Nakon najave kreiranja “zakona o stranim agentima” od strane Milorada Dodika, dok istovremeno “pravovjerni jurišnici” vrše odmazde protiv neistomišljenika, nije trebalo dugo čekati pa da “vladajuća kuhinja” u Republici Srpskoj založi vatru i pokrene svoju mašineriju za odbranu vlasti. Međutim, nevješto kao i do sada, opet padaju u sopstvene zamke neprincipijelnosti i licemjerja.
Vlast Republike Srpske putem svojih “službenih glasila”, kao što je “javni” servis RTRS, slijedeći logiku “napad je najbolja odrbana”, kreće u “krstaški pohod” protiv neistomišljenika, istovremeno “braneći neodbranjivo”.
Samo dan nakon Dodikove najave, u suštini podsjećanja, da vlast Rrepublike Srpske sprema “zakon o stranim agentima”, apologete režima su se dale na posao i počele, s jedne strane, braniti “briljantnu” ideju o uvođenju takvog zakona, a s druge strane, napadati sve “domaće izdajnike i strane plaćenike”. Međutim, kao po običaju, opet su se preračunali, uletjevši u zamku neprincipijelnosti i licemjerja.
Podsjećamo, Milorad Dodik je juče ponovo prijetio novim zakonom koji će regulisati rad NVO.
“Ovih dana ćemo predložiti novi zakon o djelovanju nevladinih organizacija i sličnih udruženja na prostoru RS. Biće doslovno prepisan zakon od SAD. One u svom zakonu te strane nevladine organizacije nazivaju stranim agentima na prostoru SAD. Mi ćemo preuzeti svu terminologiju, samo umjesto onoga SAD biće napisana Republika Srpska. Gdje piše Ministarstvo pravde SAD, pisaće Ministarstvo pravde RS, pa da vidimo šta će Amerikanci na to reći, a to podrazumijeva da prijavite svaku vrstu transakcije i sve što rade”, izjavio je Dodik juče, dok je već naredni dan krenula propaganda i spinovanje na RTRS-u.
“Nevladine organizacije u BiH su finansirane od strane raznih fondova i vlada zapadnih zemalja (NATO-a i EU). Odmah se pitamo – da li su te domaće organizacije “nevladine” ako ih finansiraju zapadne vlade? Naravno da nisu. Јedna od američkih državnih agencija koje učestvuju u finansiranju NVO sektora u BiH je Američka agencija za međunarodni razvoj (USAID)”, navodi se u tekstu profesora geopolitike Srđana Perišića koji prenosi RTRS.
Perišić dalje navodi da su ruske vlasti u oktobru 2012. godine zabranile USAID u Rusiji, i to, kako tvrdi, poslije pokušaja izazivanja obojene revolucije (balotnaja revolucija) u Moskvi 2011/12. uoči i poslije predsjedničkih izbora kada je Putin postao po treći put predsjednik.
“U objašnjenju ruskih vlasti o zabrani stoji da je USAID pokušavao da utiče na političke procese distribucijom grantova organizacijama civilnog društva (NVO), i utičući na rezultate izbora na različitim nivoima”, ističe Perišić, naglasivši da USAID ima odsjek za tranzicione inicijative.
“Preko tog odsjeka USAID je finansirao subverzivne operacije na Kubi 2009. godine preko društvene mreže ZunZuneo i to putem SMS. Prije nekoliko dana pokrenute su nasilne demostracije u Gruziji, upravo od strane NVO koji je finansiran od strane USAID-a. Zanimljivo je da je USAID 2021. godine sa Savjetom ministara u BiH postigao sporazum o petogodišnjoj saradnji kroz različite projekte u “podršci ekonomskom i demokratskom razvoju BiH”. Poslije potpisivanja sporazuma u martu 2021. godine, zvanični Vašington je saopštio da se radi o “podršci USAID-a demokratskom vođstvu BiH da ograniči mogućnost za maligne uticaje”. Terminologija je poznata. Maligni uticaji se odnose na Rusiju i Kinu, ali ciljaju Republiku Srpsku. Dakle, USAID djeluje legalno, na žalost, uz “asistenciju” Savjeta ministara. Da li su tadašnji srpski ministri uopšte znali šta je USAID? U sporazumu sa Savjetom ministara navodi se i da će djelovanje USAID-a do 2025. godine pomoći BiH da ostvari progres i na putu evroatlantskih integracija. Dakle, jedan od ciljeva je i učlanjenje BiH u NATO, kome se Srpska protivi”, navodi Perišić.
Naposlijetku, ističe da je socijalno, ekonomsko i političko stanje u BiH veoma rovito, i da posjeduje mnoštvo elemenata koji mogu poslužiti raznim nevladinim organizacijama da djeluju na način kako USAID diriguje.
“Uostalom, od te američke agencije su plaćeni. Zbog toga vlasti Srpske moraju da obrate pažnju na finansiranja iz inostranstva. Prekid takvih grantova i dotacija veoma brzo i radikalno bi smanjio mogućnost destabilizacije BiH i Srpske. Međutim, da li su vlasti Srpske spremne da donesu zakon o stranim agentima? Izjava predsjednika Milorada Dodika da je potrebno donijeti takav zakon, upravo po ugledu na takav u SAD, nagovještava tu mogućnost. Građani Srpske bi većinski to podržali. Pritisci iz Vašingtona i Brisela bi mogli biti anulirani jasnim navođenjem da takve zakone imaju i zapadne države”, zaključuje Perišić.
Zanimljivo je da Perišić primjećuje da je USAID 2021. godine postigao sporazum sa Savjetom ministara BiH, a zenameruje činjenicu da institucije Republike Srpske odavno, takođe, primaju donacije od USAID-a.
Nakon sastanka sa administratorkom američke Agencije za međunarodni razvoj Samantom Pauer početkom prošle godine, Milorad Dodik, tadašnji član Predsjedništva BiH, koga Perišić, inače, brani i hvali, izjavio je da je USAID u proteklim godinama dao ozbiljan novac Republici Srpskoj, “i mi smo zahvalni za pomoć koja je do sada pružena”.
Dodik je tom prilikom izjavio da Pauerova ne pravi razliku između RS i FBiH i da će nastaviti da podržava projekte u Republici Srpskoj.
“Ostajemo posvećeni saradnji i projektima sa USAID-om”, izjavio je Dodik tada.
Perišić je očigledno previdio, da ne kažemo namjerno prećutao, i saradnju USAID-a sa Republičkim pedagoškim zavodom Republike Srpske.
“Gotovo svi američki projekti, a posebno iz ove agencije, u posljednjih 25 godina imali su samo jedan cilj, a to je da promijene svijest našeg naroda i da pokušaju centralizovati obrazovni sistem u BiH”, izjavio je 2019. godine, slično Perišiću, direktor Republičkog pedagoškog zavoda Republike Srpske Predrag Damjanović komentarišući najavu sprovođenja USAID-ovog projekta “Tabla”.
Međutim, već nakon dvije godine, 2021, Predrag Damjanović, RPZ i Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske učestvuju u projektu “Tabla” koji finansira Američka agencija za razvoj USAID u saradnji sa organizacijom “Spasimo djecu” (Save the children).
Zanimljivo je da je vlast tada isticala da su promjene dobre i neophodne. Očigledno im tada nisu smetali “amerikanizacija” i uvođenje nekih novih kompetencija.
Perišić je “previdio” i saradnju USAID-a sa lokalnim zajednicama u Republici Srpskoj, konkretno Trebinjem.
U Trebinju je 2020. godine potpisan finansijski sporazum ovog grada, Razvojnog programa UN (UNDP) “Via Dinarika” projekta i USAID-a, osmišljenog da kroz afirmaciju “Via dinarike” kao regionalne turističke destinacije poveća konkurentnost BiH u oblasti turizma u prirodi.
Kadrovi SNSD-a su tada “na sva zvona” hvalili USAID, koji je dvije godine prije toga bio etiketiran od strane njihovog šefa, Milorada Dodika, kao organizacija koja “radi pod plaštom borbe protiv korupcije, ali se radi o miješanju u unutrašnje stvari države”.
Dodik je 2018. komentarisao sporazum Savjeta ministara BiH sa USAID-om o raspodjeli osam miliona dolara za projekte. Tada je tvrdio da je to bilo mimo dotadašnjih procedura i znanja Republike Srpske. Međutim, ono što je bilo zabranjeno 2018. godine, dok je SNSD bio opozicija na nivou BiH, što se predstavljalo kao miješanje u unutrašnje stvari države i borba protiv ruskog uticaja, nakon dvije godine, kada su došli na vlast na državnom nivou, to istom SNSD-u postaje “milo i drago”.
Perišić je “zaboravio” i kada je KK Igokea, “mezimče” Milorada Dodika i njegove porodice, organizovao košarkaški kamp u Laktašima 2019. godine, uz podršku, ni manje ni više, nego “mrskog” USAID-a!
Sa USAID-om su ranije uspješno sarađivali, potpisivali ugovore i dobijali novac načelnici i gradonačelnici iz redova SNSD-a, kao i ministri, direktori, sudije, tužioci… Perišić, i ostale apologete režima, to očigledno zaboravljaju.
Kada USAID donira sredstva i finansira projekte u kojima učestvuju oni, onda “prepoznaju značaj uvođenja promjena”, a kada se sredstva od stranih donatora usmjeravaju u demokratizaciju društva, koja, između ostalog podrazumijeva i otkrivanje korupcije i kriminala vladajućih, onda je riječ o stranim plaćenicima i domaćim izdajnicima – “nevladinićima”, kako su prozvani od “pravovjernih, istinoljubivih i autentičnih branilaca Republike Srpske”. Međutim, kada “nevladinići” dolaze iz redova vlasti, onda im američke pare uopšte nisu gadljive. Štaviše.