Prema riječima Dragana Stanara, načelnika Oštre Luke, veći broj birača od broja stanovnika posljedica je povratka stanovnika na drugu stranu entitetske linije, odnosno na teritoriju Sanskog Mosta, gdje oni zapravo žive i izvršavaju obaveze, dok sva svoja prava ostvaruju u Oštroj Luci, koja pripada RS.
“To su Srbi koji su se vratili u Sanski Most, gdje žive, i to su uglavnom stariji ljudi, a koji su ostali sa ličnom kartom u Oštroj Luci. Kod nas oni ostvaruju svoje potrebe u smislu liječenja, podizanja penzije i slično”, pojašnjava Stanar.
Napominje da je to jedan značajan izdatak za ionako skroman budžet Oštre Luke.
“Oni zapravo svoje obaveze izvršavaju u FBiH i tamo plaćaju poreze, a prava ostvaruju u RS i to traje već 25 godina”, ističe Stanar.
Oni nisu jedina opština sa više birača od broja stanovnika.
U federalnoj opštini Trnovo, prema posljednjem popisu, živi oko 1.500 stanovnika, dok je na proteklim izborima evidentirano 2.566 birača.
U ovoj opštini juče nismo uspjeli dobiti komentar jer su načelnik i njegov pomoćnik za ovu oblast bili odsutni.
U Tuzli je na prošlim izborima evidentirano 113.518 birača, dok, prema posljednjem popisu, u ovoj opšini živi 110.979 stanovnika.
“U maju ćemo imati tačan broj upisanih birača, prije toga je rano govoriti o broju birača”, rekli su kratko iz Gradske izborne komisije Tuzla.
U opštini Kotor Varoš, prema posljednjem popisu, živi 18.361 stanovnik, dok se na biračkim spiskovima nalazi oko 22.000 stanovnika.
“Realno, ovdje živi ispod 18.000 stanovnika koji su stalno tu prisutni, a u porodičnoj medicini prijavljeno je oko 16.000, tako da realno ovdje obitava između 17.000 i 18.000”, rekao je Zdenko Sakan, načelnik opštine Kotor Varoš.
On je naveo da su na biračkim spiskovima ljudi koji žive u Hrvatskoj ili FBiH, a imaju evidentirano mjesto boravka u ovoj opštini.
Opština Krupa na Uni ima oko 1.800 birača, a stanovnika oko 1.500.
“Kod nas su uglavnom prijavljeni i ovdje imaju imovinu, ali nisu tu i žive u Srbiji”, rekao je Mladen Kljajić, načelnik Krupe na Uni, i dodao da oni koji ne žive tu rijetko i iskoriste biračko pravo.
U Zenici, kako saznajemo, broj birača nije veći od broja stanovnika, ali paradoks je to što prema sadašnjim evidencijama u ovom gradu ima samo desetak hiljada maloljetnika, odnosno onih koji nemaju pravo glasa.
Koalicija “Pod lupom” je na lokalnim izborima u BiH u ukupno 11 opština zabilježila slučajeve većeg broja prijava ili odjava birača, a među većim opštinama u BiH koje imaju više birača nego stanovnika je tada evidentirana Tuzla (111.000 stanovnika, 114.000 birača).
“Ipak, najočitiji primjer je Trnovo, koje ima skoro duplo više birača nego stanovnika (1.500 stanovnika, oko 2.600 birača)”, kazali su iz Koalicije “Pod lupom”.
Ističu da su u BiH birači oko 93 odsto ukupne populacije, odnosno od 3,51 miliona stanovnika, čak 3,25 miliona su birači.
“Približan ili veći broj birača od broja stanovnika na prvu je vrlo indikativan podatak, ali ne mora, mada i može, predstavljati problem. Sličnu situaciju imaju i neke druge države. Ipak, u razvijenim demokratijama broj birača kreće se oko 80 odsto populacije jer su oko 20 odsto stanovnika u prosjeku maloljetnici”, ističu u Koaliciji.
U Centralnoj izbornoj komisiji BiH ranije su pojasnili da se ukupan broj birača u BiH utvrđuje na osnovu podataka koje dobiju od Agencije za identifikaciona dokumenta, evidenciju i razmjenu podataka (IDDEEA).
Kako kažu u Koaliciji “Pod lupom”, na približan broj birača u odnosu na broj stanovnika u BiH utiču državljani BiH koji žive u inostranstvu, a imaju pravo glasa – oni najčešće tokom godišnjih odmora u BiH izvade lične dokumente zbog birokratskih radnji i automatski se stavljaju na Centralni birački spisak iako nisu popisani na popisu i de facto ne žive u BiH.