiranje kandidata, odnosno političkih stranaka i sprovođenje političke aktivnosti radi formiranja javnog mnjenja radi postizanja političkih ciljeva“, stoji u Nacrtu Zakona.
Dodaje se da politička aktivnost označava svaku aktivnost prema organima, institucijama ili izabranim predstavnicima Republike Srpske ili predstavnicima Republike Srpske u institucijama Bosne i Hercegovine u smislu formulisanja, usvajanja ili izmjene propisa i politike Republike Srpske ili u smislu političkog i javnog interesa. Odnosno “neprofitnim organizacijama nije dozvoljeno političko djelovanje niti obavljanje političke aktivnosti”.
Dalje se dodaje da se političkim djelovanjem u smislu ovog zakona ne smatra djelovanje u oblasti nauke, kulture, socijalne i zdravstvene zaštite, sporta, zaštite potrošača, zaštite prava nacionalnih manjina i lica sa invaliditetom, zaštite životne sredine, borbe protiv korupcije, filantropije, volonterstva i informisanja.
“Materijali neprofitnih organizacija koji se objavljuju putem elektronskih medija, informacionih i telekomunikacionih mreža ili se na drugi način distribuišu moraju imati oznaku neprofitne organizacije”, napominje se.
U Nacrtu Zakona ističe se da se registar neprofitnih organizacija vodi Ministarstvo pravde.
“Neprofitna organizacija podnosi prijavu Ministarstvu pravde na obrascu prijave, koji propisuje ministar. Nadzor nad zakonitošću rada neprofitne organizacije vrši nadležni inspekcijski organ.Redovan inspekcijski nadzor nad zakonitošću rada neprofitne organizacije vrši se jednom godišnje”, napominje se.
“U slučaju da neprofitna organizacija u svom djelovanju postupa suprotno Ustavu Republike Srpske i propisima Republike Srpske, odnosno kada djeluje kao agent stranog uticaja na štetu individualnih i drugih prava građana ili podstiče na nasilje, koristi govor mržnje ili podstiče vjersku ili drugu netrpeljivost s ciljem postizanja političkih ciljeva ili ukoliko Poreska uprava utvrdi nepravilnosti u finansijskom poslovanju, Ministarstvo pravde pokreće postupak kod nadležnog suda za zabranu obavljanja rada, kao i postupak protiv odgovornih lica u skladu sa Krivičnim zakonikom Republike Srpske”, dodaje se.
Ministarstvo pravde uspostaviće Registar u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona, a ministar pravde će u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona propisati obrazac prijave.
Kao obrazloženje za donošenje ovog propisa, Vlada RS je navela da do danas nije posebnim zakonom uređena oblast javnosti rada neprofitnih organizacija, njihovo političko djelovanje, objavljivanje finansijskih izvještaja, vođenje poslovnih knjiga, kao i nadzor nad zakonitošću rada.
U Obrazloženju ovog Nacrta ističe se da je cilj koji se želi postići donošenjem ovog nacrta povećanje transparentnosti rada neprofitnih organizacija.
Podsjetimo da je Milorad Dodik, predsjednik RS, ranije najavio usvajanje zakona koji će podrazumijevati obavezu prijavljivanja svih transakcija i “svega što rade” nevladine organizacije koje se finansiraju iz inostranstva, Dodik je najavio i da će zakon u RS biti po uzoru “na američki”.
Nacrt zakona o posebnom registru i javnosti rada neprofitnih organizacija predstavljen je javnosti 23. marta, isti dan kad je u Narodnoj skupštini u RS usvojen Nacrt o izmjenama i dopunama Krivičnog zakona Republike Srpske.