Evropska unija je do maja naredne godine odložila primjenu Evropskog sistema putnih informacija i autorizacije (ETIAS).
Ostavljena je mogućnost daljeg odlaganja njegove primjene, iako se od strane EU tvrdilo da će ovaj sistem biti operativan do sredine 2024. godine.
Kako su saopštili iz Ministarstva spoljnih poslova BiH, i sistem za registraciju prelazaka u i iz Šengen prostora (EES) takođe je odlagan više puta.
– Ova dva sistema su povezana, pri čemu EES može da funkcioniše samostalno, dok ETIAS ne može da bude operativan bez EES-a. ETIAS bi trebalo da počne da se primjenjuje šest mjeseci nakon početka primjene EES-a – kažu za Srpskainfo u ovom ministarstvu.
Podsjećaju da će od prve polovine 2025. godine, oko 1,4 milijardi ljudi iz više od 60 zemalja biti oslobođeno od obaveze pribavljanja viza, ali će morati imati odobrenje za putovanje za ulazak u 30 evropskih zemalja za kratkotrajni boravak.
– Odobrenje za putovanje iz ETIAS-a primjenjivaće se za ulazak državljana izuzetih od obaveze pribavljanja vize koji putuju u bilo koju od tih 30 evropskih zemalja. Važiće do tri godine ili dok putna isprava ne istekne. Ako se dobije nova putna isprava, moraće se pribaviti novo odobrenje za putovanje iz ETIAS sistema. Uz važeće odobrenje za putovanje moći će da se ulazi na državno područje tih evropskih zemalja onoliko često koliko traje kratkotrajni boravak, obično do 90 dana u bilo kojem razdoblju od 180 dana – objašnjavaju u Ministarstvu.
Međutim, naglašavaju, posjedovanje ovog odobrenja neće garantovati ulazak, jer će granična policija na spoljnim granicama EU imati pravo da zatraži na uvid putnu ispravu putnika, kao i druge dokumente koji potvrđuju da su ispunjeni uslovi ulaska.
Podsjetimo, plan je bio da od 10. novembra ove godine počne sa radom novi sistem ulaska i izlaska u zemlje šengenskog prostora, koji podrazumijeva nova pravila ulaska u države EU za državljane Zapadnog Balkana, uključujući BiH.
Navedeno je da će izmjene obuhvatiti oko 60 zemalja, uključujući BiH, čiji će državljani imati drugačiji način prelaska granice u zemlje EU. Od putnika će se na granici zahtijevati da dostave biometrijske podatke, kao što su otisci prstiju i fotografija lica.
– Pomenuti sistemi predstavljaju online formulare koje će nosioci pasoša zemalja koje nisu članice EU morati popuniti i uplatiti taksu prije ulaska u države EU. EES sistem se odnosi na praćenje vremena i mjesta boravka u EU, kako bi se osiguralo da putnici ne borave duže od 90 dana u periodu od šest mjeseci. Prilikom prvog prelaska granice, uzimaće se biometrijski podaci, čime se eliminiše potreba za unošenjem pečata u pasoše na graničnom prelazu – saopštili su ranije iz Agencije za identifikacione dokumente, evidenciju i razmjenu podataka (IDEEA) BiH.
To, kako su naglasili, smanjuje rizik od zloupotrebe identiteta i omogućava nosiocima putnih isprava koji često prelaze granicu da izbjegnu čestu zamjenu pasoša zbog popunjenosti svih strana pečatima.
– ETIAS sistem je takođe online formular u kojem se unose podaci o putnoj ispravi, mjestu boravka, uz dodatnu taksu u iznosu od 7 eura. Ovaj formular će važiti do tri godine ili do zamjene putne isprave – saopštili su iz IDEEA.